Praktische filosofie, toegepast op de kunst van goede vragen stellen
Van Socrates kunnen we onder meer leren dat een goed gesprek staat of valt met de wil om wijzer te worden, oprechte belangstelling voor de ander, een open houding, erkennen dat je niet(s) weet, focus op één centrale filosofische vraag, en de tijd nemen voor een goed gesprek. Het vraagt ook om moed om opkomende weerstand van je gesprekspartner te durven doorstaan.
Naast meer beschouwende bespiegelingen biedt het boek ook korte to-the-point handvaten: luister goed, neem de taal van de ander en van jezelf serieus, en let op lichaamstaal. Een interessant onderscheid is dat tussen vragen naar boven en vragen naar beneden. Vragen naar boven zijn abstract, bijvoorbeeld: wat maakt iemand tot een goede moeder? Vragen naar beneden zijn concreet en feitelijk, bijvoorbeeld: wat deed X precies? Waarom blijkt hieruit dat zij een goede moeder is? Andere tips: blijf bij het onderwerp van je vraag, vraag door in de denkrichting van je gesprekspartner en een tegenovergestelde denkrichting, “confronteer” je gesprekspartner met zijn of haar antwoorden (“alle mannen zijn egoïstisch” > alle?), en gebruik stel-dat vragen als het gesprek dood lijk te lopen.
De titel van dit boek is slim gekozen. Ik zag meteen een hipster voor me, die welbespraakt en vol energie gesprekken met mensen aan gaat, op de markt, op scholen, in buurthuizen, en op uitnodiging van organisaties. Hip is het boek zeker, door de vlotte schrijfstijl en de voorbeelden. Het boek helpt om je bewust te worden van wat een gesprek tot een goed gesprek maakt en wat je eigen valkuilen zijn. Voor mensen die van een goed gesprek houden een aanrader, al staan er ook open deuren in en komen sommige passages wat overdreven over. Wat zou het mooi zijn als Elke Wiss haar inzichten niet alleen deelt in lezingen voor organisaties en geïnteresseerde groepen, maar ook eens wordt uitgenodigd door het kabinet en het parlement. De kunst van het stellen van goede vragen en bewustwording van het belang van een goed gesprek en allerlei valkuilen verdient wat mij betreft ook een plek in het curriculum van middelbare scholen.
Ik ben wel bang dat dit boek vooral gelezen wordt door mensen die oprecht geïnteresseerd zijn gesprekken met meer diepgang, en niet of veel minder door mensen die dit boek het hardste nodig hebben. We herkennen het allemaal: gesprekken die meer op twee dialogen lijken dan op een echt gesprek. Dit laatste lukt alleen als gesprekspartners niet vooral hun eigen verhaal kwijt willen, maar serieus geïnteresseerd zijn in wat de ander te zeggen heeft. Helaas staat niet iedereen er voor open om de eigen mening aan een gedegen onderzoek te onderwerpen. Elke Wiss is zich hiervan bewust, en adviseert om je gesprekspartner te vragen of hij of zij over een bepaald onderwerp van gedachten wil wisselen, en te respecteren als dat niet het geval is. Dit doet me denken aan een uitspraak van George Bernard Shaw, die ooit op de vraag “Zullen we hierover eens van gedachten wisselen” als antwoord gaf: “Nou, nee, ik houd liever de mijne”. Het belang dat iemand wel of niet bij een goed gesprek heeft had wel wat meer uitgewerkt mogen worden.
Een ander onbelicht punt is: wat doe je als de conclusie van een gesprek is: we weten het antwoord op de vraag eigenlijk niet, of: het antwoord op de vraag is complex en ligt heel genuanceerd. In een vrijblijvend filosofisch gesprek een interessante ontdekking, maar voor mensen die een beslissing moeten nemen ingewikkeld. Een mooi thema voor een Socratisch gesprek, op mooi gepoetste schoenen of op hippe sneakers
Reageer op deze recensie
Meer recensies van TheovanderVoordt
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
