Macht en onmacht gevangen in één leven
Er is maar één man die koningin Wilhelmina ‘mocht’ doodschieten. En wel Harer Majesteits loyaalste onderdaan, François van ’t Sant. De in 1962 overleden vorstin wil tijdens de oorlogsjaren niet levend in de handen van Nazi’s vallen. Daarom moet haar beschermer in het uiterste geval de trekker overhalen. Maar wie is die Van ’t Sant?
François van ’t Sant wordt in 1883 geboren. Zijn vader sterft als predikant in Nederlands-Indië, waarna de domineesvrouw in Den Helder acht kinderen moet opvoeden. François is dan 9 jaar. Ondanks zijn relatieve lage opleiding, destijds de ULO, maakt Van ’t Sant een bliksemcarrière bij de politie. Al tijdens de Eerste Wereldoorlog komt Van ’t Sant in contact met de Britse geheime dienst. Als hoofd van de Rotterdamse Rivierpolitie heeft hij zicht op transportbewegingen in het roerige Europa. De informatie-uitwisseling vormt de basis voor een langdurige relatie.
Koningin Wilhelmina is dan al enige tijd getrouwd met prins Henderik. Een notoire vreemdganger wiens escapades moeten worden geverifieerd, afgekocht en toegedekt. De vorstin doet een beroep Van ’t Sant, die voor haar vuile handen wil maken. De twee worden onafscheidelijk en Wilhelmina heeft nu eindelijk een man die ze wel kan vertrouwen.
Van ‘t Sant is slim, maar tweemaal maakt hij ‘fouten’ die een heel eigen leven gaan leiden. De affaire 'Elisabeth le Roi' wordt de eerste grote smet op zijn bijzondere carrière. Van ’t Sant bemiddelt in de betaling van 40.000 gulden vanwege een buitenechtelijk kind. Als dat geld verdwijnt, wordt gevreesd dat hij dat in zijn dure huis heeft gestoken. Van ’t Sant verweert zich, maar hij kan vrijwel niemand overtuigen.
In de Tweede Wereldoorlog begeleidt de politiecommissaris de gevluchte koningin Wilhelmina in Londen. Hij is daar verantwoordelijk voor haar veiligheid. Aanvankelijk wordt hij ook hoofd van de overzeese, Nederlandse inlichtingendienst. Opnieuw lijken de contacten met de Britse geheime dienst belangrijk. Maar Van’ t Sant is niet succesvol en hij wordt vervolgens geparkeerd als hoog politieambtenaar. En verbonden aan Wilhelmina. In de Britse hoofdstad wordt Van ’t Sant extreem gewantrouwd. Roddel en achterklap lopen zo hoog op dat er zelfs plannen van verzetsploegen zouden zijn om hem te vermoorden.
Harer Majesteits loyaalste dienaar is een heerlijke biografie geworden. Puinruimer Van ’t Sant beweegt zich in belangrijke, vertrouwelijke kringen tijdens een zeer speciale periode. Ons vorstenhuis, de politici in ballingschap en de nieuwe spionagediensten moeten toewerken naar een bevrijd Nederland. Maar veel lijkt met haat en nijd aan elkaar verbonden. In zo’n verbitterde omgeving moet Van ’t Sant de veiligheid over en belangen van Wilhelmina bewaken. Veel mensen menen dat Van ’t Sant een stapje verder is gegaan. Dat hij als intrigant Wilhelmina heeft geholpen zoals hem dat goed uitkwam. Een Raspoetin werd hij genoemd. Biograaf Sytze van der Zee kiest er voor een relatief objectieve beschrijving. De auteur is op zoek gegaan naar de meest ernstige verwijten en het verweer van Van ’t Sant daarop. Vast staat dat Van ’t Sant meineed heeft gepleegd ten behoeve van het Koningshuis.
François van ‘t Sant is beschimpt en gehaat vanwege zijn trouw aan twee koninginnen. Want tijdens de Greet Hofmans-affaire heeft hij vervolgens Wilhelmina’s dochter Juliana bijgestaan als adviseur. Omdat veel klachten over hem niet goed zijn onderbouwd, heeft de persoon Van ’t Sant een zekere tragiek gekregen. Er was ’iets’ met hem en dat was voor critici voldoende om de man volledig af te branden. Tegelijkertijd heeft een zwak verweer of het noodzakelijke zwijgen, die zijn werkzaamheden met zich meebrachten, Van ’t Sant ook zeker niet geholpen. Veel drama in één mensenleven. Het heeft - opnieuw - een prachtig boek opgeleverd.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Tim van den Brink
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
