Portret van een huwelijk

Een portret van een huwelijk

Een memoir over de ruimte die de schrijfster inneemt in haar relatie, in haar gezin en in de maatschappij als moeder en vrouw of zoals Annie Ernaux zegt: Familiegeschiedenis en sociale geschiedenis is een en hetzelfde. Het thema is vooral de keuzes die we maken uit liefde en de bijkomende eenzaamheid en voortdurende angst.
Wie was hij? Met wie heb ik geleefd? Waar ben ik gebleven? Wie was ik? De woorden komen nu pas, schrijft ze een jaar na het overlijden van haar man, A. (p.8)
Christien Brinkgreve weet haarscherp en ook liefdevol terug te blikken op het huwelijk met A. Ze laat zien dat ze geboeid was in de dubbele betekenis: hij hield me vast en iets in hem hield mij vast; ik bewonderde zijn talenten (p.80).
De titel Beladen Huis verwijst naar hoe het huis zichtbaar maakt hoe het huwelijk zich heeft ontwikkeld tot aparte levens. Het huis was volgeraakt en vast komen te zitten. (p10.) Er was zelfs een eerder beladen huis, haar eerste huis. Beladen omdat A. het pijnlijk vond dat daar brieven van vorige mannen binnen kwamen. Een ander beladen huis is het huis in Egmond, waar de schrijfster zich regelmatig terugtrekt.
De heldere, bijna onverschrokken stijl geven een eerlijk beeld van hoe de schrijfster ontdekt en steeds beter begrijpt hoe oude patronen de liefde in de weg kunnen zitten. Ze tracht de oude patronen te ontrafelen, zowel de hare als die van haar man. Het sterke beeld van de karresporen (o.a. p. 167) waarin de liefde komt vast te zitten, de karresporen van het verleden, van hun eigen leven en van de patriarchale cultuur. De empathiekloof is hardnekkig (p.76), misschien nog hardnekkiger dan de loonkloof. De schrijfster loopt aan tegen het feit dat mannen meer ruimte innemen en krijgen en dat dat een patroon is dat door beiden, mannen en vrouwen, in stand wordt gehouden. Een voorbeeld van een constatering die haar er toe brengt ook scherper naar zichzelf te kijken. Naar een vriend schrijft ze (p.84) dat het thema in haar leven is: plaats innemen. Het lukt haar in haar huwelijk en gezin minder gemakkelijk dan daarbuiten. De plaats van de onzichtbare spil, ja, dat lukt haar. Ze is zich steeds onzekerder gaan voelen. “met kinderen ben je je vrouw kwijt” was een uitspraak van A. en zo is het geworden en gebleven. (p. 40). De vrouw die nooit tijd had (p.154) was ik in zijn ogen geworden.
Bij haar afscheid van de universiteit schrijft A. in het liber amicorum dat hij Christien als een intellectuele ontdekkingsreiziger ziet, gericht op verbindingen en overkoepelende verbanden en zichzelf meer als degene die individuele standpunten en gevoelens ontwart (p.153) en als kritische lezer.

Kortom: een bijzonder memoir vol mooi verwoorde beelden, terugblikken en inzicht