Grote dromen, losse eindjes

Na ruim 12 jaar wachten is ze terug: Chimamanda Ngozi Adichie, met haar nieuwe roman Dream Count. Net als in haar vorige roman, Americanah, duikt ze in de levens van Afrikaanse migranten in de Verenigde Staten. Dit keer met een sterke nadruk op het thema man-vrouwverhoudingen, een thema waarover Adichie zich ook in haar non-fictie (We should all be feminists) duidelijk heeft uitgesproken.

Dream Count draait om 4 vrouwen en hun dromen: Chiamaka, Zikora, Kadiatou en Olemogor. Op Kadiatou na komen ze uit de Nigeriaanse elite - een groep die je in de migrantenliteratuur niet vaak tegenkomt: vrouwen met geld, goede opleidingen en grote ambities. Zo droomt Chiamaka ervan reisboeken te schrijven - en dan niet voor backpackers, maar voor de eersteklas reiziger die zoekt naar goede hotels en dure restaurants. Zikora timmert aan de weg als advocaat bij een prestigieus kantoor, en Olemogor wil vooral rijk worden. Kadiatou, de uitzondering, ook als enige niet afkomstig uit Nigeria maar uit Guinee, droomt van een beter leven voor haar dochter.

De levens van deze vier vrouwen zijn losjes met elkaar verweven. Ze zijn ieder hoofdpersonage in hun eigen deel van het boek, waarbij je de andere personages zijdelings soms tegenkomt. Daarbij worden gebeurtenissen uit eerdere delen vanuit een ander perspectief belicht. Toch ontbreekt een echt samenhangend plot. Het verhaal van Kadiatou brengt wel enige samenhang, maar toch lijkt het alsof de schrijfster de levens van de vrouwen vooral gebruikt als een kapstok om een aantal grote thema’s aan de kaak te stellen. Om er een paar te noemen: man-vrouwverhoudingen, seksisme, racisme, seksueel geweld, de covid-pandemie, de druk op vrouwen om kinderen te krijgen, neo-kolonialisme, corruptie. Het zijn niet de minste thema’s. Het is in het algemeen duidelijk waar Adichie staat, maar toch blijft ze weg van een heel moralistisch verhaal, door haar personages met de thema’s te laten worstelen. Dat zet je als lezer ook weer aan het denken.

Een minpuntje is dat er in de verhalen van Chiamaka en Zikora erg veel aandacht uitgaat naar hun liefdeslevens, soms zoveel dat het wat neigt naar een soap-achtig drama. Bovendien lijken deze twee personages zó veel op elkaar, dat met name het deel over Zikora wat overbodig aanvoelde. Evengoed blijft zelfs in dat deel de schrijfstijl zo soepel en meeslepend, dat het de aandacht vast weet te houden. Het sterkste deel vond ik dat over Kadiatou, misschien ook omdat het gebaseerd is op een waargebeurde situatie.

Dream Count is daarmee dus geen boek dat je leest voor de spanning of het plot, maar meer voor de scherpe observaties, de verrassende perspectieven en Adichie’s fijne schrijfstijl. Het is een boek dat je aan het denken zet.