Een blik in het hoofd van Thomas Heerma van Voss

Thomas Heerma van Voss is een Nederlandse schrijver die met zijn romans en korte verhalen al enkele nominaties voor literaire prijzen in de wacht sleepte. ‘Het Baltisch station’ is een non-fictieboek, dat verscheen in de serie ‘Spoorslag’ van Ambo|Anthos. Het gaat over de treinreis die de schrijver maakte van Amsterdam naar Tallinn in Estland.

Een logische verwachting bij dit boekje is dat het een reisverslag is, maar dat is niet wat je van ‘Het Baltisch station’ moet verwachten. Voor Heerma van Voss lijkt de reis vooral gediend te hebben als denktijd. Een periode van rust waarin hij, alleen op reis, uit het raam staart en mijmert over zijn leven. Over zijn kortgeleden verbroken relatie. En over het verschil tussen de levensloop van zijn vriend Tom en die van hemzelf.

Thomas en Tom kennen elkaar sinds hun tienerjaren, delen een passie voor muziek en voor de Nederlandse taal en hadden ooit allebei de ambitie om schrijver te worden. Waar deze ambitie voor Thomas behoorlijk geslaagd genoemd mag worden, zit Tom nu met zijn Poolse vrouw en hun zoontje in een saai dorp in zuid-Polen, waar hij op afstand administratief werk doet en verder weinig meemaakt. Op weg naar Tallinn maakt Thomas een flinke omreis om Tom en zijn gezin te bezoeken, en een groot deel van dit dunne boekje gaat dan ook daarover. Thomas filosofeert daarbij wat over de vraag waarom ze ondanks hun gezamenlijke start zo verschillend terecht zijn gekomen.

Het zijn begrijpelijke mijmeringen en zeker relevant voor de schrijver op dit punt in zijn leven. Tegelijk is de vraag waarom hij deze mijmeringen met de lezer meent te moeten delen. Een lezer die hunkert naar informatie over de reis of over de doorkruiste landen blijft wat op zijn honger zitten. Al snel is duidelijk dat Heerma van Voss bepaald geen ervaren (trein)reiziger is. Zo noemt hij de intercity van Amsterdam naar Berlijn een ICE (ja, reed die maar naar Berlijn!) en boekt hij zijn kaartjes en reserveringen aan loketten alsof het internet niet bestaat. Dat is een keuze die zijn reis nodeloos omslachtig maakt.

Ook blijkt hij zich niet ingelezen te hebben in de landen waar hij doorheen reist. Ergens in Polen zoekt hij op een verloren momentje naar wat wikipedia-achtige feitjes over de Baltische staten en daar blijft het bij. Niet vreemd trouwens, want overal waar hij aankomt vertrekt hij ook zo snel mogelijk weer en op interesse in de steden die hij aandoet kan je hem ook niet betrappen. Zelfs als tijdens zijn reis blijkt dat het appartement van een vriendin in Tallinn tóch niet beschikbaar zal zijn, reist hij door alsof er een bloedhond achter hem aanzit.

Het is een prima boekje om je een uurtje of 2 mee te vermaken, maar het blijft je niet bij en helpt je niet verder als je zelf deze reis wilt maken. Vooral boeiend voor wie de persoon Heerma van Voss beter wil leren kennen.