Meer dan 6,2 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Een bepalend schooljaar

TomD 04 mei 2024
Ferrara (Emilia-Romagna, Italië), 1929-1930. Een schooljaar uit het leven van de ik-figuur. Weinig periodes waren zo zwart dan toen hij als 17-jarige joodse jongen in het lyceum zat. Zullen de wonden ooit genezen? mijmert hij…
Zijn beste vriend is naar Padua vertrokken. Kan hij toenadering zoeken tot Carlo Cattolica? Die zit ook alleen maar is o zo zelfgenoegzaam en ongenaakbaar. Weldra vervoegt Luciano Pulga de groep. Het kleine, blonde figuurtje met blauwe ogen spreekt onvervalst Bolognees dialect en heeft huis noch schoolboeken. Kan hij het vertrouwen winnen? Hoe reageert Cattolica? Welke rol speelt het geloof?

Giorgio Bassani (1916-2000) is een voortreffelijk auteur. In keurig omlijnde hoofdstukken, met veel oog voor detail en een fijnzinnig uitgewerkte symboliek, maakt hij de lezer deelgenoot van een schooljaar dat bepalend is voor de ontwikkeling van een student. De veelheid aan thema’s – gaande van vriendschap en verraad tot zoektocht naar zichzelf, identiteit en lotsbepaling – die binnen het kader van dit verhaal een plaats krijgen, is een absolute rijkdom. Bassani zoomt erg in op de gevoelens van de puber. Welke plaats neemt hij in de groep in? Hoe ervaart hij de invloed van zijn omgeving? In welke richting evolueert hij? Gesproken taal, gedragingen, bewegingen, gelaatsuitdrukkingen en stemmingen worden zorgvuldig onder woorden gebracht. Want net als in zijn andere boeken, geeft Bassani grote betekenis aan wat zich “net onder de oppervlakte” afspeelt. De gevolgen worden pas duidelijk als je de context overschouwt.
“Achter de deur” is het vierde deel van Bassani’s zesluik “Ferrara”, waarin deze Italiaanse stad meer is dan alleen maar het decor voor zijn verhalen. “Binnen de muren”, “De gouden bril” en “De tuin van de familie Finzi-Contini” gingen hieraan vooraf. Dit boek is het minst toegankelijke van de vier en heeft me minder leesplezier bezorgd. Ik heb het als stroever ervaren dan de voorgaande drie, die je niet noodzakelijk gelezen moet hebben om aan dit volume te beginnen. Personages uit vorige verhalen in de reeks zijn hier slechts beperkt aanwezig; de grootste continuïteit is Ferrara zelf. Wie nog nooit iets van Giorgio Bassani las en zijn oeuvre wil ontdekken, begint best met een ander deel.

***
Toegevoegd aan mijn lijst "Italië": literatuur van Italiaanse auteurs of van niet-Italiaanse schrijvers waarin Italië een belangrijke rol speelt.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van TomD

Gesponsord

Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.

Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.

Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.

In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips

Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips

Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips

Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips

Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.

De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips

Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips

Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips

Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips

Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips

Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips

Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips

Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips

In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips

Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips

Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.

Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips

Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips

Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.

In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips

Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.

Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips