Lezersrecensie
Een bepalend schooljaar
Ferrara (Emilia-Romagna, Italië), 1929-1930. Een schooljaar uit het leven van de ik-figuur. Weinig periodes waren zo zwart dan toen hij als 17-jarige joodse jongen in het lyceum zat. Zullen de wonden ooit genezen? mijmert hij…
Zijn beste vriend is naar Padua vertrokken. Kan hij toenadering zoeken tot Carlo Cattolica? Die zit ook alleen maar is o zo zelfgenoegzaam en ongenaakbaar. Weldra vervoegt Luciano Pulga de groep. Het kleine, blonde figuurtje met blauwe ogen spreekt onvervalst Bolognees dialect en heeft huis noch schoolboeken. Kan hij het vertrouwen winnen? Hoe reageert Cattolica? Welke rol speelt het geloof?
Giorgio Bassani (1916-2000) is een voortreffelijk auteur. In keurig omlijnde hoofdstukken, met veel oog voor detail en een fijnzinnig uitgewerkte symboliek, maakt hij de lezer deelgenoot van een schooljaar dat bepalend is voor de ontwikkeling van een student. De veelheid aan thema’s – gaande van vriendschap en verraad tot zoektocht naar zichzelf, identiteit en lotsbepaling – die binnen het kader van dit verhaal een plaats krijgen, is een absolute rijkdom. Bassani zoomt erg in op de gevoelens van de puber. Welke plaats neemt hij in de groep in? Hoe ervaart hij de invloed van zijn omgeving? In welke richting evolueert hij? Gesproken taal, gedragingen, bewegingen, gelaatsuitdrukkingen en stemmingen worden zorgvuldig onder woorden gebracht. Want net als in zijn andere boeken, geeft Bassani grote betekenis aan wat zich “net onder de oppervlakte” afspeelt. De gevolgen worden pas duidelijk als je de context overschouwt.
“Achter de deur” is het vierde deel van Bassani’s zesluik “Ferrara”, waarin deze Italiaanse stad meer is dan alleen maar het decor voor zijn verhalen. “Binnen de muren”, “De gouden bril” en “De tuin van de familie Finzi-Contini” gingen hieraan vooraf. Dit boek is het minst toegankelijke van de vier en heeft me minder leesplezier bezorgd. Ik heb het als stroever ervaren dan de voorgaande drie, die je niet noodzakelijk gelezen moet hebben om aan dit volume te beginnen. Personages uit vorige verhalen in de reeks zijn hier slechts beperkt aanwezig; de grootste continuïteit is Ferrara zelf. Wie nog nooit iets van Giorgio Bassani las en zijn oeuvre wil ontdekken, begint best met een ander deel.
***
Toegevoegd aan mijn lijst "Italië": literatuur van Italiaanse auteurs of van niet-Italiaanse schrijvers waarin Italië een belangrijke rol speelt.
Zijn beste vriend is naar Padua vertrokken. Kan hij toenadering zoeken tot Carlo Cattolica? Die zit ook alleen maar is o zo zelfgenoegzaam en ongenaakbaar. Weldra vervoegt Luciano Pulga de groep. Het kleine, blonde figuurtje met blauwe ogen spreekt onvervalst Bolognees dialect en heeft huis noch schoolboeken. Kan hij het vertrouwen winnen? Hoe reageert Cattolica? Welke rol speelt het geloof?
Giorgio Bassani (1916-2000) is een voortreffelijk auteur. In keurig omlijnde hoofdstukken, met veel oog voor detail en een fijnzinnig uitgewerkte symboliek, maakt hij de lezer deelgenoot van een schooljaar dat bepalend is voor de ontwikkeling van een student. De veelheid aan thema’s – gaande van vriendschap en verraad tot zoektocht naar zichzelf, identiteit en lotsbepaling – die binnen het kader van dit verhaal een plaats krijgen, is een absolute rijkdom. Bassani zoomt erg in op de gevoelens van de puber. Welke plaats neemt hij in de groep in? Hoe ervaart hij de invloed van zijn omgeving? In welke richting evolueert hij? Gesproken taal, gedragingen, bewegingen, gelaatsuitdrukkingen en stemmingen worden zorgvuldig onder woorden gebracht. Want net als in zijn andere boeken, geeft Bassani grote betekenis aan wat zich “net onder de oppervlakte” afspeelt. De gevolgen worden pas duidelijk als je de context overschouwt.
“Achter de deur” is het vierde deel van Bassani’s zesluik “Ferrara”, waarin deze Italiaanse stad meer is dan alleen maar het decor voor zijn verhalen. “Binnen de muren”, “De gouden bril” en “De tuin van de familie Finzi-Contini” gingen hieraan vooraf. Dit boek is het minst toegankelijke van de vier en heeft me minder leesplezier bezorgd. Ik heb het als stroever ervaren dan de voorgaande drie, die je niet noodzakelijk gelezen moet hebben om aan dit volume te beginnen. Personages uit vorige verhalen in de reeks zijn hier slechts beperkt aanwezig; de grootste continuïteit is Ferrara zelf. Wie nog nooit iets van Giorgio Bassani las en zijn oeuvre wil ontdekken, begint best met een ander deel.
***
Toegevoegd aan mijn lijst "Italië": literatuur van Italiaanse auteurs of van niet-Italiaanse schrijvers waarin Italië een belangrijke rol speelt.
1
Reageer op deze recensie
