De omweg naar Oost-Berlijn
40 jaar later kijkt hij terug op deze episode, op de 4 intensieve en cruciale jaren die zijn leven een beslissende wending gaven en leidden tot meer dan 100 vertaalde werken uit het …Portugees!
Welke rol speelt de kleine jongedame met kastanjebruin haar die hij kruiste op de trap? Wat ontdekt hij als hij verder kijkt dan de vaste sjablonen van lege leuzen? Zijn er wijken die ontsnappen aan de beperkte bewegingsvrijheid, waar een anarchosfeer heerst die als tegengif werkt?
Bij literatuurliefhebbers geniet Harrie Lemmens ruime bekendheid als vertaler uit het Portugees, toch waren zijn eerste vertaalprojecten vanuit en naar het Duits. “De Muur voorbij: Berlijnse fado” (2023) is een veelgelaagd boek, waarin Lemmens zowel zijn persoonlijke geschiedenis tijdens die jaren als Oost-Berlijn en de rest van de DDR belicht. Hij dringt diep door in de sfeer van bepaalde buurten van de merkwaardige stad “ten oosten van Eden”; ontmoet mensen, voert vertrouwelijke gesprekken en knoopt duurzame relaties aan. Liever dan puur te beschouwen en te observeren, streeft hij een betrokkenheid en verbondenheid met mensen na. Zijn vlotte pen hanteert hij met humor, verbazing, overvloedige afschuw voor het systeem en warme sympathie voor vele bewoners. Af en toe neemt hij vrijaf van de Pruisische grauwheid - zoals hij het zelf omschrijft - en bezoekt als toerist het noorden van de DDR aan de Oostzeekust of steden als Dresden, Erfurt, Leipzig en Halle. Op de achtergrond hebben de eerste veranderingen in Polen (Solidarnoc) plaats, in de USSR sterft Brezjnev, maar in de DDR blijven de vlaggen wapperen en vertekenen kranten de werkelijkheid. Net daar ziet Lemmens de bijzondere rol die is weggelegd voor literatuur, theater en film, voorziet die van contextgegevens en maakt de lezer er deelgenoot van.
Minder stadsgeschiedenis dan in Lemmens’ eerder verschenen “Licht op Lissabon: stadsverhalen” (2021), meer focus op DDR-mentaliteit en persoonlijke wordingsgeschiedenis van de vertaler-auteur. Dit boek is zijn “Omweg naar Oost-Berlijn”, die naadloos aansluiting geeft op “Licht op Lissabon”, waarin de periode 1985-1988 wordt belicht.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van TomD
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
