Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Romance tussen rassenwetten en wereldoorlog

TomD 15 november 2023
Ferrara (Emilia-Romagna, Italië), 1938-39. Het landhuis met park en tennisveld van de Finzi-Contini’s, gekend als “Het Bootje van de Hertog”, was even omvangrijk als afgezonderd. Dat laatste gold voor de hele familie en in het bijzonder voor Alberto en Micol, zoon en dochter des huizes. Hun sporadische verschijning in het straatbeeld, het immense familiegraf op het joods kerkhof en de kostbare koets met pluchen interieur waren omgeven door een zweem van bewondering en mysterie…
Micol en Alberto waren leeftijdsgenoten van de ik-persoon (alter-ego van de auteur). Toen die laatste op een middag in juni zijn slecht examenresultaat vernam en ronddwaalde langs de muur van “Het Bootje van de Hertog”, werd hij gewenkt door Micol. Zij - mager, blond en voorzien van grote heldere ogen - bood troost. Later, ten tijde van de Italiaanse rassenwetten, brachten Micol en haar broer Alberto een lange reeks van complexe ontmoetingen op gang. Werd hij als enige uitgenodigd? Welke ontvangst viel hem te beurt binnen de muren? Wat bracht de rassendiscriminatie teweeg?
Een bijzonder jaar tussen rassenwetten en wereldoorlog, waarin hij - geboren uit gewone geassimileerde mensen – vanaf de muur van het grote privébos tot in de kern van het landhuis wist door te dringen, waar sinds lang niemand van binnen of buiten de stad een voet had gezet…

In dit derde en dikste boek van het zesluik “Het verhaal van Ferrara”, brengt Giorgio Bassani (1916-2000) de romance in beeld tussen hem (als alter-ego van de ik-figuur) en Micol Finzi-Contini. Ferrara, de stad waar zijn romanfiguren leven en die hij zo aanschouwelijk voorstelt, geraakt in de greep van het fascisme. De auteur schetst de tijd tussen de afkondiging van de rassenwetten en het uitbreken van wereldoorlog 2, waarin de joodse gemeenschap daar voornamelijk bestond uit geassimileerden. Joodse mensen namen er volop deel aan het culturele en politieke leven, een aanzienlijk deel was lid van de fascistische partij.
Als uitstekend verteller geeft hij de stemming weer – vaak ironisch - van een stad waarvan een deel van de inwoners in de greep komt van deze maatregelen. Welke weg kiezen ze? De meeste van hen zijn niet in staat om de werkelijkheid onder ogen te zien, laat staan in de toekomst te kijken. Het van kracht worden van de rassenwetten en de daarmee gepaard gaande treiterijen brengen bitterheid en verwarring. Gelijklopend met de beperkingen die het fascistische regime oplegt, openen zich mogelijkheden voor jonge mensen die hen dichter bij elkaar brengen. Ondanks alles ontwikkelt zich in de intimiteit van een besloten, aristocratische omgeving de romance van hun leven.
De auteur doet zijn verhaal op een rustige manier, alsof hij de lezer van dichtbij in vertrouwen neemt. Bassani vertelt vanuit het “heden” – het boek werd geschreven omstreeks 1960 – maar gaat in zijn proloog helemaal terug tot de nadagen van de Etruskische samenleving, waarmee hij de tragische parallel oproept met de verdwijnende joodse gemeenschap in zijn stad, wat bij hem hetzelfde gevoel teweegbrengt. De melancholische sfeer die hij weet te scheppen, doet denken aan “De tijgerkat” van Giuseppe Tomasi di Lampedusa.
Wie dit boek wil begrijpen, hoeft de 2 vorige delen “Binnen de muren” en “De gouden bril” niet gelezen te hebben. Wie dat wel deed, ziet bekende personages als dokter Elia Corcos, advocaat Geremia Tabet, de oude socialiste Clelia Trotti en dokter Athos Fadigati figureren op de achtergrond.
Een puntgaaf opgebouwd verhaal boordevol contextgegevens. Een lichtvoetig liefdesavontuur op een melancholisch en tragisch bedje.

****
Toegevoegd aan mijn lijst "Italië": literatuur van Italiaanse auteurs of van niet-Italiaanse schrijvers waarin Italië een belangrijke rol speelt.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van TomD

Gesponsord

Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!