Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

De mei-dagen van 45

TomD 12 december 2023
Nazi-Duitsland, mei 1945. Tim Kaleu en Bertram Heimsohn, commandant en schipper op de mijnenveger MX12, verlaten de kleine Deense haven waar ze de laatste maanden van de oorlog gestationeerd waren. Eens op volle zee deelt Tim de bemanning de opdracht mee. Ze zijn op weg naar Libau in Koerland (1) - waar een ingesloten leger nog steeds vecht - om gewonden op te halen. Naar Koerland? De onveilige Oostzee over? Zelfs de meeste ervaren zeerotten smeken van niet. Net dan bereikt hen het bericht dat de gedeeltelijke capitulatie met de Engelsen is getekend. “Waarom deze risicovolle missie uitvoeren?” vraagt Bertram zich af, “het is toch al afgelopen”. “Het is een opdracht,” meent Tim, “in Koerland wachten ze op ons.” De spanning hoopt zich op aan boord.

Op volle kracht verder varen of terugkeren naar de ligplaats? Krijgstucht tot het laatste uur of zinloze offers vermijden? Een haven bereiken en hoe daar ontvangen worden?

De eindfase van de Tweede Wereldoorlog is een thema dat Siegfried Lenz (1926-2014) in meerdere boeken literair heeft vorm gegeven. In zijn vroege werk “De overloper” zette hij het al centraal. “Een oorlogseinde” (uit 1984) plaatst de eindstrijd van de marine in het licht. Evenals aan land maken nazi-scherpslijpers daar tot de laatste dag de dienst uit. Hun fanatieke oorlogslogica zet zich scherp af tegen wie al lang tot andere inzichten is gekomen…
Geen WO II-thema’s als rassenkwesties, antisemitisme of concentratiekampen in dit boek. Nee, hier draait het om ideologie en het morele geworstel ermee. Om keuzes maken met verstrekkende, heftige gevolgen. Vlot en gevat zoals in zijn ander werk, toont de auteur zich ook in deze roman. Ditmaal presteert hij dat in nauwelijks 44 pagina’s; breedvoerigere uitwerking van de personages zou een dikker volume rechtvaardigen. Een dunne parel is het, dit intensieve, gebalde verhaal dat Lenz met veel vaart voortstuwt, subliem opbouwt, van spanning voorziet en laat culmineren in een uiterst pakkende plot. Jaartallen vervangt hij door merktekens als tijdsindicaties waarop de lezer zich kan oriënteren, een stijlkenmerk dat deel uitmaakt van Lenz’ literaire handtekening. Wie non-fictieboeken als “Tot de laatste man” (2) en “Acht dagen in mei” (3) las, komt vele elementen in deze roman tegen.
Genuanceerd verhaal met veel zeggingskracht over de heftige mei-dagen van 45.

(1) Libau en Koerland, respectievelijk Liepaja en Kurzeme in het zuidwesten van het huidige Letland.
(2) Ian Kershaw (2011). Tot de laatste man: Duitsland 1944-1945.
(3) Volker Ullrich (2020). Acht dagen in mei: de laatste week van het Derde Rijk.

*****
Toegevoegd aan mijn lijst "Dunne parels (fictie)", dunne boeken (om en bij de 100 pagina's) maar echte pareltjes! Kostbare kleinoden die een bijzondere indruk nalaten.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van TomD

Gesponsord

Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!