Dorp op een breuklijn
Kobarid maakte achtereenvolgens deel uit van het Habsburgse Rijk (1500-1915), Italië (1915-1943), partizanenrepubliek Kobarid (1943), Nazi-Duitsland (1943-1945), geallieerd bestuurd gebied (1945-1947), Joegoslavië (1947-1991) en Slovenië (vanaf 1991). De barokke kerkspits doorstond al die regimes. Had hij ogen, dan zag hij Mussolini, Tito en Eisenhower door het dorp passeren; had hij oren, dan hoorde hij het wapengekletter aan het Isonzofront, het gerommel van aardbevingen en de vreemde talen van bezetters. Gedurende meer dan 500 jaar heeft Kobarid letterlijk en figuurlijk op een breuklijn gelegen. Wat gebeurde er onder die verschillende machthebbers? Hoe ging de bevolking er mee om? Welke sporen heeft deze lange geschiedenis tot op vandaag nagelaten?
Theo Toebosch beschreef het veelstemmig. De overvloed aan gegevens – de ondertitel luidt niet voor niets “het dorp met te veel geschiedenis” - geeft de indruk dat hij geen detail onvermeld wou laten. Levensgeschiedenissen, kleine feiten en alledaagse zaken zijn sterk ingebed in het kader van de grote geschiedenis. Want het bewogen verleden van deze grensplaats en de rol van de mensen als speelbal van de machthebbers is voor de auteur een plukplaats van verhalen geworden. Toebosch roerde in de naweeën van een samenleving die diep verdeeld is geweest, vertelde over verraders, verraden, weggevoerden en vermoorden. Hij hoorde, las en schreef op. Oordeelde of veroordeelde niet. Liever gebruikte hij de brokstukjes om de ruimte te vullen tussen wit en zwart.
Ik heb heel wat opgestoken van dit rijk gedetailleerde werk over een interessant stukje Europa waar de meeste geschiedenisboeken aan voorbijgaan. Toch kan ik niet terugblikken op een flitsende leeservaring. Sommige gedeeltes vond ik kleurrijk en expressief, andere misten wat “schwung”. Het Kobarid Museum – hoe knap ook – kreeg mijns inziens een wat te groot aandeel in deze publicatie toebedeeld.
Het mooi uitgegeven boek is voorzien van kaartjes, bibliografie, wie is wie-lijst en notenapparaat.
***
Literatuur over het verdeelde Slovenië voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog:
-Drago Jancar (2018). Die nacht zag ik haar.
-Drago Jancar (2019). En ook de liefde.
-Drago Jancar (2023). Bij het ontstaan van de wereld.
Literatuur over een familie uit de Soca-vallei:
-Zora del Buono (2022) De maarschalk.
Toegevoegd aan mijn lijst "Balkan": literatuur van Balkanauteurs of van niet-Balkanschrijvers waarin de Balkanregio (Albanië, Bosnië&Herzegovina, Kosovo, Kroatië, Montenegro, Noord-Macedonië, Servië en Slovenië) een belangrijke rol speelt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van TomD
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
