Drugsgeweld in haven is moord

Als plot is het allemaal een beetje vaag, er is niet echt een duidelijke lijn in te trekken. Dat komt waarschijnlijk door een belangrijk onderwerp in het verhaal: de drugswereld van de “uithalers”. Net zoals Nerderland als natie en vele Nederlanders individueel, zit de schrijfster gevangen tussen het vis-noch-vlees verhaal. Drugs mag, drugsgebruik, ook publiekelijk, is sociaal aanvaard cfr. officiële gedoogsteun. Daar hoort uiteraard een florerende drugsmaffia bij en alle verdere excessen: geweld, sterfgevallen, overgang van soft- naar harddrugs, misbruik van de zwakkeren (armen als drugskoeriers en pony’s, kinderen als uithalers) enz. Over dat laatste gaat het in dit boek (gedeeltelijk). En daarin zit natuurlijk een enorme spreidstand van goedmenend Nederland.

Keet Kuipers is de hoofdpersoon en ook het verbindende element in dit boek. Verhaallijn 1: Vandaag is zij een schrijfster die naar de Zeeuwse kust trekt om in alle rust te kunnen schrijven. Dat valt een beetje tegen als naast haar vakantieadres lawaaierige werken plaatsvinden en ze uitkijkt naar een betere werkplek. Die vindt ze in herberg “De Vierde Vrouw”. De gebeurtenissen daar vormen een tweede verhaallijn die gaat van geheimzinnigheid tot doodsgevaar.
Keet draagt een zwaar rugzakje met zich mee in verband met familiale problemen door haar alcoholverslaafde moeder en haar broer die op jonge leeftijd weggestuurd werd naar zijn vader (Keet’s stiefvader). Daar komt dan een relatie, waar de schwung uit is en die tijdelijk on-hold gezet werd, bij.Dat is een derde – en als algemene achtergrond zeer belangrijke – verhaallijn die als flashback verhaald wordt.
En dan is er het echte thrillerelement in verhaallijn 5 waar het verhaal verteld wordt van een groep jongeren die omwille van hun eigen redenen in een “uithalersbende” van drugs uit beveiligde havens zitten. Spannend, gevaarlijk, dodelijk. Met een baas die tegelijk gewelddadig als psycho is en een voorman die zelf een zware junkie is in functie daarvan iedereen bedriegt. Wanneer er dan een concurrernde bende opduikt betekent dat een dodelijke drugsoorlog.
Vanuit het standpunt van Keet verloopt het verhaal chronologisch (behoudens de flashbacks naar haar jeugd). Het verhaal van de uithalers kent ook zijn eigen verloop te beginnen waar het dat van Keet kruist, dan via enkele flashbacks de lezer op de hoogte brengt van wat er eerder gebeurde en hoe het zo ver kwam, en loopt dan verstrengeld met dat van Keet verder. De concurrernde bende komt er later bij en raakt dan ook mee verstrengeld zowel in de verhaallijn van Keet als die van de uithalers.
Ondertussen heeft Keet een drama meegemaakt met de eigenares van De Vierde Vrouw. Naar het einde toe komt er ook een politieman meer en meer op het voorplan.
Alles komt op het einde van het boek samen in enkele zeer gewelddadige confrontaties waarbij er nog enkele open eindjes overblijven. Het allerlaaste deel van het boek wordt dan gebruikt om een echt einde aan het verhaal te breien en de laatste open eindjes weg te werken.

Het verhaal van de drugsuithalers kan je haast dagelijks in de krant lezen. Nathalie Pagie heeft daar een zeer menselijk boek rond geschreven met een unieke insteek. De mengeling van drugsmaffia en een onschuldig persoon die zich op het centrale punt bevindt waar alle draadjes van het web samenkomen maakt het uniek.

Bijna elke gebeurtenis in het leven van Keet, alle onthullingen die in de loop van het verhaal gebeuren of uit de flashbacks naar voren komen, lijken wel een plotwending in te luiden. Doordat je als lezer daardoor geen rust krijgt, komt het soms een beetje te toevallig en chaotisch over.

Alle direct betrokken karakters krijgen een achtergrond mee. Die is nooit gelukkig, er zitten bij allemaal elementen in die verklaren waarom ze geworden zijn zoals ze zijn en hoe ze, elk op hun manier, bij de drugshandel betrokken raakten. De moeder en stiefvader van Keet, de politieagent, haar bijna-ex en zijn dochter zijn de uitzonderingen waarbij de eerste twee toch respectievelijk alcoholiste en junkie zijn en uitblinken in egoïstische zwakheid.

Naargelang er meer over de karakters geweten is evoluren ze ook, in positieve of negatieve zin. Ik vermoed dat de schrijfster dit vooral deed om de gebeurtenissen te ondersteunen en geloofwaardiger te maken en minder uit dieogaande psychologische overwegingen. Praktisch dus.
En ook confronterend. Een belager vermoorden (absoluut verboden wettelijk gezien, wettelijke zelfverdediging en dus toegelaten of minstens verdedigbaar vanuit het volk gezien) past wel in dit verhaal, zeker gezien wie en wat het slachtoffer is. Dat met een oneindig aantal messteken doen en nadien het lijk laten verdwijnen komt al meer in het criminele milieu terecht en zal wel gefronste wenkbrauwen oproepen.

Dit kan enkel in Nederland (rond een haven) In iets mindere mate zou in België (Antwerpen of Zeebrugge) ook kunnen.
Een welig tierende drugshandel die niet of nauwelijks bestraft wordt, waar gewelddadige afrekeningen met focus op familieleden schering en inslag zijn en de drugsmaffia zeer intieme banden onderhoudt met politici, gerecht en grootkapitaal. Het is heel aktueel, Rotterdam is beveiligd dus erg moeilijk, Antwerpen volgt, de kleinere havens (nog) niet.

Het is doorlopend spannend en de spanningslijn loopt cresendo op. In het begin is er eerder van een prettige spanning sprake, het vinden van een vakantiehuisje, werklui bij de buren, vinden van rustige werkplek, het ontdekken van geheimzinnige dingen die niet lijken te kloppen. Al snel gaat ht dan over naar de spanning van een thriller waar levens op het spel staan. De spanning blijft ook niet beperkt tot Keet maar slaat toe bij iedereen die in het verhaal een rol speelt.
De ondertitel is goed gekozen.
Een haven vol geheimen: eenmaal binnen kom je nooit meer weg.

Het verhaal is opgebouwd uit eerder korte hoofdstukken met veel dialogen en gedachtenkronkels. In de beschrijvingen gaat het vaak over aktie (auto, fiets, afluisteren, ontsnappen, …).
Het leest snel maar als gevolg van de talloze plotwendingen eist het dat je je aandacht er erg goed bijhoudt. Dat maakt het ook vermoeiend. De schrijfster is duidelijk niet aan haar proefstuk toe en heeft (terecht) ook al enkele prijzen gewonnen.
Erg beeldend en gezien het einde zie ik er wel een typisch Nederbelgische thriller van gemaakt worden.

Het leest vlot, vooral het begin en het einde. Middenin kreeg ik toch wel een dipje omdat het onderwerp van de drugswereld me niet ligt.
Het komt binnen als een mokerslag en zindert wel even na. Maar uiteindelijk blijft er niet veel van hangen, daarvoor ging het te veel over kleine criminelen in een gewelddadige wereld en te weinig over zaken om verder over na te denken.