De Tweede Wereldoorlog in Zuthpen

Als de datum van 4 mei nadert is het een ritueel dat er in huize Jansen boeken gelezen worden over de oorlog, veelal de Tweede Wereldoorlog. Ditmaal - wederom- een boek van Martine Letterie. Daarnaast staan nog boeken op de leesplank van onder meer Wilma Geldof en Marthe Jongbloed.
Martine Letterie levert vrijwel altijd goede boeken af voor de jeugd. Ze kreeg dan ook de Thea Beckman-prijs voor haar werk en een Zilveren Griffel.

De gemeente Zutphen gaf de opdracht om te onderzoeken hoe er met de joodse huizen en gebouwen was omgegaan in die tijd. Martine Letterie werd gevraagd daar een boek over te schrijven en daarbij de hulp kreeg van illustrator Saskia Halfmouw (ook geen onbekende naam).

Het is een soort raamvertelling geworden. Feline is verhuisd en ze ziet platen op de gevels van huizen en struikelstenen (Stolpersteine, ook in mijn gemeente Voorne aan Zee prominent aanwezig, zeker in Brielle. Onze school poetst jaarlijks die stenen op).)
Samen met Max, Arne en Mila - het idee is om een krant te maken - gaan ze op onderzoek uit. Ze onderzoeken zo de levensverhalen van drie families.
Dat levert een drietal verhalen op: Over Bram, Sonja en David. De inhoud is -gezien de historie - redelijk bekend. De deporatie van joden naar Westerbork, onderduikadressen enz. In het laatste verhaal - de oorlog is dan al ten einde - ontdekt David dat er andere mensen in hun huis wonen en is er aandacht voor joodse gebruiken (o.a. bar mitswa).
De verhalen maken wel grote sprongen. Daardoor mis ik iets van intensiteit van de nare omstandigheden. Het verhaal van Bram bijv. - in twaalf korte hoofdstukken vertelt - beslaat de periode 1939-1945. Daarbij wordt soms een sprong van meer dan een jaar gemaakt.

Alhoewel dus licht fragmentarisch is het verhaal goed geschreven en prima afgestemd op lezers vanaf ca. 9/10 jaar. Zij kunnen al best zelfstandig dit verhaal lezen. Al kan ik mij ook voorstellen dat een bevlogen leerkracht het klassikaal voorleest.
Het blijft belangrijk dat er aandacht aan dit onderwerp wordt besteed, ook al is die fysieke oorlog inmiddels 80 jaar achter ons. Ik hoef niemand iets te vertellen over het huidige wereldbeeld, waarin herbewapening en verhoging defensie-uitgaven uiterst actueel zijn. Al kun je je afvragen of die manier van oorlog voeren anno 2025 nog opgeld doet.

Het boek verdient zeker vier sterren en dat is ook mede te danken aan de sfeervolle en ingetogen, sobere kleurenillustraties van Saskia Halfmouw. Ze vertellen mede het verhaal.

Weer een aanwinst voor de periode rond de dodenherdenking.