Het piepkleine oeuvre van een bijna mythische dichter
Hans Sleutelaar. Midden jaren zestig van de vorige eeuw wist iedere poëzieliefhebber dat die naam thuishoorde in een rijtje met onder meer Cornelis Bastiaan Vaandrager, Hans Verhagen en Armando. Zij vormden een groep die zich ‘Zestigers’ noemde, als reactie op de ‘Vijftigers’. Het moest afgelopen zijn met de onbegrijpelijke poëzie, de gedichten van de Zestigers werden uit de werkelijkheid geplukt en er was geen grondige analyse nodig om er achter te komen wat er nou eigenlijk stond. Alledaagse woorden, geen ingewikkelde beeldspraak. Hun werk publiceerden zij in de tijdschriften Gard Sivik en opvolger De Nieuwe Stijl.
Van Vaandrager, Verhagen en Armando is al jaren in kloeke uitgaven de verzamelde poëzie beschikbaar. Van Hans Sleutelaar kon je je afvragen of hij in zijn Zestigerstijd wel echt poëzie had geschreven. Zijn eerste bundeltje, met de treffende titel Schaars licht, verscheen pas in 1979, meer dan tien jaar na het belangrijkste werk van de andere Zestigers. Behalve recent werk bevatte het boekje ook gedichten uit de jaren zestig, maar het waren er wel heel weinig. In 2004, vijfentwintig jaar later, verscheen vervolgens Vermiste stad, een bundeltje ‘Rotterdamse kwatrijnen’. Sleutelaar is dan inmiddels een traditionele, rijmende dichter geworden.
En nu is er dan Wollt ihr die totale Poesie? Deze bundeling van ‘korte en zeer korte gedichten’, onlangs verschenen bij uitgeverij De Bezige Bij, bevat min of meer de totale poëtische productie van Sleutelaar. Min of meer, want Sleutelaar heeft nog een aantal gedichten uit zijn eerdere bundels verwijderd. Resteren 51 gedichten, waarvan zes vertalingen.
Veel belangrijker dan de kwantiteit is uiteraard de kwaliteit. Ook een piepklein oeuvre kan onsterfelijke gedichten bevatten. En dat doet het ook. Het eenregelige ‘Gedicht’ uit 1965 bijvoorbeeld, tevens de titel van deze bundel:
Wollt ihr die totale Poesie?
Het verwijst naar de slagzin ‘Wollt ihr den totalen Krieg?’ van Joseph Goebels, de propagandaminister van Hitler. Of het latere, eveneens eenregelige ‘Oordeel’:
Het leven veinzend, ging hij er aan voorbij.
Mooi is ook ‘Dood van een dichter’:
Gisteren kwam ik ongevraagd te weten
hoe Kees Buddingh’ is doodgegaan.
‘Door niets of niemand bijgestaan,
de zusters waren hem vergeten.’
Hij rukte ’s nachts, door iets bezeten,
de plastic slangen van zijn armen.
‘Toen is hij domweg uitgeteerd en
’s morgens bleek hij gecrepeerd.’
Ik heb Kees lang geleden goed gekend.
De ouwe rot, bij wie ik mij kwam warmen.
Dan, op een toon die rekent op erbarmen:
‘Hans, je had hem nauwelijks herkend.’
En zo is er nog wel het een en ander. Al is zijn poëtische bijdrage aan het werk van de Zestigers beperkt en was hij meer de propagandaminister en klusjesman van de groep, helemaal mythisch is het dichterschap van Hans Sleutelaar dus zeker niet.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Ton van der Molen
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
