Oorlogstrauma en twijfels, een reis tussen heden en verleden

Met klotsende oksels stormt Rivka een vijfsterrenhotel in Rotterdam binnen. De hoofdpersoon uit het boek van Femmetje de Wind is redacteur bij een tijdschrift en heeft een interview met de bekende advocaat Daniël Rubinstein. Ze weet dan nog niet dat haar ontmoeting met hem een kentering in haar leven betekent. Zij deelt een geheim uit het verleden met de man die ze woest aantrekkelijk vindt.

Het geheim is leidend in het boek. De verhaallijnen slingeren door elkaar om steeds een stukje geschiedenis te onthullen. Korte hoofdstukken, waarin het heden wordt afgewisseld met passages uit de oorlog, leren de lezer alles over Rivka en haar vader Isaac Cohen. Isaac is van joodse komaf en sprong uit de trein die hem naar een concentratiekamp moest brengen. Zijn oorlogstrauma is hem blijven achtervolgen.

De lezer leert Isaac kennen als een moeilijke man die weinig mensen om zich heen duldt en de gruwelijkheden uit de oorlog deelt met zijn jonge kinderen. Rivka heeft altijd het idee gehad hem te moeten beschermen. Als hij
’s avonds van huis ging, bleef zij als klein meisje tot diep in de nacht wakker tot hij thuis kwam. Het zal haar tekenen voor de rest van haar leven.

De volwassen Rivka heeft het niet gemakkelijk. Paniekaanvallen en stemmen van in de oorlog omgekomen familieleden ontregelen haar dagelijkse leven. Ze heeft moeite om vast te stellen wat ze wil met haar leven. Ze heeft een succesvolle baan, een lieve man en een dochter, maar geeft dit op om samen met haar vroegere flirt te graven in het verleden van haar vader, op zoek naar haar recht van bestaan.

Daniël maakt het haar ook niet gemakkelijk. Hij is een charmante verschijning en pakt Rivka vanaf hun eerste ontmoeting helemaal in. Hij zegt dat hij verliefd is, maar is getrouwd. Ondanks zijn liefdesverklaringen en hun wekelijkse uitjes verlaat hij zijn vrouw niet. Als Rivka tien jaar later met Daniël op zoek gaat naar het verleden van haar vader, draaien de rollen om. Daniël is ondertussen gescheiden, maar Rivka heeft een man en dochter. Ze is nog steeds weg van hem en de twijfel slaat weer toe.

De Wind beschrijft de innerlijke worsteling van Rivka gedetailleerd en geloofwaardig. Ze kan dit doen, omdat de geschiedenis van Rivka deels de hare is. Ze is dochter van een joodse vader en ging in therapie om te leren leven met de last van de oorlog. Na een zoektocht naar haar identiteit gebruikte de schrijfster haar geschiedenis als basis voor een verhaal. Acht jaar was ze bezig om de semi-autobiografische roman Rivka te schrijven. De dood van haar vader gaf haar het laatste duwtje in de rug om het boek af te ronden. Ze wil met haar verhaal, naar eigen zeggen, afrekenen met demonen uit het verleden. Of die demoon de oorlog is, of haar vader, is niet met zekerheid te zeggen.

Bijzonder aan dit boek is de verandering in karakter van personages. Door de tijdssprongen krijgt de lezer inzicht daarin. Isaac was een verzetsheld in de oorlog. Veertig jaar later is hij echter zo doorgedraafd met zijn oorlogsverhalen dat zijn kinderen er moe van worden. Zijn gedrag wordt neurotisch en hij besmet het hele gezin. Rivka was als klein meisje heel zorgzaam voor haar vader, omdat ze het idee had bij hem te horen. Als volwassene valt dit van haar af. Door haar trauma’s durft ze zich niet goed aan iemand te binden en twijfelt ze zelfs of het krijgen van een kind wel zo’n goed idee was.

Femmetje de Wind schreef een verhaal dat dramatisch is, maar toch licht blijft door de perspectiefwisseling en de wisseling van tijd én door de prettige schrijfstijl. Hoewel het verhaal niet chronologisch verloopt, blijft het helder voor de lezer. Tussen de gebeurtenissen, bestaat steeds een oorzakelijk verband. Voor de lezer is schakelen geen probleem. Het houdt wakker en prikkelt de nieuwsgierigheid, omdat steeds maar een tipje van de sluier wordt opgelicht.