Opgroeien in een gekkenhuis
Een dode. Een echte! Een jongen vindt op weg naar school het lijk van een oude man in een volkstuinencomplex. Hij rent naar school en vertelt zijn verhaal. De juffrouw gelooft hem niet, maar hij houdt voet bij stuk en ze belt de politie. De jongen vindt het vervolgens maar vreemd dat de politie hem nooit komt bedanken voor zijn vondst.
Deze opening staat symbool voor de rest van het boek. De onbevangen blik van een kind op gebeurtenissen in de wereld. Op een luchtige, en op sommige momenten zelfs humoristische manier, doet Joachim Meyerhoff (1967) in Wanneer wordt het eindelijk weer zoals het nooit is geweest het bijzondere verhaal van Joachim uit de doeken. Hij is een Duitse jongen die opgroeit in een psychiatrische inrichting. Niet omdat hij zelf patiënt is, maar zijn vader is directeur van de inrichting.
De roman is autobiografisch. Joachim Meyerhoff groeide zelf op in het gesticht waarvan zijn vader directeur was. Net als bij het hoofdpersonage stelde het gegil van de patiënten hem ’s nachts gerust. In een interview zegt Meyerhoff dat het grootste deel van het verhaal op waarheid berust. Waar zijn geheugen hem in de steek liet heeft hij zijn fantasie de vrije loop gelaten.
Hoofdpersoon Joachim gaat naar school, leest tijdschriften en dolt met zijn oudere broers. Nergens heb je in de eerste helft van het boek het idee dat Joachim opgroeit in een wereld die anders is dan die van andere kinderen. De toon is dan nog vrolijk en onbezorgd. Door het vertelperspectief houdt de schrijver de lezer een beetje van de domme. De jongen begrijpt nog niet alles wat er om hem heen gebeurt. Aanvankelijk vindt Joachim het bijvoorbeeld leuk om op het terrein van de inrichting te wonen. Ze hebben een grote speeltuin en er zijn altijd mensen om mee te praten. Later krijgt Joachim een ander beeld van zijn woonplaats. Het is niet allemaal rozengeur en manenschijn in het tehuis. Er zitten mensen met serieuze problemen.
De lezer ziet niet alleen Joachims beeld van het tehuis afnemen, maar ook het beeld dat hij heeft van zijn vader. Langzaamaan wordt duidelijk dat het ideaalbeeld dat aan het begin van de vader is geschept, de fantasie is van een kleine jongen die zijn vader ziet als de belangrijke dokter. De lezer ontdekt al snel haarscheuren in dit beeld. Vader is bijvoorbeeld niet daadkrachtig. Op zijn veertigste verjaardag neemt hij zich voor om te gaan hardlopen. Meteen de eerste keer raakt hij geblesseerd. Van hardlopen komt nooit meer iets terecht.
Parallel aan Joachims ouder worden, wordt langzaam het dubbelleven van de vader onthuld. De lezer had al eerder door dat het niet helemaal soepel liep in het gezin. De spanningen worden nog meer op de spits gedreven op het moment dat een ernstige gebeurtenis plaatsvindt. Als dan ook de hond nog overlijdt is het laatste losse draadje dat het gezin nog bij elkaar hield doorgeknipt en is het verval compleet.
Het boek leest als een aaneenrijging van korte verhalen, bij elkaar gehouden door de rode lijn: het opgroeien van Joachim. Meyerhoff kiest per hoofdstuk een onderwerp, bijvoorbeeld de vader die wil afvallen. Vervolgens komt Joachim aan het woord over het afvallen, maar ook over de buik van vader, waarop hij water liet verdampen als ze naar het strand aan de Oostzee gingen. Iedere gebeurtenis in het huis is stof voor een kort verhaal uit de geschiedenis.
Het verhaal is mooi en bijzonder door het vertelperspectief. Het beeld van de kliniek verandert in de ogen van de jongen en tegelijkertijd in die van de lezer. Joachims levensgeschiedenis en het verhaal over de relatie die hij heeft met zijn familie worden regelmatig onderbroken door heerlijk bizarre gebeurtenissen.
Een mooi boek dat de lezer niet alleen een inkijkje gunt in het leven in een gesticht, maar ook in de manier waarop het wereldbeeld van een opgroeiend kind verandert.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Vera van Winkelen
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
