Een vrouwenvriendschap, maar ook een geschiedenis van Hongarije
"Ik heb haar vermoord. Ik wilde haar helpen, maar ik heb haar vermoord."
De deur gaat over vriendschap, over schuldgevoel en over het gevaar dat je liefde niet herkent omdat die wordt gegeven op een andere manier dan jij dat zou doen. En misschien ook wel over Hongarije, het land waarvan de machthebbers het de schrijfster zo moeilijk hebben gemaakt.
"Ik ga niet zomaar iemands vuile was doen." Als de bejaarde maar vitale Emerence bij het schrijversechtpaar binnenwandelt om het huishouden uit het slop te trekken, is het niet zij, maar haar werkgeefster die wordt geballoteerd. Emerence werkt keihard en is al snel onmisbaar. Haar heerschappij over het huis van de twee intellectuelen duurt van het eind van de jaren vijftig tot ver in de jaren zeventig. Soms is Emerence dagenlang ergens anders bezig, om dan 's avonds laat de keuken te boenen of de tapijten in het bad te soppen zodat er niet gedoucht kan worden, maar het is ook Emerence die zomaar eten komt brengen als er er weer 's niet is gekookt.
De ik-figuur, die grote overeenkomsten vertoont met de schrijfster zelf, schat Emerence (Grieks voor ‘onverwelkbare schoonheid’ - vast geen toeval) aanvankelijk totaal verkeerd in. Wat gebeurt er allemaal bij die vrouw achter de voordeur? Zo beschikt Emerence over een hoop mooie spullen van een joodse familie die in de oorlog uit Hongarije verjaagd is. Heel verdacht. Later vertrouwt Emerence haar toe dat de vork totaal anders in de steel zit. Magda Szabó spaart zichzelf niet: "ik was kwaaddenkend en naïef."
Magda wil deze complexe moederfiguur op háár manier liefhebben en kan woedend worden als haar eigenzinnige hulp haar hooghartig afwijst. "U moet nog veel leren, mevrouw." Toch ontstaat er een goede band. Dankzij het werk van Emerence kan haar opdrachtgeefster zich ontwikkelen. Een hond die ze adopteert wordt grotendeels door Emerence opgevoed. Emerence zorgt voor de echtgenoot als die ziek is. Hij helpt Magda te begrijpen hoezeer zij haar nadat ze op haar manier zoveel heeft gegeven, ontzettend heeft gekwetst. Als Emerence ernstig ziek is gaat Magda namelijk gewoon op studiereis, ondanks de signalen van de oude vrouw dat ze nu iets moet teruggeven. Tot aan Emerences dood toe liegt Magda er maar op los, over de ontruiming van Emerences huis, over de toekomst, overal over.
Achteraf dringt pas door dat ze haar werkster, die misschien minder kennis maar veel meer wijsheid bezit dan zij, zwaar heeft onderschat. Emerence blijkt ondanks een vreselijke jeugd voor een hoop mensen goed werk te hebben gedaan en belangrijke posities te hebben gehad. Ze was zelfs de geliefde van een bekende politicus. Met haar egoïsme en gemakkkelijke leugens heeft Magda de vrouw veel verdriet gedaan, maar nu is het dus te laat. Het schuldgevoel dat de ik-figuur daarover heeft is zelfs aanleiding tot het schrijven van het boek. Dit wat-heb ik-er-een-zooitje-van-gemaakt-sentiment zit diep ingebakken in de Hongaarse ziel, volgens sommigen het meest melancholische volk op aarde. Niet voor niets is in dit land het roemruchte Szomorú Vasárnap (sombere zondagmiddag) gecomponeerd, zo treurig dat mensen er spontaan door uit het raam sprongen.
Weinig recensenten gaan in op de parallellen met de ontwikkelingen in Hongarije. Daarmee doen ze Magda Szabó tekort. Voortdurend wordt verwezen naar de impact van het communisme op de Hongaarse samenleving. Grootgrondbezit opgeheven: de schrijfster in de verte in haar ouderlijk huis en de landerijen zien die zijn afgepakt. De ik-figuur en haar man leunen onder andere op Emerence omdat ze te lijden hebben onder de censuur: de Stalinistische autoriteiten verbieden hen te publiceren en ze zijn voortdurend bang om opgepakt te worden. Begrijpelijk: de partijleider uit die tijd, Mátyás Rákosi (1892-1971) zette mensen bij tientallen voor het vuurpeloton.
Bij één recensent sloeg vooral de moeder-dochterdynamiek van het boek in als een bom: plotseling begreep ze dat haar moeder op háár manier van haar dochter probeerde te houden. "Na het lezen van dit boek was ik een ander mens." Nóg een reden om De deur te lezen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van VictorDLV
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
