Literaire scherpschutter Hilary Mantel: oorlog aan de leugen
“De mijne is een dolk. Hij vliegt recht het hart in”, zegt de ik-figuur over haar haat jegens Margaret Thatcher in het titelverhaal van deze bundel. In Engeland kwam dit verhaal keihard aan. Postume karaktermoord op toppolitica: fictie of politiek statement? En nu is er de uitstekende vertaling van Ine Willems. Wie is literaire scherpschutter Hilary Mantel eigenlijk, en hoe lezenswaardig zijn haar verhalen?
Een gewapende terrorist kletst zich anno 1985 de Londense woning van een vrouw binnen. Hij weidt uit over Margaret Thatchers wandaden; zij wijst hem spontaan een handige vluchtroute aan. Het verhaal eindigt op het moment dat de Britse premier een gebouw uitloopt en de moordenaar de trekker aanspant. Conservatieve Britten vonden het weerzinwekkend. Alsof Max Pam, bekend van de gewetensvolle historische literatuur, doodleuk schrijft dat hij Nelson Mandela wil wurgen omdat die de apartheid heeft afgeschaft.
De andere elf verhalen in de bundel zijn pijnlijk intieme observaties over vrouwen die dood neervallen als ze getuige zijn van het overspel van hun man ('Hartsgeheim') of misbruikt worden door de rijken ('Wegens mishandeling'). Een enkele keer is een man aan het woord ('Harley Street'). Dat is dan wel een enorme lulhannes die het er moeilijk mee heeft dat zijn assistente lesbisch blijkt te zijn. Niet alle verhalen zijn zo agressief als het titelverhaal. Hoewel, ook ‘Het Engelse instituut’ is een woedende aanklacht tegen de klassenmaatschappij in Engeland.
In het beklemmende ‘Sorry dat ik u stoor’ komt de vereenzaamde hoofdpersoon als buitenlandse in Saoedi-Arabië de deur haast niet uit. Heel naïef laat ze een man binnen. Al gauw loopt de zaak uit de hand. Dit kan heel goed autobiografisch getint zijn: Mantels leven is getekend door een periode in Jemen. “Het enige leuke moment daar was de dag dat we weggingen.” En zo gaat het maar door. ‘Wel erg duister allemaal’, schreef NRC Handelsblad geschrokken. Zal wel. Waar het om gaat is het gepassioneerde protest tegen de leugenachtigheid en de compassie met de verdrukten. Dat geeft de verhalen een zeldzame kracht.
Een kort verhaal als 'De moord op Margaret Thatcher' is niet erg representatief voor het werk van de schrijfster die met uitputtend gedocumenteerde historische romans en introspectieve verhalen twee keer de chique Bookerprijs won. In het autobiografische 'Giving up the ghost' heeft ze het bijvoorbeeld zonder reserves over haar eigen demonen; in 'Anne Boleyn' verplaatst ze zich in een Britse koningin die op het schavot eindigde wegens verraad. Zelf ziet ze het verhaal over Thatcher als een voortzetting van precies dit soort werk: literariseren van levensgeschiedenissen om de discussie over de impact van de doden op de levenden te voeden.
Een rel creëren om aandacht te krijgen was dus niet nodig, ook al verpakt uitgeverij Meridiaan het boek in een dramatische omslag met onthoofd vrouwspersoon. We hebben het hier over een gerespecteerd schrijfster. Waarom verliet Mantel dan toch het veilige gebied van geschiedschrijving en introspectie om op haar zestigste nog eens een controverse te creëren? In een prachtig gemaakt BBC-interview (te zien op YouTube) schetst ze de levensfilosofie waar die felheid uit voortkomt. De wereld is een plek waar niets is wat het lijkt en die je moet wantrouwen. Achter de vele leugens zit een waarheid die je moet vinden door intensief onderzoek te doen.
Je gaat Mantel (1952), bedachtzaam, doordringende blauwe ogen, pas écht begrijpen als ze haar levensverhaal vertelt. Ooit was ze een mooie, zelfbewuste vrouw. Haar lichaam werd door zware psychiatrische medicijnen gesloopt voor ze dertig was. Pas later bleek dat de pijn waar ze over klaagde niet een ziekelijke hang naar aandacht was maar werd veroorzaakt door baarmoederweefsel dat op verkeerde plekken groeide. Haar leven lang heeft ze zich onbegrepen gevoeld - ze identificeert zich niet voor niets zo sterk met outsiders. Arrogantie en gemaaktheid wekken een enorme woede bij haar op en Thatcher is de personificatie van dat kwaad. Dus haal de symbolische trekker maar over…
Mantel heeft heel veel te zeggen. Ze heeft een scherp oog voor onrechtvaardigheid. Indrukwekkend.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van VictorDLV
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
