Schuldgevoel over domme beslissing? Lees Hadzji Moerat
Magisch, die 19e-eeuwse Russische schrijvers, zeggen ze. Maar waar moet je beginnen? Begin ‘s met Hadzji Moerat van Leo Tolstoj. Voor 7,50 euro kun je ervaren wat een rijkdom, gelaagdheid en veelzijdigheid Tolstoj te bieden heeft. Een spannend verhaal uit een andere wereld dan de onze en je leert een hoop over 's mensen beweegredenen en dilemma's.
We volgen een gedoemde Tsjetsjeense rebellenleider die overloopt naar de Russen. Niet in 2010 dus, maar 1850: toen was het daar ook al oorlog. Tolstoj verplettert je al op de eerste bladzijden met een uitweiding over het veld dat hem inspireert tot dit verhaal. "Rode, witte, roze geurige, pluizige klaver; brutale margrieten; melkwitte madeliefjes met een heldergeel hart en een kruidige lucht, geel koolzaad met zijn honinggeur..." En zo gaat het nog een tijdje door, tot je zèlf in dat veld staat. De schrijver raakt in vervoering over de veerkracht van een distelstruik. Overreden, onder de modder gespat. "Maar hij stond nog steeds en gaf zich niet over aan de mens, die al miljoenen van zijn broeders had vernietigd."
De werdegang van de hoofdpersoon is tragisch en onafwendbaar. Verraden door de machtige imam Sjamil, familie gegijzeld, problemen met zijn naasten èn met de Russische machthebbers. Onderweg komen we complexe en interessante personages tegen, ontdekken we hoe diep de haat tussen die volken geworteld is, beleven we spectaculaire avonturen, leren we meer over de gewoonten en de taal van de Tsjetsjenen, ontluiken erotische relaties... Mensen bestrijden elkaar op leven en dood. Emoties lopen hoog op, hoofden worden afgehakt. Wel even door de eerste 80 pagina’s heenbijten: Tolstoj neemt ruim de tijd om je met iedereen te laten kennismaken. Daarna komen al mensen met hun verschillende beweegredenen in steeds hoger tempo in actie – tot het knap beschreven plotselinge einde.
Dan is er nog de politieke dimensie. Herinneringen aan de televisiebeelden van de in Rusland erg bekende cineast Andrej Tarkovski komen op, hij gaat tekeer tegen een Nederlandse journalist omdat de gevoelens die hij in zijn films verbeeldde, door Nederlanders niet begrepen kúnnen worden. Met onze democratische traditie is de staat immers een sullige oom die je af en toe op zijn donder geeft; in Rusland een brute beer die elk ogenblik kan besluiten je dood te bijten. Juist dat maakt ‘Russen’ als Tolstoj interessant. Zo loopt er een rechte lijn van de Tsaar Nicolaas, die er in dit boek niet best afkomt, naar Stalin en Poetin. Macht tot elke prijs, het geluk van het individu is volkomen ondergeschikt, dat is zo ongeveer de bestuurscultuur. Het oordeel van de Tsaar over een wanhopige student die een professor een paar onbeduidende verwondingen heeft toegebracht: "Twaalfduizend stokslagen." Hij feliciteert zichzelf met het feit dat Rusland geen doodstraf kent. "Een pijnlijke dood, maar ook een nodeloze wreedheid", schrijft Tolstoj: vijfduizend slagen voldoen om ook de sterkste man te doden.
Omgeven door verraad probeert de hoofdpersoon – zo ongeveer als enige - de verantwoordelijkheid te nemen voor zijn daden. "Moet ik Sjamil vertrouwen en naar hem teruggaan, dacht Hadzji Moerat. Hij is een slimme vos – hij zal me misleiden. [] Hier blijven? De Kaukasus onderwerpen voor de Russische Tsaar?". Hij blijkt achteraf steeds verkeerde morele keuzes gemaakt te hebben, maar schúldig is hij niet. Sterker nog, hij is min of meer de enige ‘goede’ hoofdfiguur in het verhaal. Jean-Paul Sartre zou zijn ideeën over existentialisme (de mens is vrij in zijn gedachten, maar niet in de consequenties) hier opgedaan kunnen hebben. Vroeg of laat zie je jezelf terug in die arme hoofdpersoon. Wie maakte er niet ooit goedbedoelde keuzes die achteraf rampzalig bleken? Heb je ooit zoiets gedaan en voel je je daar rot over, dan moet je dit boek lezen...
Hadzji Moerat - perfect uitgegeven en vertaald, voorzien van en legenda en notenapparaat - kondigt een nieuwe Tolstoj-uitgave aan. Niks hogeschool voor de literatuur voor wie Ruslandkunde heeft gestudeerd. Gewoon aan beginnen, de tijd voor nemen en van genieten.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van VictorDLV
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
