Pleidooi voor de fantasie in de vorm van een whodunit
Inspecteur Anthony Peers van de Parijse politie krijgt het in een verdwijningszaak stevig voor de kiezen. Een vrouw is verdwenen en iedereen schijnt te begrijpen wat er aan de hand is. Laat de stuntelende Anthony zelf nou helemaal níet beschikken over enige verbeeldingsvermogen. Dit detectiveverhaal, het laatste werk van de onlangs overleden auteur Aristide von Bienefeldt, is vooral bedoeld als een pleidooi voor de fantasie. Verwacht dus geen standaard whodunit.
Dienstklopperig, rechtlijnig, een gebrek aan talent voor plezier en geluk - Anthony Peers lijkt wakend te slapen, vol van zichzelf en van zijn nieuwe Swatch-horloge. ‘Ik werk zeven dagen per week, 24 uur per dag.’ Relaties mislukken voortdurend en in zijn appartement staat alleen een twijfelaar zodat scharrels die na de daad willen blijven slapen worden ontmoedigd. Terwijl Anthony (was er ooit eerder een biseksuele speurder?) aanrommelt met zijn privéleven en in zijn werk doodlopende sporen volgt, kan iedereen die hij spreekt hem vertellen dat zoeken weinig zin heeft. De vermiste Valeria Bodar is een muze, en muzen verdwijnen even raadselachtig als ze verschijnen.
De auteur verwijst naar balletdanseres Zizi Jeanmaire, en naar de roman Tous les matins du monde (teleurgestelde vrouw wist haar verleden uit). En wat maakt het eigenlijk uit of de mysterieuze ‘niet-hoofdpersoon’ die boven het verhaal zweeft een levenskunstenares was die graag in het niets wilde oplossen of juist een fantoom, in het leven geroepen door een getikte huisbazin om de boel af en toe leuk op te schudden? Misschien was ze zelfs ooit wel een man!
De moderne mens Anthony blijft hardnekkig in het duister tasten. In het laatste deel van het boek wordt hem over de telefoon omstandig toegeroepen dat het toch zo goed voor hem zou zijn als hij zich zou openstellen voor die fantasie... Misschien is de auteur hier zelf wel aan het woord in een laatste poging ons lezers ervan te overtuigen dat het in het leven om meer draait dan spullen en feiten. De oproep waarmee het boek eindigt maakt dat alleen maar waarschijnlijker.
Von Bienefeldt, een alter ego van ene Rijk de Jong, stel ik me voor als een complex en erudiet mens. Een jonge, wilde versie van Adriaan van Dis en al net zo verliefd op Parijs. Zijn eersteling, Bekentenissen van een stamhouder ('een tragikomische roman over de herenliefde'), speelde zich ook af in de stad die symbool is geworden voor romantiek. In die tijd reikten de speculaties over de identiteit van de auteur tot in de hemel. Von Bienefeldt/De Jong was dol op dit soort mystificaties. Zelfs zijn geboortedatum wist hij met raadsels te omgeven. 1959? 1964? ‘Veel van mijn lezers geloven in sprookjes, net als ik zelf. Ze zijn niet geïnteresseerd in de rauwe werkelijkheid’. Zo zou de indrukwekkende voornaam van zijn pseudoniem door een Britse vriend zijn bedacht. Moeten we dát geloven? Meer voor de hand ligt dat een andere, uiterst flamboyante, Aristide als voorbeeld diende. De man wiens portret in zwarte cape en rode sjaal talloze huiskamers sierde: de 19e-eeuwse Parijse chansonnier en acteur Aristide Bruant.
Naar verluidt schreef De Jong/Von Bienefeldt dit boek toen hij wist dat hij ongeneeslijk ziek was. Wie de titel letterlijk neemt (Malinconia is Italiaans voor zwaarmoedigheid) zou kunnen redeneren dat hij beschrijft dat hoe de muze die hem tot leven bracht, wegzweeft. Of dat we moeten berusten in het langzaam oplossen in het niets van een vrouwelijke verschijningsvorm van De Jong. Af en toe lijkt de novelle met de dood op de hielen neergepend: tegenover mooie taalvondsten staan knarsende zinnen.
Een tweede Kellendonk is Von Bienefeldt stilistisch gesproken niet. Personages worden met een grof penseel geschilderd. Deze recensent bleef ook niet achter met de meer dan honderd nieuwe ideeën in het achterhoofd die de flaptekst beloofde. Een calvinist zou misschien een ster aftrekken voor deze tekortkomingen. Maar Aristides (in kneuterige NCRV-programma’s paradijsvogels genoemd) en pleidooien voor de fantasie verdienen een steuntje in de rug. Toch vier sterren.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van VictorDLV
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
