Jakob von Gunten. Voor als je ’s iets héél anders wilt lezen
Zoals Jakob von Gunten van Robert Walser (1878-1956) is er geen tweede boek. Zo absurd, zo dubbelzinnig, zo origineel. Fantastische uitweidingen, diepzinnige bespiegelingen en wrede kastijdingen (!) wisselen elkaar in hoog tempo af.
De eigenwijze adellijke Jakob verruilt het gymnasium voor de benauwde wereld van de Benjamenta-jongensschool, die het midden houdt tussen een tuchtschool en een abdij met flagellante monniken. Geleid door een broer die directeur speelt en zijn zus die elke dag opnieuw dezelfde les geeft. Min of meer stiekem doet Jakob verslag in zijn dagboek. Op de school zijn namelijk vreemde dingen gaande. Het vreemdste is nog dat de machtsverhouding zich begint om te keren. Een implosie dreigt. "Misschien hangt er tussen meneer Benjamenta en mij zoiets als een voor beide partijen zichtbare, verboden vrucht." Johann is de katalysator van de ondergang van dit systeem.
Lees dit boek om de prachtige prozagedichten. Over het stadsleven bijvoorbeeld: "Je hebt hier allemaal haast omdat je elk moment van mening bent dat het leuk is iets te gaan bemachtigen en bevechten. Het leven krijgt veel meer adem. [] Dan zijn er weer tuinen die zo stil en verloren achter sierlijke hekken liggen als heimelijke hoekjes in Engelse parklandschappen. Vlak daarnaast raast en dreunt het zakelijke verkeer, alsof er in het leven nooit landschappen en dromerijen hebben bestaan. Treinen denderen over trillende bruggen."
Geniet van scènes die door Gerard Reve geschreven zouden kunnen zijn. "Als ik u een enkele keer, ook maar een piepklein enkel keertje zelfbewuster tegemoet ben getreden dan bevangen door gevoelens en ketenen van het uiterste respect, dan zou ik mezelf haten, aan stroppen verhangen, met giffen van de dodelijkste soort vergiftigen, met messen van om het even welke soort, mijn hals doorsnijden." (Jakob, als hij intiem dreigt te worden met de juf.)
Pak een vilein-droogkomische Herman Finkersvoorstelling mee, als Jakobs in de kunst geslaagde broer Johann aan het woord komt: " 'Ik hoop dat je me niet begrijpt, want als je me begreep, broer, dan was je eigenlijk afgrijselijk.’ – We lachten. O, met een broer samen te kunnen lachen, dat is heel leuk.’ [] ‘De rijken, broer, dat zijn de ware uitgehongerden.’ –Ik knikte weer. Het is waar, ik zeg heel makkelijk ja op alles. Overigens beviel het me, wat Johann zei. Er lag trots in, en droefheid. Welnu, die twee, trots en droefheid, klinken altijd heel goed samen."
Robert Walser, Zwitserlands grootste schrijver, (niet te verwarren met die andere, Duitse Walser) bezocht zelf ooit een butlerschool en fantaseerde erop los. Een ‘Entwicklungsroman einer verhinderten Entwicklung‘ noemde hij het zelf. Machteld Bokhove moet zich bij het vertalen af en toe bescheurd hebben. Dat gevoel brengt ze uitstekend over. Eénmaal kan je uit de tijdloze cocon van het instituut naar de kale Hollandse werkelijkheid getrokken worden: als Vader Abraham in de vertaling opduikt.
Jakob von Gunten. Onthou die naam. Meer dan 100 jaar geleden geschreven en volgens kenners een hoogtepunt in Walsers werk. Aan de oppervlakte stoute schooljongensromatiek. Daaronder zware erotische ondertonen. Op de achtergrond een fin-de sièclegevoel. En dat alles in een onnavolgbare naïeve, komische, poëtische en absurde stijl. Wie doet hem dat na. Als er ooit een roman verdiende cultboek te worden dan is dit het. Een kunstwerk om keer op keer te bewonderen. Als je zo iemand bent die zich elke keer opnieuw de krampen lacht om The Big Lebowski of om ouwe filmpjes van Charlie Chaplin, dan is dit echt wat voor jou.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van VictorDLV
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
