Verstilde ‘slices of life’ uit Denemarken

"Nu lag hij naakt onder het dekbed en ze zouden nooit meer met elkaar naar bed gaan. Nooit meer, want alles deed pijn en ze zag niet in wat ze verkeerd had gedaan. [] Daar lag Carl Erik, en dat ze nog wakker was liet hem koud." Dat ‘koud’ kun je letterlijk nemen: in het titelverhaal van Karateslag heeft Annelise onherroepelijk wraak genomen op de bruut die haar zoveel pijn deed omdat ze op een verkeerde manier zijn rug had afgedroogd. Eerder al is een directeur van een ontwikkelingsorganisatie doorgedraaid ('Boeddhist') en een meisje misbruikt ('Kent u Corri'). Verderop komt nog een konijn wreed aan zijn einde ('Moeder, moeders moeder en tante Ellen'). Allemaal beschreven in dezelfde indringende stijl.

Net als je denkt dat horror de specialiteit is van de Deense schrijfster Dorthe Nors (1970), komt er een ontroerend verhaal over twee verloren Mexicaanse zielen in een sjieke wijk in New York ('De grote tomaat'). Wie smelt er níet bij zinnen als "Dan vlechten onze vingers zich ineen en ergens boven Manhattan worden vuurpijlen afgestoken. Twee reusachtige lichtkogels spatten als zonnen uit elkaar. Het lijken net lachende gezichten. Een vreugde zo groot, dat hij niet helemaal in beeld past."

Als je het boek omdraait heb je iets heel totaal anders in handen: Minna zoekt oefenruimte, een prozagedicht in 100 bladzijden. Leuk bedacht van uitgeverij Podium. De vorm van Minna zoekt oefenruimte doet denken aan een reeks Whatsappberichtjes (‘Tweets’ zou je vroeger zeggen), het thema grenst aan dat van de zwerftocht van Odysseus uit de Griekse mythologie. Tegelijkertijd modern en geworteld in Middeleeuwse tradities dus. Componiste Minna kán niet zonder het maken van muziek, maar ze moet haar oefenruimte opgeven. Haar vriendje maakt het ook nog ’s uit. Steeds wanhopiger zwerft ze door Kopenhagen om uiteindelijk te eindigen bij degene bij wie het verhaal begon: de jongen met wie haar ex Lars haar niet in contact wilde brengen. Laat deze Tim nou net zo’n leuk baardje hebben als Lars maar veel aardiger zijn, en de oefenruimte die hij te huur heeft is nog vrij. Doek.

Het verhaal, dat ook nog eens een mooie cirkelvorm heeft, is gebaseerd  - gecomponeerd zou je bijna zeggen - op een boek van de Zweedse filmer en auteur Ingmar Bergman. Die Bergman, maker van sombere films met smachtende schoonheden, kennen wij hier niet zo goed. Vertaalster Edith Koenders maakt het ons echter gemakkelijk met een handige toelichting op dit typisch Scandinavische fenomeen.

Kortom, gewone momenten (Amerikanen hebben het daarbij over slices of life ) ‘anders’ maken kan Dorthe Nors als de beste. De avonturen die haar - meest vrouwelijke - hoofdpersonen beleven zijn zo afstandelijk beschreven dat het even duurt voor je je realiseert hoe extreem ze zijn. Dorthe schuwt het experiment niet: zie het prozagedicht over Minna’s zoektocht. Recensies van de Engelse vertaling varieerden van subliem (Guardian) tot briljant (New York Times).