De liefde van een kleinzoon voor zijn dementerende oma
" 't Is allemaal heel vervelend', zegt oma. 'Ik weet het, ik weet het, zegt opa.' " Kleinzoon Ties ziet met lede ogen aan hoe oma langzamerhand wegzakt in dementie en doet er ontroerend verslag over. Bij deze gevoelige knul met zijn slechts 24 jaar komt het aftakelingsproces keihard aan. Oma weet niet meer wie Ties is, al hij is altijd hartelijk welkom. Opa in zijn stoel, oma op de bank, en Ties ertussenin: gezellig. Opa kan alleen niet aan het idee wennen dat oma in de war is. Nauwkeurig geeft Ties de hartverscheurende scènes weer. " 'Had ze d’r benen ingesmeerd met tandpasta.' 'Ja,' zegt oma. 'Da’s lekker fris.' Opa buigt naar voren. 'Tandenpasta, mevrouw, is voor op oe tanden.' 'Nou, als da goed is voor oe tanden, dan is da ook goed voor de rest.' Opa kijkt oma hoofdschuddend aan. 'Ge bent gek gij… Knettergek.' " Dan stort opa in. Oma moet naar het verpleeghuis. Naar de krentenkoppen, zoals oma dat noemt. Daar zet ze de boel op stelten. Met de verwarde zielen die daar ronddolen wil ze niets te maken hebben. " 'Weer zo een! Donder eens op! Ik heb bezoek!' "
Als opa overlijdt, neemt de verwarring bij oma toe. " 'Paul, dat was uw man. Weet u dat niet meer?' Oma schudt haar hoofd. Bij de baar moet ze opeens huilen. 'Ben ik nu helemaal alleen?' 'Nee, je hebt ons toch.' " Oma is mentaal steeds verder heen. Ties wil op alle manieren haar lijden verlichten. Zoekend naar een verzorger die oma rustgevende middelen kan toedienen wordt hij overvallen door verdriet. Met weinig woorden beschrijft Teurlings knap de wreedheid van het lot: terwijl zíjn oma steeds verder wegzakt leven de ‘krentenkoppen’ gewoon door.
Dementie (officieel 'Alzheimer') is een vreemde ziekte: het lichaam is er nog wel maar de geest verdwijnt. Twee van de tien ouderen krijgen ermee te maken. De familie heeft vaak geen idee wat hen te wachten staat als opa of oma 'de weg kwijt raakt'. De kinderen hebben dan vaak al meer levenservaring, maar voor kleinkinderen komt de kwetsbaarheid van het leven plotseling heel dichtbij. Ties laat zien dat dit frequent bezoek en liefdevolle zorg niet in de weg hoeft te staan.
Rasbrabander (Oosterhout) Ties Teurlings studeerde aan de kunstacademie in Breda en maakte al ‘s een fotoreportage over zijn geliefde opa en oma. In 2014 deed hij mee aan het Leids Cabaret Festival en in 2015 liep hij de pelgrimsroute naar Santiago de Compostella. In de golf boeken en documentaires over dementerende ouders worden de kleinkinderen nog niet vaak gehoord. In dat opzicht vult Teurlings met Krentenkoppen een leemte. Over de bezoeken aan zijn grootouders vertelt hij in klare taal en met ontwapenende eerlijkheid. 'Zo is het', denk je onwillekeurig bij de vervreemdende situaties die hij beschrijft.
Reageer op deze recensie