Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

De fascinerende tegenstrijdigheid van P.F. Thomése

VictorDLV 17 juni 2016

Hoe is het om P.F. Thomése te zijn? Niet gemakkelijk. 'Ik ben hem het liefst als ik niet doorheb dat ik hem ben. Nu we het over hem hebben, ben ik hem dus liever even niet.' Nachtwerk bevat 30 facetten van wat deze enigmatische auteur wél is: auteur van krantenartikelen, verhalen, essays, bestsellers, inaugurele redes… En geestelijk vader van J. Kessels natuurlijk.

Als het gaat om persona’s doet Thomése (Doetinchem 1958) niet onder voor wijlen Brandt Corstius. ‘Ik schrijf boeken die telkens van een ander zijn, al gebruikt hij steeds mijn naam.’ Daar is de cultuurpessimistische bijna-drs. T., die geschiedenis studeerde, redacteur was van een literair maandblad en bekent aanhanger te zijn van de nihilist Nietzsche. Daar is de mopperige journalist Thomése (hij werkte voor de Eindhovense Courant) die commercialisering en oppervlakkigheid signaleert. Daar is de succesauteur J.F., die bestsellers schreef als Schaduwkind en aan indringend zelfonderzoek doet. En, jazeker, we duiken ook in J. Kessels’ van bier, frikandellenvet en countrymuziek doordrenkte wereld.

Als je een bladzijde omslaat kan je zomaar verrast worden door een essay over de Scandinavische schrijver Knut Hamsun, die vanwege zijn keuze voor het nazisme onder het tapijt van de geschiedenis is geveegd. Dan weer gaat het over het verwijderen van een voorhuid en zó lees je een fantasieverhaal over Maraboes. Zomaar ergens wordt ons de deconstructie van een vrouwenjagende, aan beroemdheid verslaafde egoïst voorgeschoteld (Terminaal Telefoontje). Misschien een angstvisioen van 's schrijvers eigen toekomst?

De mystiek van het schrijven houdt Thomése bezig. ‘We bestaan uit vormen en zitten gevangen in taal’ (De werkelijkheidsverbeteraar). En wat is dan authenticiteit? Is die niet onherstelbaar door de gehaktmolen van de commercie gegaan? En ironie, is dat iets van vroeger of juist een gemakkelijke, moderne manier om te laten zien dat je boven de materie staat? Beroemd zijn is suspect. ‘Ik denk dat dat hele obsessie met roem en gezien worden voortkomt uit het verlangen toeschouwer te zijn van je eigen leven.’ Maar zónder kan je ook weer niet. Verplichte kost voor wie is geïnteresseerd in de dilemma’s van het schrijversvak.

Thomése schopt in Nachtwerk als een 21e-eeuwse Hermans tegen het literaire establishment aan. Recensenten (‘heb medelijden met hen, zij weten niet wat zij doen’), uitgevers (‘verfoeilijke marketing’), critici die het Bamischandaal niet pikten krijgen er allemaal van langs. Maar Frans, je was toch zo tégen platvloersheid? Niet meer. ‘Ik sta bekend als een schaamteloze schrijver.’ Tegenstelling op tegenstelling: verwijt Thomése de Connie Palmens van deze wereld dat ze zichzelf centraal zetten, De onderwaterzwemmer, waarin een jongetje op dramatische wijze zijn vader verliest, dat is hij zelf (Even een interviewtje 1). Een van zijn eigen personages (Herman Visch uit Heldenjaren) beklaagt over deze morele uitverkoop. (Ingezonden brief). ‘Stelt u toch eens uw prioriteiten!’ Dat is dan wel weer erg grappig.

‘Antischrijver’ wil Thomése zijn, maar hier schuilt iets bourgeois in nu hij zelf door zijn succes onderdeel is van datzelfde literaire establishment waar hij zich tegen afzet. Soms blaast Thomése zo hoog van de toren (‘de zwijgende meerderheid moet doen waar hij goed in is: zwijgen’) dat je denkt aan jeugdige bravoure. Als je de bron op internet nazoekt blijkt het dan om een lezing uit 2014 te gaan. Een verantwoording welk stuk wanneer werd geschreven wordt node gemist. Wat meer compassie met degenen die geen gymnasiumopleiding konden volbrengen, die nooit zullen worden voorgedragen voor een oeuvreprijs, kortom zij die het minder talent moeten doen, had ook wel gemogen.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van VictorDLV

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!