Moord en doodslag in duistere ‘zwamp’-roman
Wie een weemoedige sentimental journey verwacht zal nog raar opkijken van Waterjager. De gebeurtenissen in een inktzwart Paramaribo van de toekomst doen eerder denken aan de legendarische junglethriller Heart of darkness van Joseph Conrad. De nogal naïeve Joshua, die met zijn moeder twintig jaar terug in een kille Nederlandse industriestad terechtkwam, gaat steeds meer op zijn broer lijken als hij weer in zijn geboorteland is. Hij leert zijn vuisten te gebruiken en de calvinist die twintig jaar Nederland hem heeft opgedrongen wordt tot zwijgen gebracht. Zijn existentiële ‘ongemak’ is hij snel kwijt. Wat die vigilante broer daar doet, lijkt overigens nog het meest op de gewelddadige swamp justice die de losgeslagen, roadkill-etende ex-gouverneur Skink toepast in de boeken van Carl Hiaasen.
Deze ‘zwamp’, de halfverdronken onderwereld waarin het verhaal zich afspeelt, zou heel goed een metafoor kunnen zijn voor de ineenstorting van de Surinaamse samenleving onder het regime-Bouterse. Begin 2015 liep het zeewater na een dambreuk bovendien al een keer écht Paramaribo in. Hoe snel het dan met de beschaving gedaan is, werd al ’s sterk beschreven in Stormy weather (ook van Hiaasen). Toch gedijt Joshua in de chaos.
"Zijn hulp is slechts een lapmiddel. Maar is het in Nederland dan zoveel beter? De zoveelste diabeet die een maagband krijgt omdat hij zich anders dood eet?"
Misschien is dàt wel de kern van Polanens boodschap.
Dan duikt een stel huurmoordenaars op die hun opleiding in de Colombiaanse cocaïnehoofdstad Medellín hebben gehad. Opvallend is dat de drugshandel, die Bouterse volgens de krantenberichten overeind zou houden, verder nauwelijks aan bod komt. De goede daden die huisarts Joshua (‘redder’ van het Israëlische volk uit de Bijbel, zal ook wel geen toeval zijn) wil verrichten raken steeds verder op de achtergrond. Hij neemt deel aan knokpartijen, schiet naarlingen overhoop, en tijdens slapeloze nachten wordt hij achtervolgd door de geest van de jong overleden Ambrose. Gelukkig is daar de mysterieuze vriendin van zijn broer om hem te troosten…
Zelfs op de ergste plekken in Suriname voel je je toch ‘thuis’, lijkt Polanen te willen zeggen. "In Nederland kwijnde je weg omdat er maandenlang te weinig zonlicht was." Eerder probeerden andere schrijvers met Surinaamse roots de ziel van hun volk te ontleden. Albert Helman beschreef het verzet op de plantages tegen de hoogmoedige Nederlanders. Cynthia McLeods Hoe duur was de suiker (1987), dat vooral het leed van de vrouwelijke slaven belichtte, is verfilmd. En we hebben Karin Amatmoekrim natuurlijk. Ook zij ervaart dat ‘ongemak’ in Nederland: ‘waarom worden mijn boeken gerecenseerd door een Surinamekenner?’
Onmiskenbaar zijn de autobiografische elementen in Waterjager. Chris Polanen (1963) kwam als kind naar Nederland, is zelf (dieren)arts. Uit een land met zoveel gemoedelijkheid en warmte komen, en dan naar het ijzige territorium van je voormalige overheersers moeten – probeer dan maar ’s géén heimwee te krijgen. Hij zal niet vrolijk geworden zijn van de ontwikkeling van z’n geboorteland. Misschien is dit boek wel een manier om die teleurstelling te verwerken. Hij deelt in elk geval de ene na de andere dreun uit. Vuistgevechten, mishandeling, schietpartijen.
Al die zombiefilmachtige scènes - karakters blijken toch weer niet door de welig tierende piranha’s opgevreten te zijn en beginnen weer vrolijk klappen uit te delen – worden een mens wel ’s te veel. De stijl komt een beetje hoekig over, al valt dat na een tijdje niet meer op. Het hele overstromingsthema was misschien wel niet nodig om een sterk verhaal te vertellen. En hoe zit het met dat nieuw-Paramaribo? Whatever. Polanen leert de lezer maar mooi van alles over de ervaringen van mensen met een Surinaamse achtergrond in Nederland ("het is alsof we niet gezien worden"), misstanden in Suriname ("de rijken redden vooral zichzelf") en de Surinaamse cultuur ("22 talen in één land"). Er zit zelfs een woordenlijst bij het boek. En hij heeft de gave dat belangrijke ‘hoe-gaat-dit-aflopen’-gevoel op te roepen. Méér dan veelbelovend. Een boek om in één lange adrenalinestoot uit te lezen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van VictorDLV
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
