De poëzie achter de homo-erotiek
‘Geweld is de naam die ik geef aan een onverschrokkenheid in rust die belust is op gevaar.’
De openingszin maakt meteen duidelijk op wat voor types de ik-figuur op valt. Toch is de homo-erotiek geen hoofdzaak in dit boek. ‘Ik schrijf om mensen, voorwerpen en gevoelens die als laag bekend staan in ere te herstellen.’ Salvador, Stilitano, Michaelis, Armand… Harde jongens komt Jean Genet zat tegen in het onderwereldmilieu waarin hij verkeert. ‘Mannelijke gratie, vergezeld van heerszuchtige, soevereine bewegingen’ – Jean schaamt zich niet voor zijn fetisjen en dat geeft hem kracht.
Die kracht had Genet hard nodig, want als afgestaan, ‘van nature vernederd’ bastaardkind komt hij bij een pleeggezin, en later in het tuchthuis terecht. Daar is hij snel weg: ‘ik ben in staat de sterkste banden ter wereld te verbreken: die van de liefde.’ Havensteden trekken hem aan (in Marokko ligt hij begraven met uitzicht op zee). Genet overleeft door overvallen te plegen – ook op oudere homo’s die jongensgezelschap zoeken - en zich te prostitueren. Hij zwerft door Spanje, Polen, Joegoslavië, wordt opgepakt, weer vrijgelaten, weer opgepakt, weer vastgezet… Hij ziet zijn eerste moord en leert dat hij op niemand anders dan zichzelf ècht kan rekenen.
In deze lichtelijk verfraaide autobiografie gaat hij op zoek naar wat hem aantrok in de misdaad en in die erotische avonturen:
‘In hun afwijzing van de waarden van uw wereld besluiten misdadigers […] een verboden universum te scheppen. Net als in de liefde keren ze zich af en keren ze mij af van de wereld en haar wetten.’
Genet (1910-1986) schreef niet om lezers te behagen. Hij draagt een radicale filosofie uit. Stelen is een heldendaad, schoonheid zit in obscene handelingen, vernederingen ondergaan maakt je sterk en als je onderop ligt is het juist goed als je geen enkel middel schuwt om je er bovenop te knokken. Daarom sympathiseerde hij met anderen die voor hùn waarheid vochten: De PLO, De Rote Armee Fraktion, de Black Panthers. In zijn toneelstuk De meiden aanvaarden twee dienstmeiden de uiterste consequentie van hun strijd voor hun waardigheid en tegen de ‘mevrouw’.
Dat je nu in bibliotheken kan zoeken op de term ‘homo-erotische literatuur’ is mede aan baanbrekers als deze auteur te danken. Uitgever Gaston Gallimard durfde het in 1949 alleen aan dit werk publiceren als de rauwste scènes, zoals die met de half leegknepen tube vaseline op het politiebureau, geschrapt werden. Er was natuurlijk al Si le grain ne meurt (1924), maar André Gide en anderen gooiden er nog wel een ik-weet-zelf-ook-wel-dat het-slecht was-wat ik-deed-saus over. Geen denken aan bij Genet.
‘Een belangrijk werk, maar in Nederland niet meer (er was ooit een vertaling van C.N. Lijsen) te verkrijgen’, schreef een krant nog niet zo lang geleden. Daar is nu dankzij deze prachtige uitgave van de Bezige Bij en Kiki Coumans dus verandering in gekomen. Indrukwekkend hoe ze Genets mix van straattaal en poëtisch Frans (Genet was dol op de gedichten van Pierre de Ronsard, die leefde van 1524 tot 1585) heeft omgezet. Op Amsterdam FM vertelde Kiki hoe ze - geheel in de ban van deze kleurrijke figuur – in Parijse archieven dook en uitvond dat Genet nooit heeft geweten dat zijn moeder naar hem op zoek is gegaan.
Vijf sterren verheerlijken Jean en zijn criminele maats misschien net iets te veel (je kan ook antibourgeois zijn zonder onschuldige mensen verrot te slaan, zoals J.-K. Huysmans), maar op Genets literaire mérites is weinig aan te merken: feministisch essayiste Susan Sontag vergeleek hem met Kafka en Proust.
Hoe vaker je dit boek leest, hoe meer je eruit haalt. Van reflectie op het schrijverschap tot een visie op zelfvervulling (Jean-Paul Sartre schreef een essay van 600 bladzijden over hem, wat Genet dan weer beklemmend vond). Je kan het ook gebruiken om kracht uit te putten: grote kans dat Jeans zelfbedachte weerbaarheidsfilosofie ertoe heeft bijgedragen dat hij toch maar mooi de 75 jaar heeft gehaald.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van VictorDLV
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
