Vijftigers en vergankelijkheid

De vrienden uit Ventoux, nu vijftigers, zijn gescheiden (Bart), hebben de coke handel (André) of hun café (David) eraan gegeven. Ze treffen elkaar in wielrenstad Ferrara bij het oude spookhuis van de Vierte im Bunde (Joost). De gesjeesde wetenschapper wil het als designhotel gaan exploiteren. Barts dochter Anna schopt het ondertussen tot oorlogsverslaggever, volgens haar vader eigenlijk een veel te risicovol beroep voor zo’n jonge meid. Bezorgde pa heeft gelijk, zoals later zal blijken. Als Bart zich vermeit in het oude centrum, leidt dat tot mooie Wagendorpzinnen:  

“Ik moest me overgeven en de stad moest van mij worden, ik wilde een liefdesrelatie.”

En, even later, André, als Bart weer in de stress zit om Anna:

“Je moet jezelf niet zo kwellen met de toekomst, man.”

Bert Wagendorp (1956) schept een intieme, nostalgische sfeer. Geen grote ambities meer. De tijd verglijdt en de vrienden doen hun best er in het hier en nu wat van te maken. Er wordt gemijmerd. ‘Worden we er gelukkiger van het lot ten koste van alles zo lang mogelijk uit te stellen?’ Hing er al een waas van weemoed over Ventoux, nu is die nog dikker. Wéér een afscheid, en deze keer definitief. Levens zijn geleefd, kansen zijn verkeken. Er wordt nog wel gefietst, en op het beste materiaal ook, maar onschuldige is eraf. ‘Ik wilde vergankelijkheid beschrijven’, aldus de auteur in een interview in HP/De tijd.  

In Hollywood zouden ze het een sequel noemen, een feestje van herkenning. Er worden emoties gedeeld en goede gesprekken gevoerd bij het leven. Thomas De Veen (NRC) ergerde zich kapot aan dat ‘rondkeutelen’ in het middendeel. Af en toe lijkt het inderdaad wel een Marianne Frederiksen (Anna, Hanna en Johanna), en so what. Misschien zijn de ‘professionele lezers’ juist door dat feminiene in de stijl van Wagendorp zo geïrriteerd: mannen mógen van de besnorde stijlpolitie niet rondkeutelen: ze moeten hun haren laten groeien, ranzige uitspraken over vrouwen doen in talkshows, veel te jonge vriendinnen aflebberen! Grrrr. ‘Mijn boek wordt langs een ouderwetse opvatting gelegd van wat literatuur moet zijn’, zei Wagendorp daar zelf over.

Stoer verhaal: sportjournalist krijgt vrijaf om literaire ambitie uit te leven en schrijft bestseller - ‘geraffineerd en ontroerend’ schreef de Britse Guardian bij het verschijnen van de Engelse vertaling van Ventoux. Iedereen was onder de indruk. Later verraste Wagendorp met de gevoelige oorlogsnovelle Een zaterdagmiddag en volgde een afrekening met de egojournalistiek Masser Brock.

Nogmaals, een lief boek. Misschien ook wel wat voorspelbaar, na het flashbackkunstwerk Ventoux. ‘Het filmscript schijnt erdoorheen’, schreef dagblad Trouw. Maar zo’n warm vriendenboek dat je ook nog een beetje aan het denken zet, dat is met gemak drie dikke sterren waard.