Als een Woody Allenfilm, maar dan met letters en beter
Een boek dat opent met een zo omineuze eerste stap op het liefdespad – dan weet je dat het daarna alleen maar erger wordt. De ene na de andere sterke vrouwspersoon overloopt de hoofdpersoon - of je een blik Woody Allenfilms omkeert.
"Terwijl ze me beledigde, werd ze mooier en mooier."
Net als Woody hunkert de ik-figuur naar seks: toen hij in deel 3 bij oma en opa inwoonde durfde hij jarenlang niet met meisjes aan te pappen. Zelfs zichzelf ter hand nemen was een probleem:
"ik kon het niet verdragen dat ze zouden merken dat ik de damasten lakens had bevuild."
De complexe taalstudente Hanna, die de openingszin hierboven uitspreekt, is in alles intens behalve in intimiteit. Als het gaat over boeken is ze op haar best: "Ze drukte op mijn hoofd alsof het een Moulinette was en hakselde de wereldliteratuur erin fijn." Nee, dan vurige zangeres Franka. De huisbaas legt namens de buren briefjes neer of het wat zachter kan. Ilse van de bakkerij, die hem volpropt met broodjes ("je moeten eten, scharminkel") is juist weer heel moederlijk. Dat hij met drie vrouwen tegelijk aanrommelt leidt onontkoombaar tot rampen, te beginnen met een première waar er twee hem op het toneel willen zien.
" ’s Morgens, als ik bij Ilse in de bakkerij zat, kon ik nergens anders meer aan denken."
Niet dat je hier met een liefdesroman te maken hebt of zo. Dit boek fileert de wereld van het klassieke toneel tot het bloed ervan af druipt.
"Het ensemble bestond grotendeels uit onbekommerd innemende alcoholisten, ex-drinkers en jonge acteurs die maar één doel hadden: zo snel mogelijk hiervandaan."
Joachim Meyerhoff (1967) spaart ook zichzelf niet. Als hij is vergeten te vertellen dat hij niet kan zingen: "De dirigent bleef als versteend staan in de houding die hij had toen ik de eerste noot aansloeg." Je zou bijna vergeten dat je te maken hebt met de Duitse acteur van het jaar 2007.
Meyerhoff lees je om de beeldende taal. Als hij te laat is voor het koud buffet bij een of andere première: "op de geplunderde dienbladen lagen alleen nog de toegetakelde slabladeren van de decoratie, uiteengereten en geprakt, als nog niet afgevoerde zwaargewonden na een hevig bevochten buffetveldslag." Een allergisch aangelegde regisseur (de ’histaminehannes’) kan niet tegen stro op het podium en rent na een paar instructies steeds weer de zaal uit: "Alsof hij in Tsjernobyl aan het regisseren was en een aan straling blootgesteld gezelschap leidde."
Waren eerdere delen meer collecties van herinnerde momenten, Zonder paniek geen paradijs is een lopend verhaal. De boomklimmende psychiatrische patiënten, dwangmatige grootouders, nare broers en vroeggestorven ouders komen wel allemaal even langs. En heerlijke uitweidingen en verhalen-in-verhalen zijn er ook weer. Over een voorstelling van het Spaanse spektakeltheater La Fura dels Baus, voor Meyerhoff een keerpunt in zijn carrière. Of over de nudistische gezinsvakantie op Elba waar hij ervaart wat een erectie is en voor het eerst zijn broer tegen de grond werkt. ‘t Leest of je er zelf bij bent.
We zijn al bij het vierde deel in de dubbelzinnig betitelde ‘Alle Toten fliegen hoch’-reeks, naar zijn baanbrekende ‘Privatproject’ (12 uur theater met Meyerhoff als verteller) in het theater in Wenen. En nu is er dus de vertaling van Die Zweisamkeit der Einzelgänger (‘de tweevuldigheid van eenzaten’). Minder verdriet, meer romantiek. Vertaler Jan Bert Kanon heeft gekozen voor een citaat dat Hanna ergens op bladzijde 300 uitspreekt, wat beter bekt en de lading van deze schuit met tragikomische belevenissen mooi dekt. Wel jammer dat de Kamagurka-achtige tekeningen uit de Duitse editie niet zijn overgenomen.
Knausgard, maar dan vrolijk. Proust, maar dan relativerend. 'Hardop lachen, dan weer een brok in je keel – lang geleden dat ik dat had bij een boek,' schreef Die Zeit. Langzaam lezen en van elke zin genieten. Is daar nog iemand die durft te zeggen dat Duitsers geen humor hebben?
Reageer op deze recensie
Meer recensies van VictorDLV
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
