Een aangrijpend gedicht in beelden, muziek en weinig woorden …
Gewoon op Internet de naam Charlotte Salomon intikken, haar trieste ogen zien die je aankijken, haar werken bewonderen en alles lezen over haar te korte leven, over de gruwelijke tijd waarin ze leefde, over haar getourmenteerde familie. Dat alles ontroert je en geeft een extra dimensie aan deze biografische roman. Zie: https://fr.wikipedia.org/wiki/Charlotte_Salomon En https://jck.nl/nl/page/charlotte-salomon-introductie. Min of meer op dezelfde manier heeft Foenkinos Charlotte ontdekt op een expositie van haar werk in Hamburg. Hij werd onmiddellijk gegrepen door het tragische lot van deze jonge vrouw. Het werd een obsessie en hij is in haar voetsporen getreden op haar noodlottige levensweg tot aan het einde. Een waarachtig onderzoek naar de genocide van de joodse bevolking, de Shoah van de Tweede Wereldoorlog. Er was geen enkele kans dat zij kon overleven.
• De schrijver
Van David Foekinos had ik al heel wat boeken gelezen die eigenlijk allemaal humoristisch zijn. Heerlijke zogenaamde “tussendoorboeken” met herkenbare thema’s. Maar toen ik las dat de roman CHARLOTTE een hele andere Foenkinos is en met prijzen werd bekroond zoals de Prix Renaudot in 2014; de Pix Goncourt des Lycéens in 2014, besloot ik onmiddellijk dit boek te kopen.
• De originele opbouw en inhoud
Het eerste dat opvalt, is de originaliteit van de opbouw. Elke zin begint op een nieuwe regel, waardoor je de indruk hebt een lang gedicht te lezen dat je zonder meer weet te beroeren.
Een eerbetoon aan deze kunstenares (26) die vanaf haar vroege kindertijd al door de dood “beschadigd” raakt (ik weet even geen beter woord..). De dood, zelfmoord achtervolgt haar. Dat hoort zij later. Waanzinnig al deze zelfmoorden in haar familie. De eerste keer dat zij haar eigen voornaam zag was op een graftombe… Het onderzoek van Foenkinos naar Charlotte verweeft zich ook op deze manier in dit lange gedicht, haast onmerkbaar, door haar verleden. Een ingenieuze vondst om herinneringen, realiteit en waarheid met elkaar te verbinden.
Charlotte Salomon wordt beroofd van haar kunstenaarstalent omdat zij joods is. Maar zij weet heel ingenieus door haar werken toch haar levensverhaal te vertellen en daardoor in herinnering te blijven, een soort van overleven. Het is een autobiografische reeks van schilderijen die zij toevertrouwt aan haar arts. : “Dit is mijn leven!” Gelukkig zijn er ook brieven bewaard gebleven die heel duidelijk haar gevoelens weergeven. Ook wordt de liefde haar niet gegund, alsof het verboden is voor haar. Alfred, Alexander, haar ongeboren kind…
• Mijn waardering
Eigenlijk weet ik niet precies waardoor ik zo geraakt was. Door dit levensverhaal of deze bijzondere biografie van Foenkinos. Maar ik denk door beide. De schrijver heeft zeker zijn doel met glans gehaald. Dit werk draagt bij aan de onsterfelijkheid van de joodse kunstenares Charlotte maar beschrijft ook de niets en niemand ontziende naziterreur en de onbeschrijflijke angst van de bevolking. En dat heel simpel door korte zinnen, soms halve zinnen of alleen maar woorden; waardoor je beelden ziet en muziek hoort. Fascinerend mooi. Dit boek zou ook verplicht op de literatuurlijst van middelbare scholen moeten staan.
Bladzijde 211:
“Sur le bâtiment, on peut lire qu’on va prendre une douche,
Avant de pénétrer dans les bains, chacune se déshabille.
Il faut mettre ses vêtements sur un crochet.
Une gardienne s’époumone.
Surtout, retenez bien le numéro de votre porte-manteau.
Les femmes mémorisent ce chiffre ultime.
Et entrent dans l’immense salle.
Certaines se tiennent la main.
On ferme alors les portes à double tour, comme dans une prison.
La nudité sous une lumière glacée creuse les corps.
On remarque Charlotte avec son ventre.
Au milieu des autres, elle ne bouge pas.
Elle semble s’extraire du moment.
Pour être là.”
In het Frans gelezen:
Charlotte, Davis Foenkinos, Editions Gallimard, 2014.
VIJF STERREN
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Wil
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
