Lezersrecensie
Een wespensteek op vijfjarige leeftijd heeft verstrekkende gevolgen…
De Drager - Jan Vantoortelboom - 2017
Tip vooraf. Handig om de evolutietheorie van Charles Darwin (1809-1882) nog eens in grote lijnen na te lezen. De wet van de sterkste… Natuurlijke selectie: variatie door mutatie, selectie en reproductie. Zie https://humanistischecanon.nl/venster/atheisme/charles-darwin-het-ontstaan-van-soorten/ Belangrijk voor dit boek.
“Ik denk niet dat je me ooit werkelijk hebt begrepen. Iedereen denkt maar dat ik bioloog ben geworden uit liefde voor de dieren. Als ik je nu vertel dat dat nooit het geval geweest is. Ik vind ze wel wonderbaarlijk, vooral zeer efficiënt gebouwd en ontworpen maar er was meer aan de hand: ANGST. Ik bestudeerde ze omdat ik ze vreesde” zegt BRUNO tegen NICOLAS met wie hij al sinds de middelbare school bevriend is.
Eerst buurjongens, Bruno iets ouder dan Nicolas (15 en 13), dan hele goede vrienden. Onafscheidelijk, bijna als broers. De broer die zij beiden misten omdat hij nooit geboren werd. De tweelingbroer van Nicolas werd dood geboren tweeling transfusie syndroom. Hij was de ontvanger geweest, zijn broer de donor. Hij voelt zich er zijn leven lang schuldig over.
Bruno heeft altijd overal een antwoord op. Kent geen compromissen. En heeft last van extreem agressieve buien. Nicolas heeft zelden een uitgesproken mening en is veel gematigder. Hij kijkt op naar Bruno, die bovendien ook nog erg groot is. Ze vullen elkaar aan in hun computerkennis en maken samen programma’s.
Daarnaast raakt Bruno steeds meer geobsedeerd door de dierenwereld en met name door de insectenwereld en trekt Nicolas hierin mee. Ze bewonderen hun collectieve intelligentie… ooit eens een zwerm spreeuwen gezien? Ze vliegen nooit tegen elkaar aan, ze raken elkaar nooit met hun klappende vleugels. Bruno en Nicolas bouwen eigengemaakte bijenhotels in hun eigen tuinen en in de boomgaard bij de buren, zoeken reuzekevers, gaan kajakken bij Dinant en tevens op zoek naar de reuzenlibelle Cordulegaster boltonii, die ze ook nog vinden en die Bruno thuis nauwkeurig gaat ontleden.
Bruno wordt bioloog en gaat wonen in Bratislava (Slowakije) om vandaaruit in de sneeuwvlaktes van de Karpaten het leven van de lynxen te gaan bestuderen. Hij vindt zichzelf een “echte man”, voortgebracht door een vader die niet zorgzaam was, hij heeft zijn vader nooit gemist toen hij weg was, waardoor hij “een wilskrachtige vent met een visie, met een doel is geworden”, zo schrijft hij in een e-mail aan zijn vriend. Nicolas ziet het anders: “ik zie een gezin als een klein, maar veilig thuisnetwerkje, de vader als server. (…)”
Bruno trouwt met Kristina, docente. Ze krijgen een zoon MIKO. Nicolas wordt zijn peetvader.
Helaas heeft MIKO een ernstige ziekte, hij is homozygoot. Hij heeft zowel van zijn vader als van zijn moeder het defecte gen geërfd. Dat is een flinke streep door de rekening van Bruno. Hij gelooft in perfectie door selectie … “Beter uitselecteren van dat wat de zwakkelingen zwak maakt” lezen we op blz. 148. “Sleutelen aan de genen van mensen”.
Nicolas, blijft vrijgezel en kinderloos. Miko is voor hem de zoon die hij nooit mocht krijgen. Hij wordt een crack in de IT-wereld en werkt al 20 jaar bij CMS (Communication Management Systems) . Zijn specialisme is connectiviteit en technologie verbinden. Ontwerpt en implanteert vele softwareprogramma’s in hotels. Eigenlijk ook naar het voorbeeld van de dieren:“zwermintelligentie”, miljarden computers en telefoons als zwermen verbinden.
Beiden streven op hun eigen terrein naar perfectie. Opmerkelijk is dat naast Nicolas in het vliegtuig een vrouw zit met een hand waar twee vingers aan ontbreken. Nicolas staart ernaar. De vrouw spreekt hem daarop aan, ze is woedend. Imperfectie is duidelijk ook een thema in dit boek. Een waarschuwing? Er komen nog een paar voorbeelden voorbij, o.a. een manke man.
OPBOUW en SCHRIJFSTIJL
De roman begint met een soort proloog – cursief gedrukt – een dagboeknotitie van Bruno waarin hij beschrijft hoe hij een edelhert heeft gedood en opengesneden in de sneeuwvlak in Slowakije – op 900 mtr hoogte. Het was geen gevecht van leven of dood, dus onnodig. De volgende dag gaat hij nog eens terug om de zaadzakken open te snijden en vangt het slijm op in een buisje voor onderzoek. Het was geen ziek exemplaar! Een jong mannetje. Hij voelt weerzin over zijn eigen opvattingen. Waarom koppelt de natuur zuivere kracht en angst aan elkaar?
Dan volgen 24 korte hoofdstukken, geschreven vanuit het perspectief van Nicolas. Het verloop van het verhaal met nogal wat flashbacks naar hun gezamenlijke jeugdbelevenissen. De spanning stijgt voelbaar…
We volgen Nicolas die naar Wenen reist om problemen met het software-programma op te lossen. Hij heeft al snel door dat er sabotage in het spel is. Bruno heeft een vleermuizengrot ontdekt op een van zijn barre tochten waar hij naar terug wil.
Moeilijk toch om te weten welke kant het verhaal uitgaat. Mislukt de missie van Nicolas in Wenen op een rampzalige manier? Waarom komt ook Bruno naar Wenen en assisteert hij Nicolas op het moment suprême? Hij vraagt er wel een tegendienst voor… Waarom besluit Nicolas met hem mee te gaan de bergen in? Eigenlijk tegen beter weten in. Hij begrijpt Bruna steeds minder… De vrienden raken steeds meer van elkaar verwijderd. Bruno lijkt steeds afstandelijker, gevoellozer. Ook in zijn gezin. Waar is hij mee bezig? Waarom kwam hij naar Wenen? Wat wil hij met de vleermuizengrot? Veel vragen… Het zijn maar 188 bladzijden en we denken er snel achter te komen. Hoewel…? Ook na het einde, zijn er nog diverse losse eindjes…, diverse vragen…
Het laatste deel is een soort proloog, ook weer cursief gedrukt. Nu geschreven vanuit het lieveheersbeestje dat al een tijdje in de nabijheid van Miko leeft… Een insect met menselijke inzichten… Een hele interessante uitleg van de Darwintheorie geeft Bruno op blz. 55. “De insecten zijn veel verder geëvalueerd dan de mens. (…). Wij worden insecten”
BEOORDELING
Het boek is sober geschreven. Als een soort wetenschappelijke casus. Geen woord teveel, maar ook niet te weinig, althans voor de plot. Deze is goed doordacht en tot in de details goed uitgewerkt.
Er zijn voldoende spanningsmomenten, een paar cliffhangers, toch werd het niet echt een thriller.
Je blijft wel lezen…. Moeilijk ook om een band op te bouwen met Bruno of Nicolas. Zelfs niet met Miko. Hij had toch een te gering fysiek aanwezig deel in het verhaal. Het is hoofdzakelijk alleen het verhaal van Nicolas. De lezer weet en ziet uitsluitend wat hij denkt te weten en te zien. Geen totaalbeeld dus.
Toch, doet de afloop wel wat met je. Onthutsend.
Is het echt misgegaan door die wespensteek? Welke rol speelt Darwin? Erfelijkheid? Evolutie? Mutatie? Reproductie? De robotisering van de mens…
Met een prachtig toepasselijk citaat besluit ik deze recensie. “De helikopter kwam weer tevoorschijn van achter de heuvelrug, als een klein blauw insect in de lucht dat brommend naderde….”
Na ampel beraad, toch vier sterren gegeven.
Jan Vantoortelboom is zonder enige twijfel een talentvolle schrijver. Een paar jaar geleden las ik Meester Mitraillette, geheel anders, maar ook heel graag gelezen voor zelfs vijf sterren. Hij is een meesterverteller.
Zeist, 18 september 2020
Wil
Tip vooraf. Handig om de evolutietheorie van Charles Darwin (1809-1882) nog eens in grote lijnen na te lezen. De wet van de sterkste… Natuurlijke selectie: variatie door mutatie, selectie en reproductie. Zie https://humanistischecanon.nl/venster/atheisme/charles-darwin-het-ontstaan-van-soorten/ Belangrijk voor dit boek.
“Ik denk niet dat je me ooit werkelijk hebt begrepen. Iedereen denkt maar dat ik bioloog ben geworden uit liefde voor de dieren. Als ik je nu vertel dat dat nooit het geval geweest is. Ik vind ze wel wonderbaarlijk, vooral zeer efficiënt gebouwd en ontworpen maar er was meer aan de hand: ANGST. Ik bestudeerde ze omdat ik ze vreesde” zegt BRUNO tegen NICOLAS met wie hij al sinds de middelbare school bevriend is.
Eerst buurjongens, Bruno iets ouder dan Nicolas (15 en 13), dan hele goede vrienden. Onafscheidelijk, bijna als broers. De broer die zij beiden misten omdat hij nooit geboren werd. De tweelingbroer van Nicolas werd dood geboren tweeling transfusie syndroom. Hij was de ontvanger geweest, zijn broer de donor. Hij voelt zich er zijn leven lang schuldig over.
Bruno heeft altijd overal een antwoord op. Kent geen compromissen. En heeft last van extreem agressieve buien. Nicolas heeft zelden een uitgesproken mening en is veel gematigder. Hij kijkt op naar Bruno, die bovendien ook nog erg groot is. Ze vullen elkaar aan in hun computerkennis en maken samen programma’s.
Daarnaast raakt Bruno steeds meer geobsedeerd door de dierenwereld en met name door de insectenwereld en trekt Nicolas hierin mee. Ze bewonderen hun collectieve intelligentie… ooit eens een zwerm spreeuwen gezien? Ze vliegen nooit tegen elkaar aan, ze raken elkaar nooit met hun klappende vleugels. Bruno en Nicolas bouwen eigengemaakte bijenhotels in hun eigen tuinen en in de boomgaard bij de buren, zoeken reuzekevers, gaan kajakken bij Dinant en tevens op zoek naar de reuzenlibelle Cordulegaster boltonii, die ze ook nog vinden en die Bruno thuis nauwkeurig gaat ontleden.
Bruno wordt bioloog en gaat wonen in Bratislava (Slowakije) om vandaaruit in de sneeuwvlaktes van de Karpaten het leven van de lynxen te gaan bestuderen. Hij vindt zichzelf een “echte man”, voortgebracht door een vader die niet zorgzaam was, hij heeft zijn vader nooit gemist toen hij weg was, waardoor hij “een wilskrachtige vent met een visie, met een doel is geworden”, zo schrijft hij in een e-mail aan zijn vriend. Nicolas ziet het anders: “ik zie een gezin als een klein, maar veilig thuisnetwerkje, de vader als server. (…)”
Bruno trouwt met Kristina, docente. Ze krijgen een zoon MIKO. Nicolas wordt zijn peetvader.
Helaas heeft MIKO een ernstige ziekte, hij is homozygoot. Hij heeft zowel van zijn vader als van zijn moeder het defecte gen geërfd. Dat is een flinke streep door de rekening van Bruno. Hij gelooft in perfectie door selectie … “Beter uitselecteren van dat wat de zwakkelingen zwak maakt” lezen we op blz. 148. “Sleutelen aan de genen van mensen”.
Nicolas, blijft vrijgezel en kinderloos. Miko is voor hem de zoon die hij nooit mocht krijgen. Hij wordt een crack in de IT-wereld en werkt al 20 jaar bij CMS (Communication Management Systems) . Zijn specialisme is connectiviteit en technologie verbinden. Ontwerpt en implanteert vele softwareprogramma’s in hotels. Eigenlijk ook naar het voorbeeld van de dieren:“zwermintelligentie”, miljarden computers en telefoons als zwermen verbinden.
Beiden streven op hun eigen terrein naar perfectie. Opmerkelijk is dat naast Nicolas in het vliegtuig een vrouw zit met een hand waar twee vingers aan ontbreken. Nicolas staart ernaar. De vrouw spreekt hem daarop aan, ze is woedend. Imperfectie is duidelijk ook een thema in dit boek. Een waarschuwing? Er komen nog een paar voorbeelden voorbij, o.a. een manke man.
OPBOUW en SCHRIJFSTIJL
De roman begint met een soort proloog – cursief gedrukt – een dagboeknotitie van Bruno waarin hij beschrijft hoe hij een edelhert heeft gedood en opengesneden in de sneeuwvlak in Slowakije – op 900 mtr hoogte. Het was geen gevecht van leven of dood, dus onnodig. De volgende dag gaat hij nog eens terug om de zaadzakken open te snijden en vangt het slijm op in een buisje voor onderzoek. Het was geen ziek exemplaar! Een jong mannetje. Hij voelt weerzin over zijn eigen opvattingen. Waarom koppelt de natuur zuivere kracht en angst aan elkaar?
Dan volgen 24 korte hoofdstukken, geschreven vanuit het perspectief van Nicolas. Het verloop van het verhaal met nogal wat flashbacks naar hun gezamenlijke jeugdbelevenissen. De spanning stijgt voelbaar…
We volgen Nicolas die naar Wenen reist om problemen met het software-programma op te lossen. Hij heeft al snel door dat er sabotage in het spel is. Bruno heeft een vleermuizengrot ontdekt op een van zijn barre tochten waar hij naar terug wil.
Moeilijk toch om te weten welke kant het verhaal uitgaat. Mislukt de missie van Nicolas in Wenen op een rampzalige manier? Waarom komt ook Bruno naar Wenen en assisteert hij Nicolas op het moment suprême? Hij vraagt er wel een tegendienst voor… Waarom besluit Nicolas met hem mee te gaan de bergen in? Eigenlijk tegen beter weten in. Hij begrijpt Bruna steeds minder… De vrienden raken steeds meer van elkaar verwijderd. Bruno lijkt steeds afstandelijker, gevoellozer. Ook in zijn gezin. Waar is hij mee bezig? Waarom kwam hij naar Wenen? Wat wil hij met de vleermuizengrot? Veel vragen… Het zijn maar 188 bladzijden en we denken er snel achter te komen. Hoewel…? Ook na het einde, zijn er nog diverse losse eindjes…, diverse vragen…
Het laatste deel is een soort proloog, ook weer cursief gedrukt. Nu geschreven vanuit het lieveheersbeestje dat al een tijdje in de nabijheid van Miko leeft… Een insect met menselijke inzichten… Een hele interessante uitleg van de Darwintheorie geeft Bruno op blz. 55. “De insecten zijn veel verder geëvalueerd dan de mens. (…). Wij worden insecten”
BEOORDELING
Het boek is sober geschreven. Als een soort wetenschappelijke casus. Geen woord teveel, maar ook niet te weinig, althans voor de plot. Deze is goed doordacht en tot in de details goed uitgewerkt.
Er zijn voldoende spanningsmomenten, een paar cliffhangers, toch werd het niet echt een thriller.
Je blijft wel lezen…. Moeilijk ook om een band op te bouwen met Bruno of Nicolas. Zelfs niet met Miko. Hij had toch een te gering fysiek aanwezig deel in het verhaal. Het is hoofdzakelijk alleen het verhaal van Nicolas. De lezer weet en ziet uitsluitend wat hij denkt te weten en te zien. Geen totaalbeeld dus.
Toch, doet de afloop wel wat met je. Onthutsend.
Is het echt misgegaan door die wespensteek? Welke rol speelt Darwin? Erfelijkheid? Evolutie? Mutatie? Reproductie? De robotisering van de mens…
Met een prachtig toepasselijk citaat besluit ik deze recensie. “De helikopter kwam weer tevoorschijn van achter de heuvelrug, als een klein blauw insect in de lucht dat brommend naderde….”
Na ampel beraad, toch vier sterren gegeven.
Jan Vantoortelboom is zonder enige twijfel een talentvolle schrijver. Een paar jaar geleden las ik Meester Mitraillette, geheel anders, maar ook heel graag gelezen voor zelfs vijf sterren. Hij is een meesterverteller.
Zeist, 18 september 2020
Wil
2
Reageer op deze recensie
