Wie is BRECHT, de violist ? … een zoektocht…
Toevallig kwam ik ook bijna tegelijkertijd via social media in contact met Arjen over dit toen nog te verschijnen boek. Vooral het Parijse verhaal trok me aan. Onze liefde voor Parijs, de Franse taal en vooral de Franse literatuur en onze favoriete schrijvers leverde interessante correspondentie op.
• TITEL
Dus “De laatste klanken van Icarus” besteld en gelezen. Een merkwaardige titel, vond ik, denken aan de ons bekende figuur uit de Griekse mythologie, die een manier bedenkt om samen met zijn vader Daedalus Kreta te ontvluchten waar ze gevangen worden gehouden door koning Minos. Hij bouwt een houten raamwerk met vleugels en veren, vastgezet met was… Hij vliegt te hoog en door de zon smelt de was en hij stort neer in de Egeïsche zee. Moraal: “Icarus wordt afgestraft voor zijn hoogmoed en overdreven zelfvertrouwen”. Even denk ik aan “De gevleugelde” van Arthur Japin. Moet ik een dergelijk boek verwachten? Speelt ook voor een deel in Parijs en omstreken en ook een soort Icarus.... Zie: https://www.hebban.nl/recensie/malibas-over-de-gevleugelde. Maar nu intrigeerde mij vooral de toevoeging: “de laatste klanken”. Goed gekozen, zoals later bleek.
• HET hele VERHAAL… in twee delen – wie is wie?
In DEEL I – een soort dagboek - lezen wij over een niet met name genoemde jongen van ca. 18 jaar die als au pair terecht komt in de banlieue van Parijs, in Vilennes-sur-Seine. Hij heeft de zorg voor een balorig, klein blond jongetje, genaamd Hugo die gewoon de hele dag naar school gaat, waardoor hij als au pair overdag dus niets te doen heeft en besluit steeds snel de trein naar Parijs te nemen. Aanvankelijk voor een cursus Frans voor buitenlandse studenten die niet veel voorstelt maar waar hij wel een paar interessante meisjes leert kennen. O.a. Kira een Finse, waar hij wel eens blijft slapen in het weekend. Maar het vrije leven lonkt op zijn dwaaltochten door Parijs. Met zijn vioolkist gaat hij op stap en merkt dat het vrij gemakkelijk is om redelijk veel geld te verdienen als muzikant. Hij ontmoet Milan, een virtuoze fagottist, die de logistiek van de 12 serieuze Parijse straatmuzikanten op strakke wijze regelt en van wie hij veel leert. Zijn baantje als au pair zegt hij op. Dat kwam heel goed uit daar het gezinnetje Lefond uiteenvalt en Hugo en zijn aantrekkelijke mama gaan verhuizen. Milan helpt hem aan een goedkoop kamertje boven een café in de wijk Levallois in Parijs.
Dit eerste deel beslaat ongeveer 90 bladzijden en is afgezien van een paar interessante ontmoetingen, nogal aan de saaie kant en m.i. te langdradig. Belangrijk is de ontmoeting met kunstenares Julie voor wie hij model staat en met wie hij een relatie krijgt, min of meer… En natuurlijk het steeds succesvoller worden van onze straatviolist! Hij verandert daardoor merkbaar. Arrogantie ligt op de loer.
Tussen de dagboekfragmenten lezen we intermezzo’s over de ook niet met name genoemde ik-persoon (uit Nederland) en daaruit blijkt dat het “verhaal” uit deel I zich 25 jaar geleden afspeelde. Is deze ik-persoon dezelfde als de ik-persoon uit deel II? Het is wat verwarrend deze twee ik-vertellers. Hoe moeten we een van de laatste zinnen van deel I duiden: “Hij stond al een tijdje naar me te kijken, een jongen van mijn leeftijd, onder zijn arm had hij een boek met een Nederlandse titel “Een zachte vernieling”, van Hugo Claus” en de laatste zin: “De jongen liep op me af en gooide een munt in mijn kist. Omdat ik behoefte had weer eens Nederlands te praten, sprak ik hem aan. Hij reageerde verbaasd, we zijn in La Palette wat gaan drinken.”
DEEL II
Het eerste hoofdstuk heet BRECHT en langzaamaan onthult de ik-verteller dat de straatmuzikant Brecht heet. Een talentvolle violist die door hem zeer bewonderd werd. En komen we bovendien te weten dat Brecht vermist is. Het zou me te ver voeren om daar hier verder op in te gaan... Er komt nu enige actie en spanning in het verloop want Julie komt naar Nederland (omdat ze een expositie heeft) en ze 25 jaar geleden met hem afgesproken heeft elkaar dan terug te zien. De ik-verteller voorziet grote problemen met zijn vriendin Sara, haar vrienden, enzovoorts. Hij besluit meteen naar Parijs te gaan op zoek naar Julie. Hij heeft alleen maar een telefoonnummer met helaas steeds een voicemail als antwoord … De ik-persoon spreekt niet in. En de lezer vraagt zich al lezende af: “Wat is er destijds gebeurd? Waarom reageert de ik-persoon zo krampachtig? En de vraag:”Wat is werkelijkheid, waar begint de verbeelding?” dringt zich steeds meer op. “Hoe lopen deze twee werelden door en naast elkaar? Welke symbolische rol heeft Icarus? En Julie? Of Milan? En welke weg besluit de ik-verteller uiteindelijk in te slaan.”
Lezen maar… Interessant en onverwacht.
CONCLUSIE
De twee citaten voorin het boek zijn in dat verband betekenisvol. Vooral die van Philippe Lançon uit Le Lambeau: “En quoi l’imagination était-elle différente du souvenir? En quoi lui était-elle liée?
(Philippe Lançon is een Franse journalist en schrijver. Hij overleefde ternauwernood de aanslag van 7-1-2015 op het kantoor van het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo en schreef daar een schrijnend boek over. Tip!)
MAAR…Eigenlijk had ik een citaat verwacht uit een van de vele boeken die Patrick Modiano geschreven heeft. Er is bijna altijd sprake van een zoektocht, met veel herinneringen die dwars door de realiteit lopen of weer niet. Zijn romans zijn daardoor moeilijk uit elkaar te houden, is mijn mening. Ik heb er een twintigtal gelezen en in bezit.
Maar zoals ik al aan Arjen schreef: “Met een boek van Modiano doorkruis je Parijs en omstreken. Een soort stratengids, zou je kunnen zeggen”
En deze thematiek, aanpak, stadswandelingen vond ik zeker ook terug in “De laatste klanken van Icarus”. Met zelfs een summier plattegrondje van Parijs voorin het boek. De schrijver is een goede volgeling van zijn favoriete schrijver Patrick Modiano maar toch met een eigen, creatieve invulling.
Leuk vond ik ook zijn eenvoudige filosofietjes tussendoor, zoals
• Betrokkenheid bij de wereld, vernauwt je levensruimte.
• Een verwijdering begint vaak met een innige omhelzing, alsof het startpunt van een scheiding vanuit een volledige symbiose moet plaatsvinden.
• Het verhaal oprakelen lijkt op het pellen van een ui, de buitenschillen vallen mee en naarmate je dichter bij de kern komt, gaat het prikken en tranen.
En nog zo’n huishoudelijke:
• Het contact was hersteld, tenminste, zo leek het, maar net als een barst in een gelijmd bord bleef de breuk zichtbaar.
WAARDERING
Vier welverdiende sterren.
Zeist, 14 december 2022
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Wil
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
