De lange ochtend van de Middeleeuwen
Aan de rand van de wereld, geschreven door rasverteller, historicus en omroeper Michael Pye "gaat over de herontdekking van een verloren wereld en over wat die wereld voor ons betekent: het leven rondom de Noordzee in een tijd toen reizen over water nog de eenvoudigste manier van verplaatsen was, toen de zee volkeren verbond en geloven en ideeën transporteerde." Dit boeiende verhaal neemt de lezer mee in een tijdmachine naar een wereld waar we ons heden ten dage niets meer bij kunnen voorstellen.
De auteur beschrijft minutieus hoe de landen rondom de Noordzee gevormd werden door diezelfde zee. Die geeft haar diepste geschiedenisgeheimen prijs en legt zo volkeren bloot waar je als klein kind op de basisschool voor het eerst over hoorde vertellen: Germanen, Franken, Friezen en niet te vergeten de Vikingen (denk aan de strijd om Dorestad!). Aan de rand van de wereld is geen doorsnee geschiedenisverhaal, maar geeft een tijdsbeeld weer waarin de Noordzee haar macht en kracht duidelijk laat zien in de levens van gewone mensen, ambachtslui, spionnen, monniken, handelslui en tal van andere interessante persoonlijkheden. De zee als metafoor voor de geschiedenis van de middeleeuwen en de werking van die zee op de levens van mensen worden op sommige plaatsen prachtig uitgewerkt door middel van poëtisch taalgebruik: "Er waren slechts eeuwen van leven, en de trage, verdrietige terugtocht van dat leven terwijl het zand landinwaarts werd geblazen en er maar weinig van waarde achterbleef, behalve natuurlijk de doden." Dit verhaal is een eyeopener: Het leven van onze voorouders moet niet bekend komen te staan als ‘duister’, maar moet veranderd worden in de ‘lange ochtend’ van de middeleeuwen.
Dit boek neemt je via een inleidend woord mee naar achtereenvolgens de opkomst van het geld en de economie, de eerste nederzettingen, de wetenschap, het seksuele leven van de middeleeuwers, het bedwingen van de natuur (toen ook al!), recht en onrecht en eindigt met een uitgebreid hoofdstuk over de stad en de wereld om de middeleeuwer heen. In dit laatste stuk schitteren de contouren van de moderne wereld en begint deze wereld vastere vormen aan te nemen. Niet alles is meer vanzelfsprekend, maar de visie ‘Eerst zien, dan geloven’ is in opkomst. Zoals Pye zelf beschrijft: "We bevinden ons niet meer in de marge van de geschiedenis. Het gaat nu om essentiële dingen, om de veranderingen in attitude die onze wereld mogelijk hebben gemaakt."
Michael Pye weet de lezer vanaf het begin te boeien. Fraaie volzinnen, uitgewerkte anekdotes en gedoseerde humor zorgen ervoor dat je blijft lezen. Toch moet je het hoofd erbij houden. Gemakkelijk is het niet altijd. Veel details, namen, gebeurtenissen en jaartallen halen de vaart er soms een beetje uit. Maar dat vormt voor de geschiedenisliefhebber en degene die die liefde juist wil ontwikkelen vast geen probleem. Pye sluit zijn intrigerende boek af met een helder pakket aan noten waarmee hij zijn verhaal goed weet te onderbouwen. Een overzichtelijk register en een dankwoord complementeren het boek.
Meer en meer begint het de lezer te dagen: We hebben de wereld zoals die nu is te danken aan de middeleeuwers van toen: "Rondom de koude, grijze wateren van de Noordzee hebben oude dingen, marginale dingen, onmodieuze dingen ons huidige bestaan mogelijk gemaakt(…) Het is hoog tijd om al die dingen de plaats te geven die hun toekomt."
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Willem van Hartskamp
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
