De lange ochtend van de Middeleeuwen
Aan de rand van de wereld, geschreven door rasverteller, historicus en omroeper Michael Pye "gaat over de herontdekking van een verloren wereld en over wat die wereld voor ons betekent: het leven rondom de Noordzee in een tijd toen reizen over water nog de eenvoudigste manier van verplaatsen was, toen de zee volkeren verbond en geloven en ideeën transporteerde." Dit boeiende verhaal neemt de lezer mee in een tijdmachine naar een wereld waar we ons heden ten dage niets meer bij kunnen voorstellen.
De auteur beschrijft minutieus hoe de landen rondom de Noordzee gevormd werden door diezelfde zee. Die geeft haar diepste geschiedenisgeheimen prijs en legt zo volkeren bloot waar je als klein kind op de basisschool voor het eerst over hoorde vertellen: Germanen, Franken, Friezen en niet te vergeten de Vikingen (denk aan de strijd om Dorestad!). Aan de rand van de wereld is geen doorsnee geschiedenisverhaal, maar geeft een tijdsbeeld weer waarin de Noordzee haar macht en kracht duidelijk laat zien in de levens van gewone mensen, ambachtslui, spionnen, monniken, handelslui en tal van andere interessante persoonlijkheden. De zee als metafoor voor de geschiedenis van de middeleeuwen en de werking van die zee op de levens van mensen worden op sommige plaatsen prachtig uitgewerkt door middel van poëtisch taalgebruik: "Er waren slechts eeuwen van leven, en de trage, verdrietige terugtocht van dat leven terwijl het zand landinwaarts werd geblazen en er maar weinig van waarde achterbleef, behalve natuurlijk de doden." Dit verhaal is een eyeopener: Het leven van onze voorouders moet niet bekend komen te staan als ‘duister’, maar moet veranderd worden in de ‘lange ochtend’ van de middeleeuwen.
Dit boek neemt je via een inleidend woord mee naar achtereenvolgens de opkomst van het geld en de economie, de eerste nederzettingen, de wetenschap, het seksuele leven van de middeleeuwers, het bedwingen van de natuur (toen ook al!), recht en onrecht en eindigt met een uitgebreid hoofdstuk over de stad en de wereld om de middeleeuwer heen. In dit laatste stuk schitteren de contouren van de moderne wereld en begint deze wereld vastere vormen aan te nemen. Niet alles is meer vanzelfsprekend, maar de visie ‘Eerst zien, dan geloven’ is in opkomst. Zoals Pye zelf beschrijft: "We bevinden ons niet meer in de marge van de geschiedenis. Het gaat nu om essentiële dingen, om de veranderingen in attitude die onze wereld mogelijk hebben gemaakt."
Michael Pye weet de lezer vanaf het begin te boeien. Fraaie volzinnen, uitgewerkte anekdotes en gedoseerde humor zorgen ervoor dat je blijft lezen. Toch moet je het hoofd erbij houden. Gemakkelijk is het niet altijd. Veel details, namen, gebeurtenissen en jaartallen halen de vaart er soms een beetje uit. Maar dat vormt voor de geschiedenisliefhebber en degene die die liefde juist wil ontwikkelen vast geen probleem. Pye sluit zijn intrigerende boek af met een helder pakket aan noten waarmee hij zijn verhaal goed weet te onderbouwen. Een overzichtelijk register en een dankwoord complementeren het boek.
Meer en meer begint het de lezer te dagen: We hebben de wereld zoals die nu is te danken aan de middeleeuwers van toen: "Rondom de koude, grijze wateren van de Noordzee hebben oude dingen, marginale dingen, onmodieuze dingen ons huidige bestaan mogelijk gemaakt(…) Het is hoog tijd om al die dingen de plaats te geven die hun toekomt."
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Willem van Hartskamp
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
