Willem III: De tragiek van een koninklijk leven
Het borstbeeld van ‘Koning Gorilla’, zoals hij genoemd werd, staat in een nis van een oude fabriek in Nijverdal: koning Willem III. De vraag is: Wie kijkt naar hem om?
Een tragisch vorst, een agressief heerser, die soms ongekleed door het paleis liep, althans zo werd gefluisterd… Dik van der Meulen, winnaar van de Libris Geschiedenis Prijs 2014, beschrijft op grootse wijze, meeslepend en ironisch, het leven van een tragische man. Het persoonlijk, politiek en koninklijk leven van een bijzonder heerschap staat centraal. Dat dit boek soms de vorm aanneemt van een 'chronique scandaleuse' is onvermijdelijk.
Deze biografie staat niet op zichzelf. In het kader van 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden (2013) verschenen drie dikke boeken waarin afzonderlijk de levens werden beschreven van onze drie koningen: Willem I, Willem II en Willem III. Het Prins Bernhard Cultuurfonds, Uitgeverij Boom en de Universiteit Utrecht hebben de handen ineengeslagen en initiatief genomen tot het vervaardigen van genoemde boeken: de levens van de eerste drie Nederlandse koningen uit het Huis Oranje-Nassau.
De inleiding van dit fraai vormgegeven werk wordt voorafgegaan door een gestructureerde, overzichtelijke stamboom. Handig om zo af en toe ter hand te nemen wanneer namen je om de oren vliegen, vorsten uit diverse geslachten en huizen voorbijkomen.
De start van het boek heeft een sombere toonzetting. Tegelijk is het haast poëtisch, bloemrijke taal van een bevlogen neerlandicus en auteur. De eerste pagina’s pakken je: “De echte koning was niet zo gemakkelijk over het hoofd te zien. Een grote man met een volle baard en een krachtige stem die hij, zo verzekerden mensen die hem van nabij hadden meegemaakt, vaak liet bulderen.”
Van der Meulen heeft zich gewaagd aan een ‘meesterproeve’. Het is hem gelukt. Gedetailleerd neemt hij de lezer mee door een tijdperk waar lang niet zoveel van bekend is. Indringend, dan weer ironisch weet de auteur te boeien: “Op 21 februari 1816 trouwde hij (Willem II, red.) in Sint-Petersburg met Anna Paulowna (…) Na de plechtigheid keerde hij niet terstond naar zijn departement terug, maar bleef nog enkele maanden met zijn jonge echtgenote in de Hermitage, zeer verliefd en volop bereid zijn tweede dynastieke plicht te vervullen.” Enkele maanden later kon de kroonprins zijn vader meedelen dat zijn geliefde zwanger was…
De biografie over koning Willem III beschrijft achtereenvolgens de jeugdjaren van de koning, zijn huwelijk, zijn politieke strijd met de ministers, zijn vaderschap en zijn positie als hoofd van het gezin en de familie en eindigt met een hoofdstuk/epiloog over de dood van de koning en zijn begrafenis. Het laatste deel van het boek gaat in op de waarde of de betekenis van zijn koningschap voor toen en nu, een conclusie ligt voor de hand. Korte fragmenten van brieven, liederen en andere documenten evenals prachtige illustraties maken deze biografie af. Saillant detail: een prachtig oranje (!) leeslint siert de biografie.
Een kritische kanttekening valt te plaatsen bij dit boek. Van der Meulen wordt door neerlandica en dr. Janneke de Jong-Slagman (gepromoveerd aan de VU, faculteit Letteren) verweten te veel anonieme en onbetrouwbare bronnen te gebruiken, met name rondom de dood en de begrafenis van Willem III. Volgens haar heeft hij niet de beste en de meest recente literatuur gebruikt. De Jong-Slagman: “Hij schrijft vlot, maar is van de drie auteurs (biografen Jeroen Koch, Jeroen van Zanten en Dik van der Meulen, red.) de minst historisch verantwoorde schrijver.”
Ondanks de kritiek zit er veel vaart in het verhaal en heeft het hier en daar wat weg van een roman.
Koning Willem III… Misschien had hij een heerser of een oorlogsheld willen zijn. “Zijn lot was dat hij geen van beide kon worden, maar dit was ook zijn redding. Zijn voornaamste staatkundige verdienste was de eerste Nederlandse koning te zijn in een land dat door anderen werd bestuurd.”
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Willem van Hartskamp
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
