Van Peking naar Parijs

‘Een boeiende geschiedenis van een schijnbaar onmogelijke reis’ Zo wordt Van Peking tot Parijs aangeprezen. Kassia St. Clair is volgens Literary Review een bekwame onderzoeker en een goede verteller. Dat laatste is zeker belangrijk voor een non-fictie boek als deze. Ik heb niet veel met auto’s, ze moeten gewoon doen waarvoor ze gemaakt zijn, mij van A naar B brengen en wel op een veilige manier. De geschiedenis achter dit verhaal maakt mij wel nieuwsgierig. Een autorace van Peking naar Parijs in de twintigste eeuw. Waarschijnlijk ken je de plaatjes wel van de eerste auto’s en wegen die er nog niet zo mooi uitzagen als nu. Hoe hebben ze dit ooit bedacht en uitgevoerd?

Het boek is een prachtig hardcover exemplaar met op de omslag een plaatje van de start van de race. Kassia St. Clair haar eerdere boek Het geheime leven van kleuren bracht haar op het spoor van het idee voor dit boek. De kleur rood verwees vaak naar prins Borghese en zijn pioniersrit van Peking naar Parijs. Ze ging op onderzoek uit en ontdekte dat er veel boeken geschreven zijn over de race maar dat die boeken vol waren van verhalen die niet altijd klopten of mooier gemaakt waren. Kassia wilde het eerlijke verhaal, ontdaan van mythes en legendes, vertellen.

Na de hoofdstukindeling worden de auto’s en de teams voorgesteld. De teams zijn ieder samengesteld met een chauffeur, een journalist en soms een monteur/co-chauffeur. Een van de auto’s is bijvoorbeeld een Nederlandse ‘Spijker’. De kracht van de auto’s verschillen van 10 tot 40 PK. Als je bedenkt dat mijn auto rond de 125 PK heeft, dan wordt wel duidelijk dat het echt een zware race gaat worden. Daarna volgt de routekaart zodat je een beeld krijgt van de weg die ze moeten afleggen.

Dat Kassia een goede verteller is, kan ik het helemaal mee eens zijn. Het is best een lijvig boek van ruim 350 pagina’s maar ik heb me geen moment verveeld. De schrijfstijl is heel beeldend zoals dit stukje over de proefrit van de eerste mercedes:

“Na afloop liet ze weten dat ze onderweg niet alleen brandstof had ingenomen bij apotheken die het als schoonmaakvloeistof verkochten, maar ook met een hoedenpen de verstopte benzineleiding had gereinigd, met haar kousenband de defecte ontsteking had geïsoleerd en de eerste remblokjes ter wereld had uitgevonden - gemaakt van leer dat ze bij een schoenmaker had gehaald – toen de oorspronkelijke massief houten exemplaren versleten waren.”

Dit stukje zet je met beide benen in eind 1800 begin 1900. Het is niet alleen techniek en auto’s waarover geschreven wordt, maar ook de verhoudingen in en tussen de teams onderling. De leden van de teams gingen met hun auto per schip naar China. Ze waren lang onderweg en dat zette de onderlinge verhoudingen al behoorlijk op scherp en dan moest de race nog beginnen.
Om de context goed te begrijpen weidt Kassia ook een aantal hoofdstukken aan de tijd waarin de race zich afspeelde. Zo vertelt ze over de geschiedenis van het land waar ze doorheen racen. Ook al was het beknopt, het was heel duidelijk en beeldend. Ook onderwerpen als de vrouwen en de automobiel, paardenkracht vóór de automobiel en nog andere onderwerpen maken dat je even ergens anders op de wereld bent.

Ik vind het knap hoe Kassia je meeneemt naar het begin van de twintigste eeuw en je in de setting van de race plaatst. Het lijkt of jij daar echt bent. Bijzonder om zo een non-fictie boek te schrijven. Zo beeldend geschreven, maar toch ook een feitelijk verslag doen van deze bijzondere race. Je wordt bepaald dat een als deze race wel echt primitief is. Verslag doen als journalist gaat niet zo eenvoudig als tegenwoordig. De verhalen werden vaak ’s nachts geschreven, bij kaarslicht, wanneer ze niet aan het rijden waren. Het was in die tijd sowieso mazzel als je telegraaf post tegenkwam die ook nog open was zodat je je handgeschreven verhaal kon verzenden naar een familielid dat het naar de krant stuurde. Het was vaak dus de vraag of het de krant wel bereikte. Wat denk je van de voorbereidingen voor de race? Behalve een auto moest je ook reserve onderdelen meenemen want even wat online bestellen ging niet in die tijd en op de route waren er over het algemeen geen winkels waar ze onderdelen verkochten. Maar ook spullen voor de overnachtingen en eten moesten ze meenemen. Het was maar de vraag of ze iets van een supermarkt of restaurant tegenkwamen. Moet je je voorstellen hoe volgeladen de auto was naast 2 of 3 passagiers en een beperkt aantal PK’s! De wegen waren geen snelle asfaltwegen, maar zandwegen en dan heb ik de bergpassen nog niet genoemd. Hoe zou dat gegaan zijn? Dat lees je allemaal in dit boek.

Kortom ik geef voor dit bijzondere boek, geschikt voor mannen die van auto’s houden en voor vrouwen die van geschiedenis, houden 5 sterren. Ik ga zeker ook de eerdere boeken van Kassia lezen in afwachting van een nieuw boek van haar hand.