Actierijke inkijk met beperkingen in de Sovjet-Unie na Stalin

Tom Rob Smith’s debuut Kind 44 werd vrijwel unaniem geprezen. In dit op zichzelf staande vervolg ontmoeten we weer Leo Demidow als loyaal KGB-er, die in 1949 als undercover agent infiltreert in de orthodoxe staatskerk. Door zijn handelen worden ook een priester en zijn vrouw naar de Goelag werkkampen in Siberië gestuurd.
De handeling verspringt daarna naar 1956, het jaar, waarin de opvolger van Stalin een opzienbarende geheime rede uitspreekt. De misdaden tijdens het bewind van Stalin worden daarin scherp veroordeeld. Al snel zorgt deze toespraak van de nieuwe partijleider Chroesjtsjov voor grote onrust onder agenten, kampbewaarders, KGB-ers en andere steunpilaren van het regime. In naam van het eerst onfeilbare systeem verklikten, arresteerden, martelden en executeerden ze ontelbare staatsvijandige elementen. Nu voelen velen zich plotseling door deze nieuwe politieke koers in de steek gelaten en soms schuldig, terwijl veel slachtoffers wraak zoeken voor het hun aangedane onrecht.
De ook schuldige Leo is intussen werkzaam bij het Bureau Moordzaken. Daardoor stuit hij op allerlei bloedige consequenties van de nieuwe partijkoers. Hij en zijn vrouw Raisa met hun 2 geadopteerde dochters ontkomen ook niet aan heftige wraakacties. Machtige tegenstanders in leidende USSR-kringen proberen intussen de hervormingen tegen te houden. Deze acties leiden ertoe, dat de hoofdpersonen boeiend beschreven avonturen doormaken in de Goelag (Kolyma), de Moskouse onderwereld en Boedapest. Als lezer voelt men zich echt ooggetuige tijdens de gebeurtenissen in de Siberische concentratiekampen en gedurende de Hongaarse opstand van 1956.
Toch heeft de auteur zich te weinig beperkingen opgelegd als het gaat om die vele “James Bond” momenten, waarbij de hoofdpersonen net iets te vaak ontsnappen aan allerlei enorme gevaren. De karakters blijven eendimensionaal en het plot komt geforceerd over. Onze “held” Leo leeft aan het eind van dit deel – met zijn vrouw en dochters – waarschijnlijk nog lang en gelukkig verder tot deel 3. Voor degenen, die de voorkeur geven aan historische thrillers met een politieke lading, bevat dit tweede deel van deze trilogie genoeg interessante elementen om het boek uit te lezen. De schrijver heeft volgens de bibliografie achterin het boek blijkbaar ook genoeg aan research gedaan. Regelmatig bekroop me echter tijdens het lezen het gevoel, dat dit op zichzelf staande deel net iets te weinig heeft kunnen rijpen. Misschien het zoveelste voorbeeld van een veelbelovende schrijver, die het vervolg iets te haastig produceerde.
Tot besluit nog een raadseltje voor de zeer aandachtige lezer: Welke fout staat er tussen bladzijde 296 en 299?