En eeuwig spreken de dode stemmen ..

Het thrillerdebuut in ons taalgebied van Mons Kallentoft levert 418 bladzijden ijskoude Scandinavische sfeer op. Op de achterflap vergelijken Zweedse recensenten het niveau van deze politieroman al met dat van Sjöwall & Wahlöö. Deze reclamekreet is helaas gebakken publicitaire lucht. De in de jaren 60 en 70 opvallende maatschappijkritiek van het nog steeds wereldberoemde schrijversduo is hier nauwelijks terug te vinden. Het is trouwens ook geen exclusief verschijnsel voor Zweden, dat er allerlei mensen buiten de “normale” gemeenschap vallen, in grote problemen komen en er allerlei – wel geloofwaardig beschreven - onverwachte kettingreacties uit voortvloeien.
De hoofdpersoon is de vrouwelijke rechercheur Marin Fors, die tijdens een extreem koude winter in Zuid-Zweden rond de stad Linköping een rituele moord moet zien op te lossen.
Deze alleenstaande moeder wordt door haar allochtone politiechef als veelbelovend ingeschat en dat maakt ze – ook dankzij haar teamleden - in de loop van het verhaal waar.
Al snel worden zijzelf, haar relaties en ook de collega’s op een realistische wijze geïntroduceerd en ook verder beschreven als wezens van vlees en bloed, met hun soms vervelende karaktertrekjes.
De auteur vervlecht knap het Zweedse landschap en de elementen in het verhaalverloop, zodat je de extreme temperatuur bijna aan den lijve ervaart.
De schrijver verdient ook een compliment voor zijn durf om het eerste dodelijke slachtoffer zo onconventioneel te laten verschijnen. Op meer dan 25 plekken in dit boek - en dat wordt in cursief schrift getoond – wordt de lezer getrakteerd op allerlei semi-filosofische uitingen van deze geest.
Tegelijkertijd is dit de grootste zwakte van deze politieroman: Die vaak grote lappen tekst die de overleden persoon uitspreekt, voegen helemaal niets toe aan de spanningsopbouw of de plot. De eerste paar keer maakt deze stijl de lezer nieuwsgierig, maar al snel wordt hierdoor juist de vaart uit de roman gehaald en vroeg ik me af, hoe ik het volgende bijna magische cliché nu weer kon interpreteren. Is dit misschien een voorbeeld van wat men soms bij uitgeverijen een literaire thriller noemt?
Gelukkig levert de realistische beschrijving van het politieonderzoek genoeg motivatie en aanknopingspunten op, om toch weer geboeid verder te lezen. Ook het juist niet krampachtig toeschrijven naar een einde, waar alle criminele handelingen keurig opgelost zijn en alle ontbrekende schakels braaf aan elkaar gesmeed zijn, mag ook door andere auteurs vaker worden toegepast.
Samengevat: Deze schrijver heeft genoeg potentie om later de concurrentie met andere (Scandinavische) collega’s aan te kunnen, maar zal wat mij betreft in de eventuele vervolgboeken die “overleden” stemmen beter moeten doseren of helemaal achterwege moeten laten.
De lezer zal zich niet vervelen met deze eerstgeborene, maar het echte meesterschap laat nog op zich wachten.