Oh island in the sun
Adwin de Kluyver - De eilanden van goed en kwaad. Een ontdekkingsreis
Eilanden. Je hebt ze in soorten en maten. Van klein tot heel groot, natuurlijke en kunstmatige, utopische en dystopische, bewoond en onbewoond, warm en koud. En verzonnen eilanden, denk aan Atlantis. In zijn nieuwe boek ‘De eilanden van goed en kwaad. Een ontdekkingsreis’ neemt Adwyn de Kluyver, die eerder een tweetal boeken over poolreizen schreef (Het gedroomde noorden (2019) en Niemandsland (2021)) ons mee op een warme wereldreis langs allerlei eilanden, om uiteindelijk toch weer te eindigen op Spitsbergen. In de kou dus.
Dat historicus en schrijver Adwyn de Kluyver een deeltijdeilander is die woont en werkt op Vlieland, Terschelling en het vasteland maakte mij nieuwsgierig naar zijn kijk op eilanden. Eigenlijk de vraag of een eilandbewoner anders kijkt naar het fenomeen eiland dan een vastelander. Die vraag beantwoordt het boek niet.
Wel neemt het boek de lezer mee op een reis over de gehele wereld en door de tijd naar allerlei eilanden. De romantisch ingestelde lezer komt aan zijn trekken op de Juan Fernández eilanden, waar het historische Robinson Crusoe eiland gezocht moet worden, en de historievreter op Usedom, waar Wernher von Braun de V2 ontwikkelde.
In een boek over eilanden zal je ook de vraag moeten beantwoorden wat een eiland is. Welke definitie hanteer je. Een stuk land, aan alle kanten omgeven door water? Maar dan komt grootte om de hoek kijken, want Australië voldoet aan deze definitie maar is toch echt een continent. Moet een eiland bewoond zijn door mensen of niet? Kinderen voor Kinderen wisten het wel: een eiland helemaal voor jezelf alleen. Niemand die je lastig valt. Maar dan moet het wel een paradijs eiland zijn, veel zon, volop fruit en ander voedsel. Een onbegroeide rotspunt in een koude oceaan mag dan wel een eiland heten (aan alle kanten omgeven door water) maar biedt geen voedsel. De Schotten kwamen met een praktische oplossing: op een rotspunt moest voldoende gras groeien om een schaap een jaar lang in leven te houden. Dan mag je het een eiland noemen. Tja, dat wordt niet mijn vakantiebestemming.
Er zijn vele redenen om naar een eiland te gaan. Ontdekkingsreizigers voeren de wereld over op zoek naar een andere route naar het oosten en ontdekten vele eilanden, die ze veroverden, koloniseerden en in beslag namen voor hun opdrachtgevers. Soms in de veronderstelling hun doel bereikt te hebben. Zo kwamen de oorspronkelijke bewoners van Amerika aan de naam indianen. Toevalstreffers deze (ei)landen.
Anderen vertrekken heel bewust naar een eiland van keuze, al dan niet op de vlucht voor het ‘ehwig weibliche’, schuldeisers of gerechtelijke straffen. Weer anderen ondernemen pogingen om een (eigen) ideale vrijstaat op te richten Pechhebbers werden verbannen, als tot slaaf gemaakten vervoerd naar de andere kant van de wereld, of strandden als schipbreukeling..
Tot de dieptepunten van de omgang van de mens met eilanden moeten de atoomproeven gerekend worden en het dumpen van afval.
Al deze thema’s en al dit soort eilanden komen aan bod in meeslepende en ontroerende verhalen, die je af en toe flink kunnen verrassen: Aristoteles op Lesbos. Wat doet die daar? Deze wat langere en fraai geïllustreerde verhalen worden afgewisseld door een soort eilanden compendium met korte informatieve teksten over eilanden en eilandgerelateerde zaken. Aldwyn de Kluyver noemt deze tussenstukken ‘isolario’, naar het eerste bekende eilandboek ‘Isolario’ van Cristoforo Buondelmonte (1420). De Kluyver staat dus in een lange reeks van schrijvers en op de schouders van velen, getuige ook de uitgebreide bibliografie.
Veel lof voor de vormgeving. Een uitnodigende omslag, rijk met zwartwit foto’s en kaarten verlucht binnenwerk, en de isolario op een andere kleur papier gedrukt, wat ze extra onderscheidt van de rest van het boek.
Al met al is ‘De eilanden van goed en kwaad’ een heerlijk boek om te lezen. Het neemt je mee door de tijd en over de gehele wereld naar eilanden waar je wellicht nooit zult komen. Een geweldige reis vanuit je (zomerse tuin)stoel. Een boek om later nog eens terug te pakken.
Wim Maasakkers
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Wim1954
Gesponsord
Aan het lot kun je niet ontsnappen ... of wel?
Intermezzo is een prachtige roman over broers en geliefden, van dé literaire stem uit Ierland.
Door de late middeleeuwen letterlijk aan te raken blaast Van Loo ons verre verleden meer dan ooit nieuw leven in.
Een ode aan de Hollandse keuken en de smaak van thuis.
Meer dan 200 recepten voor de kerstdagen.
Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Het leukste cadeau voor iedereen: lol verzekerd!
Toine Heijmans neemt zijn lezers mee naar de uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis.
Een roman over iemand die floreert als onderzoeker, maar zich het comfortabelst voelt als ze zelf in de schaduw blijft
In Lijtje deelt Harmen van Straaten ontroerende, grappige en herkenbare verhalen over zijn dementerende moeder.
De schitterende beelden en poëtische teksten vertellen het verhaal van een bijzondere vriendschap, tussen het meisje en de drie dieren.
Een magisch coming-of-age-verhaal over een jongen die zijn eerste weekend zonder zijn ouders doorbrengt. . . en een leeuw die op hem komt passen.
Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Deze nieuwe fase kan er een zijn van vreugde, vervulling en verdieping.
De Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
De auteur van Het meisje in de trein is terug! Ligt de waarheid op het eiland begraven?
Kenia, 1926. De jonge Ivy staat voor grote uitdagingen. Ondertussen is Ranjana, een jonge Indiase vrouw, op de vlucht.
Een nieuwe, inclusieve geschiedenis van het vroegst bewoonde continent van de wereld.
Een prachtig overzicht van de liefdespoëzie, van de vroege middeleeuwen tot nu
Hoe kunnen we ons een weg banen door dit alles?
Drie jaar geleden overleed haar beste vriendin, en sindsdien staat Erins leven stil.
Kenia, 1910. Als de jonge Ivory meereist met haar vader op safari, wordt ze onmiddellijk verliefd op het land en de natuur
