Niemand kent een ander echt

Bloed aan de paal is de Nederlandse titel van het boek dat Santiago Roncagliolo geschreven heeft. Het is de nieuwste roman van de Peruaan die in ballingschap opgroeide in Mexico, omdat zijn ouders besloten Peru (tijdelijk) te verlaten nadat de militaire regering onder leiding van Morales Bermúdez de dienst uitmaakte. Voor zijn boek Aprilrood heeft Roncagliolo in 2006 de Alfaguara gewonnen, een prestigieuze prijs in de Spaanse literatuur.

Het verhaal speelt zich af in 1978 en dit zal ook de reden zijn waarom de vertaler gekozen heeft voor de titel Bloed aan de paal. Deze titel laat zich op meerdere manieren interpreteren. Het geeft niet alleen de intensiteit van het verhaal weer, waarin voetbal een belangrijke rol speelt. Maar het is ook de naam van de LP die Freek de Jonge en Bram Vermeulen als ‘Neerlands Hoop’ uitbrachten in 1978 om aandacht te vragen voor het WK voetbal in Argentinië. Het Nederlands elftal had zich geplaatst voor dit toernooi, maar de deelname eraan heeft flink wat stof doen opwaaien. Argentinië was namelijk niet alleen het decor voor het WK, maar ook speelde er op dat moment de Vuile Oorlog (Guerra Sucia), het staatsterrorisme door de militaire dictatuur onder leiding van Jorge Videla (1976-1983). In deze Vuile Oorlog zijn veel mensen onwettig gearresteerd, gemarteld, vermoord of verdwenen. De cijfers van deze verdwijningen lopen uiteen van 9.000 tot schattingen van 30.000.

Deze oorlog is ook nu nog geen moment vergeten, omdat er in Buenos Aires nog steeds elke donderdag Dwaze Moeders op het Plaza de Mayo lopen. Ook hebben we in Nederland de hevige discussie gekend over de aanwezigheid van de vader van Máxima (Jorge Zorreguieta) bij de bruiloft van Máxima en Willem Alexander. Jorge Zorreguieta was onder leiding van Jorge Videla staatssecretaris van Landbouw en Veeteelt.

Bloed aan de paal speelt zich af in Peru. Felix Chacaltana is een rechtschapen ambtenaar, die leeft volgens de letter van de wet. Hij werkt in het archief van het Openbaar Ministerie, waar zijn baas vooral van hem verlangt dat Felix hem niet stoort terwijl hij wat slaap inhaalt in zijn kantoor. Felix is een beetje een einzelgänger, maar heeft wel een vriend en een meisje waar hij gek op is. Deze vriend (Joaquin Calvo) komt op een dag bij Felix langs op het ministerie. Dit doet hij wel vaker voor zijn werk, maar dit keer laat hij een verwarde en gehaaste indruk achter. Enkele dagen later wordt Joaquin gevonden, vermoord. Felix maakt het zijn doel erachter te komen wie zijn vriend vermoord heeft. Dit doet hij in een stad, Lima, waar de hele bevolking in de ban is van het WK. Felix belandt in een web van intriges en verraad, wat zorgt voor een zeer levendig verhaal waar de lezer van begin tot eind geboeid wordt.

Dit boek heeft een goed ritme en leest als een goede thriller. De auteur neemt de lezer moeiteloos mee naar het Lima van 1978, waar de onderwerpen politiek en voetbal voor de gemiddelde Zuid-Amerikaan de belangrijkste onderwerpen uit het leven zijn. Dit blijkt onder andere uit reacties van Peruanen op demonstraties tegen het militaire bewind: "Ik wil geen democratie, godverdomme! schreeuwde iemand vanuit een Volkswagen kever. Ik wil het WK zien!" Voor wie van spanning, voetbal, politieke geschiedenis of Zuid-Amerika houdt is dit boek zeker een aanrader!