Te luchtig voor het onderwerp

De Nieuw-Zeelandse Heather Morris gaf pas later in haar leven toe aan haar passie om te schrijven. Haar droom om verhalen te vertellen begon bij de Australian College of Journalism, waarna ze nog diverse scholingen, cursussen en workshops in Australië en Amerika volgde. Ze ontmoette de Joodse Lale Sokolov, die Auschwitz overleefde, en tekende zijn verhaal op in De tatoeëerder van Auschwitz. Deze debuutroman werd een bestseller en vormde tevens de start van haar schrijverscarrière, hoewel het ook kritiek ontving omdat Morris beweerde historisch accuraat te hebben gewerkt, terwijl het verhaal toch op punten afweek van de werkelijkheid en de auteur vrijheden heeft genomen bij het schrijven. De vrouwen van het kamp is haar vijfde roman, Karin de Haas leverde de Nederlandse vertaling.

De Engelse Norah Chambers staat voor een moeilijke keuze als de Japanse troepen gevaarlijk dichtbij de woonplaats van haar gezin in Singapore komen. De Tweede Wereldoorlog is in volle gang en niemand is nog veilig. Norah maakt de hartverscheurende beslissing om haar dochter met een schip naar een veiliger onderkomen te laten reizen, waarna ze zich na een aantal dagen bij haar dochter zal voegen. Vergezeld door haar zus en man zal ze dezelfde reis maken met het schip 'Vyner Brooke'. Na slechts twee dagen op zee wordt het schip echter gebombardeerd en de overlevenden die land bereiken, worden direct gevangengenomen door Japanners en afgevoerd. Terwijl ze afgevoerd worden naar een krijgsgevangenenkamp, ontmoeten ze de Australische verpleegkundige Nesta James. Ook zij dacht er goed aan te doen om de Vyner Brooke te betreden ...

Morris ontplooit zich vooral in de omschrijvingen en gesprekken van haar personages. Gedetailleerde omschrijvingen schetsen een sfeervolle ambiance en brengen realistische personages voort. Afwisselend zijn de perspectieven van Norah en Nesta te lezen. Hun uiteenlopende karakters geven een mooie invulling in tijden van angst en dwang. Zo voeren de persoonlijke verliezen van Norah de boventoon van haar karakter. Ze klampt zich vast aan de schouders van haar zus, maar is toch bereid het beste te zien in een slechte situatie. Langzaam maar zeker zorgen medegevangenen ervoor dat Norah uit haar schulp kruipt. Nesta's karakter is totaal tegenovergesteld. Ze verwerkt haar verdriet door haar talenten van verpleegkundige in te schakelen en anderen hulp te bieden. Haar loyale persoonlijkheid brengt de vrouwen van het kamp dichter bij elkaar. En juist die speciale band die zich hier ontwikkelt, staat centraal in de roman. Hoewel er slechts twee protagonisten zijn, is er toch veel informatie over andere personages beschikbaar. Dialogen, herinneringen en groepsdynamiek geven ze elk een evenwichtig aandeel in de vertelling.

De vrouwen zitten jarenlang bij elkaar in diverse kampen en stapsgewijs vertellen ze hun ervaringen en heugenissen. Morris hanteert een gemakkelijke en luchtige schrijfwijze, waarbij vooral het laatstgenoemde aspect tot gevolg heeft dat lang niet alle gebeurtenissen levendig overkomen. Zo is er een handvol aangelegenheden die zowel indrukwekkend als ijzingwekkend zijn, maar slechts vlak en stijfjes worden beschreven. Het is prachtig om te lezen hoe de sentimentele band onder de vrouwen groeit, maar het overlapt de gevoelens die vrij horen te komen bij akelige situaties. Deze verbeten toestanden worden kort opgetekend, waardoor er slechts een bescheiden beeld van gemaakt kan worden. De beknoptheid van de achtergrondinformatie komt niet boven het persoonlijk trammelant uit en dit maakt het lastig om door te dringen bij de lezer. Het decor is een allesverwoestende oorlog, maar elk luguber incident wordt vrijwel direct overwoekerd door een positieve benadering. Dit brengt ongeloofwaardigheid teweeg en het creëert een afstand met de gebeurtenissen waardoor de roman met regelmaat te luchtig aanvoelt.

De vrouwen van het kamp is een verhaal dat niet onbeschreven mag blijven en Morris doet dat echt niet onverdienstelijk. Ze verwerkt de ervaringen van de vrouwen op een neutrale en liefdevolle manier tot een roman die een brede doelgroep zal bekoren. Het overschot aan emotionele details laat de virulente situaties echter verbleken, waardoor de roman meer naar een feelgoodroman neigt. En in alle eerlijkheid: dit intense onderwerp verdient beter.

Wil jij ook meer en leuker lezen? Lees dan dit boek voor de Hebban Reading Challenge van 2024!

Vink er bijvoorbeeld de volgende checklistcategorieën mee af: 'Lees een moedig boek' en 'Lees een kwetsbaar boek'. Meedoen kan via Hebban.nl/challenge.