Lezersrecensie
Een familieroman waar verschillende karakters elkaar aanvullen en afstoten
De cover geeft het boek iets abstracts en maakt het daarom meteen interessant: wat schuilt er achter schilderij van de vrouw met de ogen die door je heen lijken te kijken? Worden hier de vier zussen die centraal staan in het verhaal in weerspiegeld? En welke lichte en donkere kanten van hun levens zullen we ontdekken? In deze familieroman vullen de verschillende karakters elkaar aan en stoten ze elkaar tegelijkertijd af.
Het verhaal wordt verteld vanuit verschillende karakters van de familie Padavano: de twee oudste zussen Julia en Sylvie komen aan bod, maar ook William: degene die uiteindelijk voor het verbinden én verbreken van de familie zal zorgen. Het vertellen in chronologische volgorde waarbij de tijdsperiodes volkomen kunnen overlappen is knap uitgevoerd: er wordt hetzelfde gezegd zonder in herhaling te vallen. Soms zorgde dit zelfs voor nieuwe inzichten, of veranderde mijn perspectief doordat ik het vanuit een ander oogpunt las. Later in het boek wordt het verhaal eveneens vanuit Alice verteld, wat zorgt voor een interessante toevoeging: op een bepaalde manier is zij door het verloop van de levens vóór haar gevormd – de keuzes van Julia zijn (on)bewust van grote impact op haar karakter. Ook de beleving van William zijn jeugd is van cruciaal belang voor het boek: je krijgt meer compassie met hem en dit is nodig om door het verhaal heen van hem te blijven houden. De keuzes die hij in zijn (latere) leven maakt kun je als het ware begrijpen en verantwoorden door hoe hij zijn jeugd beleefd heeft. Natuurlijk hebben alle hoofdpersonages verschillende karaktertrekken, al worden de overige leden van de familie Padavano eensgezind geschetst, waardoor je hun keuzes soms lastig kunt begrijpen.
De schrijfstijl van Napolitano is zowel verhalend als beschrijvend. Het boek is vrij logisch in te delen in een begin, midden en eind, waardoor het verhalende karakter duidelijk naar voren komt. De beschrijvende elementen komen terug door de verschillende perspectieven van waaruit de auteur het verhaal vertelt, waarmee ze nieuwe interpretaties in het hoofd van de lezer weet te schetsen. Het vleugje spanning miste bij mij, maar ik weet niet of ik dit van een dergelijk boek mocht verwachten. Het verhaal bleef kabbelen en een absolute climax kwam er niet per se in voor, waardoor het redelijk abstract en een beetje afstandelijk blijft.
Het steeds terugkerende thema is familiebanden. De familie Padavano staat centraal in het boek, en alle (grote) gebeurtenissen door de jaren heen brengen de familie verder van elkaar af of juist dichter bij elkaar. Bepaalde personen ondergaan een verandering als het familie betreft: in de eerste fasen van hun leven zijn zij juist degenen die zorgen dat de familie een eenheid vormt, terwijl ze er later juist voor zorgen dat de familie deels uiteen valt.
‘Alice is een lamp. Een felle lamp, vanaf het moment dat ze werd geboren. Ze schittert. Het deed pijn als ik naar haar keek en ik durfde haar niet aan te raken.’
‘Je was bang voor haar licht?’
‘Nee. Ik was bang dat ik ervoor zou zorgen dat haar licht doofde. Dat mijn duisternis haar licht zou opslokken.’
‘Dus je had het gevoel dat je bij haar uit de buurt moest blijven, voor haar veiligheid.’
Wat mij betreft de mooiste passage in het boek met een diepgaandere betekenis: bijzonder dat je je eigen geluk als het ware opzij zet en ervoor kiest om los te laten, om iemand van wie je eigenlijk nog meer houdt (zonder het te willen toegeven) te beschermen.
Leven en sterven speelt ook een grote rol. We hebben te maken met nieuwe levens in de vorm van geboortes, maar tegelijkertijd ook met sterven. Niet alleen door werkelijke overlijdens, maar ook doordat gedeelten van de hoofdpersonen op een bepaalde manier ‘sterven’: ze gaan zelf anders in het leven staan en ook hun familieband verandert. En we hebben het verband dat keer op keer gelegd wordt tussen het sterven en een nieuwe vorm van leven tegelijkertijd:
“Charlie had passages onderstreept en ontelbare keren in de kantlijn ‘schitterend’ geschreven. […] Volgens de dichter was de dood er niet werkelijk, omdat het leven ermee verweven was. Sylvie en haar zussen liepen op aarde rond vanwege de man die ze hadden begraven.”
Een kanttekening is de hier en daar matige vertaling, waardoor er niet-lopende zinnen ontstonden die soms meermaals gelezen moeten worden om ze juist te kunnen interpreteren. Over het algemeen een kabbelende roman die je mee laat leven in de dynamiek van een generatie zussen met verschillende karakteristieken die elk op hun eigen manier met hoogtepunten en tegenslagen om gaan.
Het verhaal wordt verteld vanuit verschillende karakters van de familie Padavano: de twee oudste zussen Julia en Sylvie komen aan bod, maar ook William: degene die uiteindelijk voor het verbinden én verbreken van de familie zal zorgen. Het vertellen in chronologische volgorde waarbij de tijdsperiodes volkomen kunnen overlappen is knap uitgevoerd: er wordt hetzelfde gezegd zonder in herhaling te vallen. Soms zorgde dit zelfs voor nieuwe inzichten, of veranderde mijn perspectief doordat ik het vanuit een ander oogpunt las. Later in het boek wordt het verhaal eveneens vanuit Alice verteld, wat zorgt voor een interessante toevoeging: op een bepaalde manier is zij door het verloop van de levens vóór haar gevormd – de keuzes van Julia zijn (on)bewust van grote impact op haar karakter. Ook de beleving van William zijn jeugd is van cruciaal belang voor het boek: je krijgt meer compassie met hem en dit is nodig om door het verhaal heen van hem te blijven houden. De keuzes die hij in zijn (latere) leven maakt kun je als het ware begrijpen en verantwoorden door hoe hij zijn jeugd beleefd heeft. Natuurlijk hebben alle hoofdpersonages verschillende karaktertrekken, al worden de overige leden van de familie Padavano eensgezind geschetst, waardoor je hun keuzes soms lastig kunt begrijpen.
De schrijfstijl van Napolitano is zowel verhalend als beschrijvend. Het boek is vrij logisch in te delen in een begin, midden en eind, waardoor het verhalende karakter duidelijk naar voren komt. De beschrijvende elementen komen terug door de verschillende perspectieven van waaruit de auteur het verhaal vertelt, waarmee ze nieuwe interpretaties in het hoofd van de lezer weet te schetsen. Het vleugje spanning miste bij mij, maar ik weet niet of ik dit van een dergelijk boek mocht verwachten. Het verhaal bleef kabbelen en een absolute climax kwam er niet per se in voor, waardoor het redelijk abstract en een beetje afstandelijk blijft.
Het steeds terugkerende thema is familiebanden. De familie Padavano staat centraal in het boek, en alle (grote) gebeurtenissen door de jaren heen brengen de familie verder van elkaar af of juist dichter bij elkaar. Bepaalde personen ondergaan een verandering als het familie betreft: in de eerste fasen van hun leven zijn zij juist degenen die zorgen dat de familie een eenheid vormt, terwijl ze er later juist voor zorgen dat de familie deels uiteen valt.
‘Alice is een lamp. Een felle lamp, vanaf het moment dat ze werd geboren. Ze schittert. Het deed pijn als ik naar haar keek en ik durfde haar niet aan te raken.’
‘Je was bang voor haar licht?’
‘Nee. Ik was bang dat ik ervoor zou zorgen dat haar licht doofde. Dat mijn duisternis haar licht zou opslokken.’
‘Dus je had het gevoel dat je bij haar uit de buurt moest blijven, voor haar veiligheid.’
Wat mij betreft de mooiste passage in het boek met een diepgaandere betekenis: bijzonder dat je je eigen geluk als het ware opzij zet en ervoor kiest om los te laten, om iemand van wie je eigenlijk nog meer houdt (zonder het te willen toegeven) te beschermen.
Leven en sterven speelt ook een grote rol. We hebben te maken met nieuwe levens in de vorm van geboortes, maar tegelijkertijd ook met sterven. Niet alleen door werkelijke overlijdens, maar ook doordat gedeelten van de hoofdpersonen op een bepaalde manier ‘sterven’: ze gaan zelf anders in het leven staan en ook hun familieband verandert. En we hebben het verband dat keer op keer gelegd wordt tussen het sterven en een nieuwe vorm van leven tegelijkertijd:
“Charlie had passages onderstreept en ontelbare keren in de kantlijn ‘schitterend’ geschreven. […] Volgens de dichter was de dood er niet werkelijk, omdat het leven ermee verweven was. Sylvie en haar zussen liepen op aarde rond vanwege de man die ze hadden begraven.”
Een kanttekening is de hier en daar matige vertaling, waardoor er niet-lopende zinnen ontstonden die soms meermaals gelezen moeten worden om ze juist te kunnen interpreteren. Over het algemeen een kabbelende roman die je mee laat leven in de dynamiek van een generatie zussen met verschillende karakteristieken die elk op hun eigen manier met hoogtepunten en tegenslagen om gaan.
2
Reageer op deze recensie