Buitengewoon accurate weerspiegeling van de teloorgang van de maatschappij

Dertig dagen is de nieuwste roman van Annelies Verbeke (1976). Ze studeerde Germaanse taal- en letterkunde en scenarioschrijven. Verbeke schreef meerdere filmscenario's en zette zichzelf in één klap op de literaire kaart toen in 2003 haar debuutroman Slaap! verscheen bij uitgeverij De Geus. Het boek leverde haar de Vlaamde debuutprijs op, het Gouden Ezelsoor en de Vrouw en Kultuur Debuutprijs. Daarna volgden eveneens bij De Geus de roman Reus (2006), de verhalenbundel Groener gras (2007), de roman Vissen redden (2006), de bloemlezing Naar de stad (2012) en de verhalenbundel Veronderstellingen (2012). We kunnen slechts wachten op een prijzenregen voor Dertig dagen.

De hoofdpersoon is Alphonse, een simpele klusjesman van Senegalese afkomst. Met zijn Vlaamse wederhelft is hij van het chaotische Brussel verhuisd naar de Vlaamse Westhoek. Hij is goed in wat hij doet en doet het met passie, zodat zijn eenmansklusjesbedrijf floreert. In het kleine wereldje waarin hij nu leeft, openen steeds meer mensen hun hart voor hem en wordt hij onbedoeld als vriend en raadgever gezien. Hij verspreidt rust onder zijn klanten, terwijl de onrust bij hem zelf almaar groeit.

In een interview voor VPRO Nooit Meer Slapen vroeg Pieter van der Wielen aan Annelies Verbeke of zij zichzelf als een buitenstaander ziet, waarop ze bevestigend antwoordde:  "…hoewel ik heel veel mensen om mij heen heb, dus in die zin niet. Maar ik hou wel van de buitenstaanderspositie. Ik reis ook heel veel door mijn werk en ik vind het heerlijk om naar een plek te gaan en daarover te schrijven... en dat lukt het beste als buitenstaander."

In Dertig dagen is het Verbeke buitengewoon goed gelukt haar scherpe observaties van omgevingen en maatschappelijke ontwikkelingen te verwerken in een meeslepend verhaal. Het verhaal gaat in zekere zin ook over een buitenstaander, Alphonse, een man met het hart op de juiste plek die wordt afgerekend op zoiets oppervlakkigs als zijn huidskleur. Hij is de personificatie van de empathische, onzelfzuchtige persoon die we tegenwoordig zo hard nodig hebben in onze om geld en individu draaiende maatschappij en die we tegelijkertijd zo hard de deur wijzen.

"Volgens Liam hebben ze empathisch gereageerd en moeten ze daarvoor worden beloond met een bon van dertig euro."

Bijzonder en in het begin enigszins verwarrend is dat het eerste hoofdstuk is getiteld ‘30’ en gedurende het boek wordt afgeteld naar ‘1’. Een verhaal waarbij je begint bij het einde en naar het begin toewerkt, zou je denken, maar dat is alles behalve het geval. Het verhaal wordt chronologisch verteld en naarmate de lezer vordert in het boek komt het einde in zicht, valt het inzicht dat het niet slechts een verhaal is maar een buitengewoon accurate weerspiegeling van de teloorgang van de maatschappij. Verbeke haalt zo veel actuele misstanden aan dat het de lezer regelmatig dwingt te stoppen met lezen, het boek weg te leggen, te reflecteren en daarna verder te gaan met de reis.