Een mens kan dier worden en een dier een mens
Guillermo Federico Arriaga Jordán (Mexico, 1958) is schrijver, scenarist en regisseur. Hij schreef het scenario voor de films Amores perros (2000), 21 Grams (2003) en Babel (2006). Op het filmfestival van Cannes kreeg hij de prijs voor het beste scenario voor The Three Burials of Melquiades Estrada (2005). Van zijn eerdere boeken verscheen El Búfalo de la Noche in de Nederlandse vertaling als Nachtbuffel (2006).
Zijn nieuwste roman De ontembare (El salvaje, 2016), waarin veel biografische elementen zijn verwerkt, verscheen in Nederland in januari 2019 bij Uitgeverij Atlas Contact. De mooie vertaling is van Eugenie Schoolderman en Peter Valkenet en werd meteen met groot enthousiasme ontvangen. In DWDD werd het overladen met lof en gekozen tot Boek van de Maand.
Twee totaal verschillende werelden, duizenden kilometers van elkaar verwijderd, vloeien op bijzondere wijze samen. De “wereld van gevilde chinchilla’s, van ultrakatholieke judoka’s, van meisjes die zes meter naar beneden vielen,” is die van Juan Guillermo. In het hoge noorden van Canada ligt de andere wereld met zijn woeste, ongerepte natuur, waar een eenzame figuur verbeten jacht maakt op een wolf.
Voordat Juan met zijn nieuwe familie in de door hem gekozen wereld “eindelijk weer [kan] leven”, raakt hij alles kwijt wat hem dierbaar is. Voor zijn geboorte verliest hij zijn tweelingbroertje, maar daar staat tegenover dat hij een fantastische oudere broer heeft, Carlos, zijn grote held. Juist Carlos’ handeltjes, waar Juan geen enkel kwaad in ziet, maken een einde aan het tamelijk zorgeloze leventje op de daken van Mexico-City. Op Carlos’ dood volgen die van zijn oma en zijn ouders. Juan blijft achter met niets meer dan schuldgevoelens, wraaklust, zijn hond King en de gevaarlijke wolfshond Fang. Dan zal hij moeten afrekenen met zijn demonen. Bij deze strijd ondervindt hij veel liefde en tederheid van de warmbloedige Chelo en de vaderlijke dierentemmer Avilés.
Veel betekenissen van ‘salvaje’ vinden we in de roman: ‘beestachtige’ en ‘wrede’ personages; ‘onbeschaamde’ rechters en politici; men wordt ‘onderdrukt’ en is ‘verbitterd’; Juan is ‘verbeten’ om wraak te nemen; ‘woest’ landschap met ‘primitief levende’, ‘schuwe’ wezens; ‘in vrijheid levende’ dieren; bovenal de “halfdierlijke” kracht van een zeventienjarige die niet klein te krijgen is en de ‘ongeremde’ levenslust van de Mexicaan.
Ongetemd ook is de manier van schrijven van Arriaga. Hij overvalt de lezer met mooie, ontroerende, grimmige en aangrijpende beelden:
“Mijn ouders kwamen terug uit Europa toen Carlos niet meer dan een twee meter onder de modder begraven hoop rottend vlees en gassen was. Dagen achtereen regende het. Het water sijpelde door naar de doodskist van mijn broer. (…) Het gezin van de doden. Mijn verdronken broers verdronken nu nog meer met die eindeloze regen. Water op water op water.”
Poëtische zinnen in afwijkende typografie ronden vaak een hartverscheurende beschrijving af, maar je komt ze ook zomaar tegen, bijvoorbeeld wanneer Juans ouders in de afgrond storten, wat het dramatische effect versterkt. De verhaallijnen lopen door elkaar en worden regelmatig onderbroken door relevante wetenswaardigheden. Deze bereiden de lezer voor op wat komt en geven diens overdonderde geest een moment rust te midden van tegenstellingen, sprongen tussen heden en verleden, flashbacks en flashforwards. De verhaallijnen zijn goed te volgen, omdat het aantal personages beperkt is, en omdat het verhaal dat zich in Mexico afspeelt, wordt verteld vanuit het perspectief van ik-verteller Juan. In de andere verhaallijn is een alwetende verteller aan het woord.
Veel plezier lijkt de auteur te vinden in zijn beschrijvingen van geuren en kleuren en andere prikkels van de zintuigen. Maar stank en geweld moeten de lezer niet afschrikken van het lezen van deze adembenemend mooie roman. Iedere klap wordt vergolden met een streling van een zachte, liefhebbende hand.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Angèle van Baalen
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
