Een mens kan dier worden en een dier een mens
Guillermo Federico Arriaga Jordán (Mexico, 1958) is schrijver, scenarist en regisseur. Hij schreef het scenario voor de films Amores perros (2000), 21 Grams (2003) en Babel (2006). Op het filmfestival van Cannes kreeg hij de prijs voor het beste scenario voor The Three Burials of Melquiades Estrada (2005). Van zijn eerdere boeken verscheen El Búfalo de la Noche in de Nederlandse vertaling als Nachtbuffel (2006).
Zijn nieuwste roman De ontembare (El salvaje, 2016), waarin veel biografische elementen zijn verwerkt, verscheen in Nederland in januari 2019 bij Uitgeverij Atlas Contact. De mooie vertaling is van Eugenie Schoolderman en Peter Valkenet en werd meteen met groot enthousiasme ontvangen. In DWDD werd het overladen met lof en gekozen tot Boek van de Maand.
Twee totaal verschillende werelden, duizenden kilometers van elkaar verwijderd, vloeien op bijzondere wijze samen. De “wereld van gevilde chinchilla’s, van ultrakatholieke judoka’s, van meisjes die zes meter naar beneden vielen,” is die van Juan Guillermo. In het hoge noorden van Canada ligt de andere wereld met zijn woeste, ongerepte natuur, waar een eenzame figuur verbeten jacht maakt op een wolf.
Voordat Juan met zijn nieuwe familie in de door hem gekozen wereld “eindelijk weer [kan] leven”, raakt hij alles kwijt wat hem dierbaar is. Voor zijn geboorte verliest hij zijn tweelingbroertje, maar daar staat tegenover dat hij een fantastische oudere broer heeft, Carlos, zijn grote held. Juist Carlos’ handeltjes, waar Juan geen enkel kwaad in ziet, maken een einde aan het tamelijk zorgeloze leventje op de daken van Mexico-City. Op Carlos’ dood volgen die van zijn oma en zijn ouders. Juan blijft achter met niets meer dan schuldgevoelens, wraaklust, zijn hond King en de gevaarlijke wolfshond Fang. Dan zal hij moeten afrekenen met zijn demonen. Bij deze strijd ondervindt hij veel liefde en tederheid van de warmbloedige Chelo en de vaderlijke dierentemmer Avilés.
Veel betekenissen van ‘salvaje’ vinden we in de roman: ‘beestachtige’ en ‘wrede’ personages; ‘onbeschaamde’ rechters en politici; men wordt ‘onderdrukt’ en is ‘verbitterd’; Juan is ‘verbeten’ om wraak te nemen; ‘woest’ landschap met ‘primitief levende’, ‘schuwe’ wezens; ‘in vrijheid levende’ dieren; bovenal de “halfdierlijke” kracht van een zeventienjarige die niet klein te krijgen is en de ‘ongeremde’ levenslust van de Mexicaan.
Ongetemd ook is de manier van schrijven van Arriaga. Hij overvalt de lezer met mooie, ontroerende, grimmige en aangrijpende beelden:
“Mijn ouders kwamen terug uit Europa toen Carlos niet meer dan een twee meter onder de modder begraven hoop rottend vlees en gassen was. Dagen achtereen regende het. Het water sijpelde door naar de doodskist van mijn broer. (…) Het gezin van de doden. Mijn verdronken broers verdronken nu nog meer met die eindeloze regen. Water op water op water.”
Poëtische zinnen in afwijkende typografie ronden vaak een hartverscheurende beschrijving af, maar je komt ze ook zomaar tegen, bijvoorbeeld wanneer Juans ouders in de afgrond storten, wat het dramatische effect versterkt. De verhaallijnen lopen door elkaar en worden regelmatig onderbroken door relevante wetenswaardigheden. Deze bereiden de lezer voor op wat komt en geven diens overdonderde geest een moment rust te midden van tegenstellingen, sprongen tussen heden en verleden, flashbacks en flashforwards. De verhaallijnen zijn goed te volgen, omdat het aantal personages beperkt is, en omdat het verhaal dat zich in Mexico afspeelt, wordt verteld vanuit het perspectief van ik-verteller Juan. In de andere verhaallijn is een alwetende verteller aan het woord.
Veel plezier lijkt de auteur te vinden in zijn beschrijvingen van geuren en kleuren en andere prikkels van de zintuigen. Maar stank en geweld moeten de lezer niet afschrikken van het lezen van deze adembenemend mooie roman. Iedere klap wordt vergolden met een streling van een zachte, liefhebbende hand.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Angèle van Baalen
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
