Prachtige, grappige, briljante ideeënroman
'Maar het lijkt niet op De Jetsons. Terwijl dat wel zo had moeten zijn. En dat was ook zo. Totdat het niet meer zo was. Maar het zou zo zijn geweest, als ik niet had gedaan wat ik heb gedaan. Of nee, wacht, wat ik gedaan zal hebben.'
Aldus hoofdpersoon Tom Barren, die ons in zijn ‘memoires’ uitlegt hoezeer hij letterlijk en figuurlijk in de knoei is geraakt met de tijd. Daarbij richt hij zich direct tot de lezer, zodat het lijkt alsof hij tegenover je zit en zijn merkwaardige lotgevallen mondeling vertelt. Daarmee is dit een opvallend debuut van de werkelijke auteur van dit boek, de Canadese scenarioschrijver Elan Mastai (1974). Sterker nog, met De man die de tijd meenam levert hij al meteen een meesterwerk af, dat de lezer meevoert in een wervelend geheel van emoties, gebeurtenissen en verrassende ontwikkelingen.
Tom Barren leefde eigenlijk in een andere tijdlijn, eentje met een technologische utopie. Deze was mogelijk gemaakt door een in 1965 uitgevonden apparaat dat ongelimiteerd schone energie kon leveren. Niettemin was Tom in die schitterende wereld de mislukte zoon van een geniale vader en zag hij zowel zijn moeder als zijn geliefde overlijden. Daarop deed hij onverstandige dingen met de tijdmachine van zijn vader en veranderde hij het verleden. Onze veel minder fraaie wereld was daarvan het betreurenswaardige gevolg. Dan is het aan Tom om te proberen de juiste tijdlijn te herstellen, maar als hij in de onze een beter leven en een leukere familie blijkt te hebben en zijn ware liefde ontmoet, raakt hij in de problemen met zijn loyaliteiten.
Het direct aanspreken van de lezer, zoals in dit boek gebeurt, is een riskante manier van schrijven. Alles wordt dan immers verteld in plaats van getoond en dat kan een verhaal afstandelijk en traag maken. Daar is hier echter geen sprake van, want de auteur beheerst zijn vorm volledig. Toms verteltrant is beeldend en levendig genoeg en we beleven zijn avonturen wel degelijk met hem mee. Zijn emoties en persoonlijke inzichten leren we door een indringend gebruik van de ik-vorm juist extra goed kennen. Maar Elan Mastai is dan ook niet te beroerd om diep uit zichzelf te putten, bijvoorbeeld wanneer hij Tom laat vertellen over zijn overleden moeder, de geboorte van zijn kind of de manier waarop hij de liefde ervaart. De tijdreis is ook een ontroerende soulsearch.
Langdradig is het boek evengoed niet. Dat komt door de ultrakorte, zorgvuldig uitgewerkte hoofdstukken. Informatie wordt in behapbare stukjes uitgeserveerd en nooit op geforceerde wijze in het verhaal verstopt. Als er iets moet worden uitgelegd, komt daar gewoon een apart hoofdstukje voor. Uiteindelijk blijkt ieder hoofdstuk een parel aan de ketting die het hele verhaal vormt. Maar niet zonder dat de auteur steeds weer onverwacht teruggrijpt op zaken uit eerdere hoofdstukken, waardoor zich de ene na de andere kleine verrassing voordoet. Voeg daar de milde spot waarmee Mastai de mensheid bekijkt aan toe en je hebt geen saai, maar een humoristisch en vlot boek.
Het verhaal zelf levert ondertussen grotere verrassingen op alsmede het soort van verwondering dat bij goede sciencefiction hoort. Mastai weet zonder meer het maximale te halen uit het concept tijdreizen. Hij heeft grondig onderzoek gedaan naar het onderwerp en alles dat hij erover schrijft tot en met doordacht. Een verrassende, nieuwe kijk op tijdreizen en een verhaal vol onverwachte, maar nooit ongepaste plotwendingen is het resultaat. Soms is het boek best pittig om te volgen, maar al te technisch wordt het niet en de lezer wordt volop beloond voor de moeite.
De man die de tijd meenam is een roman vol met briljante ideeën en rake observaties, niet alleen over tijdreizen, maar ook over het leven, de liefde en menselijke relaties. Origineel en meeslepend. Je wilt er steeds weer in doorlezen, maar af en toe moet je het ook wegleggen om te laten bezinken. Een boek kortom dat je bijblijft, nog lang nadat je het jammer genoeg uit hebt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne-Claire Verham
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
