Historische detective met toekomst
Ze zijn er niet veel, historische detectives die zich binnen de Nederlandse geschiedenis afspelen. Alleen daarom al is Duimkruid, het debuut van Esther Teunissen (1967), opmerkelijk. Hierin begeven we ons namelijk naar de vroege 16de eeuw, waar we kennis maken met Adriaan Oem, die als aanklager bij het Hof van Holland de jurisdictie heeft over moordzaken binnen de provincie. Wat volgt is een aardige whodunit waar nog wel iets over te mopperen valt, maar die ook duidelijk maakt dat Oem de potentie heeft om een aantrekkelijk seriepersonage te worden.
Esther Teunissen is beleidsmedewerker voor burgemeesters en woont en werkt in Den Haag. Daar fietst ze dagelijks langs het Binnenhof en de Gevangenpoort, twee plekken die haar tot Duimkruid hebben geïnspireerd en inderdaad een belangrijke rol spelen in het boek. Dat Teunissen goed weet hoe politiek en macht werken, blijkt eveneens nuttig voor het verhaal. Duimkruid is overigens een 16de-eeuwse bijnaam voor geld.
Het jaar is 1525 als de Haagse koopman Ruychaver dood wordt aangetroffen in zijn kelder. Diens vrouw heeft Frederik van Leuven, de nog maar 15-jarige assistent van de koopman, weg zien rennen bij het lijk. Als aanklager Oem de plaats delict laat doorzoeken worden er bovendien valse munten van uitstekende kwaliteit gevonden, munten die al langer opdoken in de omgeving. Frederik wordt vervolgens op basis van wankel bewijs gearresteerd voor zowel de moord als het handelen in valse munten. Dit maakt zijn moeder Hadewych wanhopig en ze gooit zichzelf in de strijd om haar zoon te redden van de doodstraf, bestaande uit koken in hete olie. Ook aan Oem, een redelijk man en humanist in navolging van tijdgenoot Erasmus, blijft de zaak echter knagen. Als hij zijn onderzoek voortzet, stuit hij echter op het nodige politieke gekonkel aan het Hof van Holland. Maar dan vallen er nieuwe slachtoffers.
‘Historische thriller’ prijkt er op de voorkant van Duimkruid, maar ‘historische detective’ is een juistere benaming. Hoewel de flaptekst suggereert dat we vooral Hadewych volgen in haar pogingen haar zoon vrij te krijgen, is dit toch echt het verhaal van aanklager Oem en zijn moordonderzoek. Hadewych lijkt aanvankelijk een even belangrijk personage met een eigen gezichtspunt, maar verdwijnt geleidelijk naar de achtergrond. En daarmee is dit een historische whodunit van een tamelijk traditionele soort, waarin het inventief oplossen van een misdaadmysterie voorop staat. Met die ‘razend spannende intrige’ die in de flaptekst wordt beloofd valt het dan ook wel mee.
Ondertussen wordt de sympathieke en levendige Hadewych uiteindelijk wel gemist. Oem is namelijk een afstandelijke en bedachtzame persoon die gedrevenheid en emotionele betrokkenheid mist. Met het idee dat hij een humanist is wordt weinig gedaan en zijn verleden en privéleven krijgen nauwelijks vorm. De motivatie die Oem als speurder heeft, is voornamelijk dat het zijn baan is en dat hij niet graag een onschuldige jongen van 15 in de hete olie ziet koken. Ondertussen blijft hij een man van zijn tijd, inclusief neerbuigende ideeën over vrouwen en instemming met een rechtssysteem waar nog van alles aan mankeert. Dat mag dan historisch verantwoord zijn, een man die op dergelijke punten zijn tijd vooruit is of zich minsten in die richting ontwikkelt, is wel interessanter om over te lezen.
Daar staat tegenover dat dit boek historisch gezien een goed beeld geeft van de tijd en van Den Haag als stad. Het is ook vlot geschreven, soms wat eenvoudig, maar met beeldende metaforen en dito beschrijvingen. De intrige rondom de valsemunters is goed gevonden, netjes uitgewerkt en bij vlagen spannend en verrassend.
Daarmee is Duimkruid een vaardige, plotgestuurde detective die leuk is om te lezen, maar nog te veel mist op het gebied van persoonlijkheid en diepgang. Mocht het Esther Teunissen echter lukken om meer emoties in Adriaan Oem te blazen, zijn verleden en humanisme beter invulling te geven en hem aan zijn haren door het slijk van zijn volgende zaak te sleuren, heeft hij ongetwijfeld nog een mooie toekomst voor de boeg.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne-Claire Verham
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
