Intelligente thriller

‘We zijn niet alleen…’, zo luidt de aankondiging op de kaft van Slapende reuzen, het debuut van de Canadese auteur Sylvain Neuvel. Daarmee is het duidelijk dat dit boek draait om de ontdekking van buitenaards leven en de impact die dat zal hebben op de mensheid. Maar dat is niet het enige belangrijke thema, want ook de vraag hoe wij met geavanceerde buitenaardse wapens om zullen gaan, speelt een grote rol. Geen gemakkelijke onderwerpen die kennis en inzicht van de auteur vragen. Gelukkig bezit Neuvel beiden en was hij niet te beroerd om zowel over zijn verhaal als over de implicaties ervan goed na te denken.  

Sylvain Neuvel (1973) is een duizendpoot die als schrijver zijn zoveelste carrièreswitch maakt. Van belang voor Slapende reuzen is het feit dat hij linguïstiek heeft gestudeerd en beroepsmatig beoefend. Het boek is overigens het eerste deel van een tweeluik. Deel twee, Ontwakende Goden, zal dit najaar nog uitkomen. De Nederlandse vertaling is van Gert van Santen.  

Het verhaal begint als de 11-jarige Rose Franklin uit South Dakota met haar fietsje een gat inrijdt om daar terecht te komen op een reusachtige mechanische hand. Zeventien jaar later heeft het onderzoek naar de hand nog maar weinig opgeleverd. Dan wordt Rose, inmiddels een natuurkundige van naam, zelf op het onderzoek gezet. Bovendien wordt er een tweede ‘artefact’ in Turkije gevonden en raken zowel het onderzoek als verdere ontwikkelingen in een stroomversnelling. Dit alles onder begeleiding van een geheimzinnige, naamloze man die vanachter de schermen de zaken regelt. Onder meer zorgt hij voor extra mankracht in de vorm van de militaire helikopterpiloten Kara Resnik en Ryan Mitchell en de Canadese linguïst Vincent Couture. Samen weten de teamleden het mysterie rond de artefacten steeds verder te ontrafelen. Maar hoe meer er duidelijk wordt, hoe meer de internationale politiek zich gaat roeren en hoe meer het maar de vraag blijkt of de nieuwe ontdekkingen een zegen zijn of een verdoemenis.  

Wat opvalt aan Slapende reuzen is de manier waarop het verhaal wordt verteld. Dat gebeurt namelijk via uitgeschreven vraaggesprekken, aangevuld met transcripties van persoonlijke logboeken of andere van toepassing zijnde documenten. Deze teksten maken deel uit van een dossier dat wordt bijgehouden door de naamloze man, die ook steeds de afnemer is van de interviews. Als verteltechniek klinkt dat droger dan het is. Het is opvallend hoe goed zowel karaktertrekken als emoties, belangen en privéperikelen van de geïnterviewden naar voren komen. Vooral bij de temperamentvolle Resnik, die het hart op de tong heeft.  

Toch is het begrijpelijk dat veel lezers dit boek ervaren als afstandelijk. Tenslotte zitten de meeste hedendaagse auteurs juist volop in het hoofd van hun personages. Dat Sylvain Neuvel voor zo’n sterk afwijkende opzet koos heeft echter goede redenen. Zo komt het verhaal door deze vertelmethode verrassend realistisch over. Aangezien je stukken uit een dossier leest, bekruipt het gevoel dat het allemaal daadwerkelijk is gebeurd je in hoge mate. Daarnaast gebruikt de auteur deze opzet om de lezer steeds weer op verrassende wendingen te trakteren. In het begin van een vraaggesprek worden dan al hints gegeven over onverwachte gebeurtenissen die ter sprake gaan komen, waarna de nieuwsgierige lezer wel door moet lezen om te achterhalen wat er precies aan de hand is.  

Ondertussen is ook het verhaal zelf mysterieus, spannend en interessant genoeg om de aandacht vast te houden. Zij het dat bepaalde verwikkelingen gedurende het laatste kwart vergezocht zijn en de motieven van de naamloze man te veel in nevelen gehuld blijven. Niettemin is er een mooie ontknoping, zit het boek vol met intelligente overdenkingen en is het duidelijk dat Neuvel zijn wetenschappelijke research uitstekend heeft gedaan.  

Slapende reuzen bevindt zich qua genre in de schemerzone tussen thriller en sciencefiction en kan worden gerekend tot het pseudowetenschappelijke subgenre dat populair is geworden door de tv-serie The X-files. Liefhebbers van deze serie zullen dan ook de eersten zijn om dit boek te omarmen, maar niet de laatsten.