Onbegrijpelijk goed
Jesse Ball (1978) doceert creative writing aan de School of the Art Institute of Chicago. Hij publiceerde al verschillende poëziebundels, korte verhalen en romans en wordt beschouwd als een van de meest getalenteerde jonge schrijvers in Amerika van dit moment. Zijn nieuwste roman Census verscheen in 2018 en verschijnt in meer dan tien verschillende talen, daarnaast werd het werk in Amerika meteen een groot succes.
Census vertelt het verhaal over een weduwnaar die verneemt dat hij niet lang meer te leven heeft. Hij besluit op reis te gaan als volksteller met zijn zoon, die het syndroom van Down heeft. Onderweg komen ze veel verschillende mensen tegen, elk met hun eigen leven en hun eigen problemen. Tijdens de reis verzint de vader een manier om afscheid te kunnen nemen van zijn zoon.
Ball schrijft in zijn voorwoord dat hij zelf een broer met het syndroom van Down verloor toen die vierentwintig jaar oud was. De auteur wilde graag een boek schrijven over zijn broer en het leven dat hij voor hen samen bedacht had toen hij jong was, maar vond de juiste modus niet. Tot hij besloot een ‘hol’ verhaal te maken, een verhaal waarin niet zijn broer maar de mensen om hem heen de hoofdrol spelen.
“[…] het is zwaar vanwege de manier waarop mensen zich tegen hem gedragen”
Het verhaal van Ball laat zien hoe het is om te leven met een naaste met het syndroom van Down. Hoe mensen reageren en hoeveel onbegrip er is, terwijl er aan de andere kant ook mensen zijn die onverwacht uitzonderlijk goed met de zoon in het verhaal kunnen omgaan. Het is knap hoe Census dit centraal weet te stellen zonder de zoon het middelpunt van het verhaal te maken. Zonder te vervallen in clichés of een beroep te doen op pathetiek.
“Ik zeg het liever zonder opsmuk, een kale beschrijving van wat er allemaal is gebeurd.”
Dat is precies wat de auteur doet, kale beschrijvingen van herinneringen van de vader aan zijn vrouw en de jeugd van zijn zoon. Verhalen van mensen en levens die ze onderweg tijdens de volkstelling tegenkomen. Het geheel is een eclectisch samenraapsel van fragmenten en inkijkjes in levens die samen nooit een geheel vormen. Af en toe volgen meer algemene inzichten in het leven zelf of een filosofische uitweiding waarvan niet helemaal duidelijk is wat de auteur er precies mee beoogt.
Hoewel veel zaken voor de lezer dus onduidelijk blijven heeft het verhaal toch voldoende vaart en urgentie om door te blijven lezen. De korte alinea’s en ruime vormgeving van het boek zorgen dat je het boek in één zit uitleest. Het is bijna onmogelijk om het verhaal vervolgens na te vertellen, laat staan om aan te wijzen wat het nu precies zo doordringend en goed maakt, maar Census is zeker een boek dat blijft hangen.
De thema’s van ouderschap, de liefde tussen vader en zoon, de handicap van de zoon en de laatste reis die zij samen ondernemen zijn niet per se erg origineel, maar het verhaal van Ball laat zich moeilijk vergelijken. Ball is erin geslaagd een universeel en tegelijk specifiek en persoonlijk boek te schrijven, juist door het directe en aanwijsbare persoonlijke uit zijn verhaal te hollen en de overgebleven randjes te behouden. Census is ongrijpbaar, ingewikkeld te begrijpen en tegelijk zeker de moeite waard om te lezen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
