Beklemmend en bevrijdend

Bregje Hofstede (1988) debuteerde met De hemel boven Parijs, dat genomineerd werd voor de Libris Literatuurprijs, de Anton Wachterprijs en de Gouden Boekenuil. Haar debuut werd vertaald naar het Deens en Duits. Hofstede schrijft voor De Correspondent en eind 2018 verscheen haar tweede roman bij Das Mag: Drift. Ook deze tweede roman sleepte een nominatie voor de Libris Literatuurprijs in de wacht.

In Drift loopt Bregje weg van huis na een ruzie met haar echtgenoot. Ze neemt in haar rugzak alle dagboeken mee die ze de jaren daarvoor vol pende. Bregje dwaalt door Brussel op zoek naar zichzelf en haar relatie, op zoek naar het verleden en vooral een toekomst.

“Het is gekkenwerk om een rugzak vol met dit soort scènes bij je weg te slepen. Hoe meer ik lees, op zoek naar jou, hoe meer ik op een ander stuit: die dagboekschrijver, die alles verzuipt in inkt als in sterk water.”

Bregje vertelt over haar relatie, min of meer chronologisch vanaf de periode van middelbare schoolliefje tot het trouwen. Dit verhaal wordt afgewisseld met dagboekfragmenten en hoofdstukken uit de debuutroman van het hoofdpersonage: De welp. Een roman die haar man nooit heeft kunnen uitlezen en die een bron van frustratie vormt binnen de relatie. Deze drie niveaus in het boek wisselen elkaar af maar vullen elkaar vooral ook aan. De sublieme manier waarop deze vormen verweven zijn tot één verhaal en tegelijk ook alle drie een heel eigen verhaal vertellen is prachtig gedaan en zorgen ervoor dat je de roman in één ruk uitleest.

Drift heeft meerdere betekenissen; als in driftig, of op drift. Bregje was een driftig kind, tegelijk is de wereld voor haar in het heden op drift, ze heeft na het verlaten van haar huis nergens meer houvast. Die dubbele betekenis komt op meerdere plekken in het verhaal terug en helpt de lezer het personage beter te begrijpen en de thema’s te duiden. Naast de eerste liefde en de relatie spelen vooral angst, onzekerheid en eenzaamheid een belangrijke rol in het leven van Bregje.

“Je zag dat ik was gekrompen, diep weggezakt in mezelf. Het was alsof ik slonk tot een miniatuurmensje in een omhulsel dat ik niet meer goed besturen kon, zoals je niets kunt pakken met de vingers van een veel te grote handschoen.”

Deze thematiek weet Hofstede perfect te vangen, in de meest ingenieuze beeldspraak en prachtige vergelijkingen. Een andere thematiek die nauw verbonden is met de opbouw van het boek is die van herinneringen. Juist in de dagboeken vindt Bregje haar relatie en liefde terug, maar wat als de realiteit minder mooi is dan de herinnering? Als metafoor gebruikt Hofstede verschillende keren een bezoek aan de stad Pompeii. Daar waar de tijd stil heeft gestaan, waar de stad is bewaard zoals hij was, maar het verval slaat uiteindelijk altijd toe. Ook haar tweede bezoek aan Napels, deze keer zonder partner, valt tegen. De stad is minder mooi dan de herinnering aan de reis samen.

Het is onmogelijk om alle interessante zaken uit het werk van Hofstede uit te lichten in deze recensie, maar dat het boek de moeite waard is om te lezen mag duidelijk zijn. Een boek dat zo rijk is aan rake zinnen, waar geen woord teveel in staat en dat je vanaf de allereerste pagina’s niet meer weg kan leggen, beklemmend en bevrijdend tegelijk: wat wil een lezer nog meer?