Subtiele ode aan een vriendschap
Marco Kamphuis (1966) bereikte het grote publiek met zijn roman Havik (2012), dat tot Boek van de Maand werd uitgeroepen bij De Wereld Draait Door. Andere titels van zijn hand werden ook geprezen, waaronder Succes, Een rusteloos leven en Aurore. Het nieuwste boek van Kamphuis verscheen in oktober 2018 bij De Arbeiderspers, met de titel Schipbreuk.
Net als bij zijn eerdere werk heeft Kamphuis niet heel veel woorden nodig om in Schipbreuk het verhaal van de achttienjarige, naamloze hoofdpersoon te vertellen. Het verhaal speelt zich af in het jaar 1984, het jaar waarin het hoofdpersonage eindexamen doet en naar de universiteit gaat om Nederlands te studeren. Zijn leven begint in het studentenleven van Nijmegen pas echt en het is tijd om volwassen te worden.
Een typisch coming-of-age-verhaal dus, waarin vriendschappen op de proef gesteld worden, eerste liefdes worden beleefd en angsten worden overwonnen. Kamphuis heeft een simpele, subtiele schrijfstijl die prettig leest. Gezien de omvang van het boek zou je bijna zeggen beknopt, maar dat doet het werk van Kamphuis geen recht. Hoewel de auteur nooit langdradige beschrijvingen hanteert, weet hij vaak toch door slechts een extra woord of bijvoeglijk naamwoord aan zijn relatief korte zinnen toe te voegen subtiele details uit te lichten. Details die achteraf cruciaal blijken te zijn in het verhaal.
Er gebeurt vrij weinig in Schipbreuk en toch weet Kamphuis de aandacht van de lezer vast te houden. De korte, anekdotische hoofdstukken vormen samen een verhaal waarin vooral ook veel niet verteld wordt, dat houdt de spanning en nieuwsgierigheid tijdens het lezen vast. Waar wil de auteur heen, wat gaat er gebeuren? Het leven van het hoofdpersonage en zijn vrienden lijkt in eerste instantie heel normaal en herkenbaar, maar het verhaal verbergt vanaf het allereerste begin hints die wijzen op moeilijkheden. Veel zinnen hebben bij Kamphuis een dubbele laag. Bijvoorbeeld de manier waarop hij de tocht naar huis beschrijft na het afstuderen van het hoofdpersonage:
“Op de fiets terug zag ik dat hier en daar de vlag al uithing om de bevrijding te vieren; achter die gevels hadden dappere jongens en meisjes dezelfde strijd als ik gestreden.”
Het afstuderen wordt bijna verheven tot een oorlogsoverwinning. Later wordt duidelijk dat het hoofdpersonage last heeft van sociale angst, iets wat zich tijdens zijn eerste studiejaar alleen maar verder zal ontwikkelen, hoezeer hij ook zijn best doet om dit te overwinnen. Het levert humoristische anekdotes op die tegelijkertijd het schrijnende verhaal van een moeizaam leven als adolescent onthullen.
Eerste liefdes, eerste seksuele ervaringen en eerste vriendschappen worden beschreven en zullen voor menig lezer herkenbaar zijn en in sommige gevallen zelfs wat plaatsvervangende schaamte oproepen. Maar na het lezen van de epiloog wordt duidelijk dat Schipbreuk meer is dan het verhaal van de nieuwe student Nederlands, het is een ode aan de vriendschap en aan één vriendschap in het algemeen. De vriendschap met de altijd vrolijke en aantrekkelijke Philip, die ondanks zijn successen op veel gebieden en zijn voorkomen naar de buitenwereld toch ook met zijn eigen problemen blijkt te kampen.
Kamphuis bewijst met Schipbreuk wederom dat je als schrijver niet heel veel woorden nodig hebt om een indringend verhaal te vertellen. Wat je nodig hebt is de juiste lezer. Tussen de zinnen door is bij Kamphuis zoveel moois te halen, maar je moet er wel een beetje je best voor doen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
