Subtiele ode aan een vriendschap
Marco Kamphuis (1966) bereikte het grote publiek met zijn roman Havik (2012), dat tot Boek van de Maand werd uitgeroepen bij De Wereld Draait Door. Andere titels van zijn hand werden ook geprezen, waaronder Succes, Een rusteloos leven en Aurore. Het nieuwste boek van Kamphuis verscheen in oktober 2018 bij De Arbeiderspers, met de titel Schipbreuk.
Net als bij zijn eerdere werk heeft Kamphuis niet heel veel woorden nodig om in Schipbreuk het verhaal van de achttienjarige, naamloze hoofdpersoon te vertellen. Het verhaal speelt zich af in het jaar 1984, het jaar waarin het hoofdpersonage eindexamen doet en naar de universiteit gaat om Nederlands te studeren. Zijn leven begint in het studentenleven van Nijmegen pas echt en het is tijd om volwassen te worden.
Een typisch coming-of-age-verhaal dus, waarin vriendschappen op de proef gesteld worden, eerste liefdes worden beleefd en angsten worden overwonnen. Kamphuis heeft een simpele, subtiele schrijfstijl die prettig leest. Gezien de omvang van het boek zou je bijna zeggen beknopt, maar dat doet het werk van Kamphuis geen recht. Hoewel de auteur nooit langdradige beschrijvingen hanteert, weet hij vaak toch door slechts een extra woord of bijvoeglijk naamwoord aan zijn relatief korte zinnen toe te voegen subtiele details uit te lichten. Details die achteraf cruciaal blijken te zijn in het verhaal.
Er gebeurt vrij weinig in Schipbreuk en toch weet Kamphuis de aandacht van de lezer vast te houden. De korte, anekdotische hoofdstukken vormen samen een verhaal waarin vooral ook veel niet verteld wordt, dat houdt de spanning en nieuwsgierigheid tijdens het lezen vast. Waar wil de auteur heen, wat gaat er gebeuren? Het leven van het hoofdpersonage en zijn vrienden lijkt in eerste instantie heel normaal en herkenbaar, maar het verhaal verbergt vanaf het allereerste begin hints die wijzen op moeilijkheden. Veel zinnen hebben bij Kamphuis een dubbele laag. Bijvoorbeeld de manier waarop hij de tocht naar huis beschrijft na het afstuderen van het hoofdpersonage:
“Op de fiets terug zag ik dat hier en daar de vlag al uithing om de bevrijding te vieren; achter die gevels hadden dappere jongens en meisjes dezelfde strijd als ik gestreden.”
Het afstuderen wordt bijna verheven tot een oorlogsoverwinning. Later wordt duidelijk dat het hoofdpersonage last heeft van sociale angst, iets wat zich tijdens zijn eerste studiejaar alleen maar verder zal ontwikkelen, hoezeer hij ook zijn best doet om dit te overwinnen. Het levert humoristische anekdotes op die tegelijkertijd het schrijnende verhaal van een moeizaam leven als adolescent onthullen.
Eerste liefdes, eerste seksuele ervaringen en eerste vriendschappen worden beschreven en zullen voor menig lezer herkenbaar zijn en in sommige gevallen zelfs wat plaatsvervangende schaamte oproepen. Maar na het lezen van de epiloog wordt duidelijk dat Schipbreuk meer is dan het verhaal van de nieuwe student Nederlands, het is een ode aan de vriendschap en aan één vriendschap in het algemeen. De vriendschap met de altijd vrolijke en aantrekkelijke Philip, die ondanks zijn successen op veel gebieden en zijn voorkomen naar de buitenwereld toch ook met zijn eigen problemen blijkt te kampen.
Kamphuis bewijst met Schipbreuk wederom dat je als schrijver niet heel veel woorden nodig hebt om een indringend verhaal te vertellen. Wat je nodig hebt is de juiste lezer. Tussen de zinnen door is bij Kamphuis zoveel moois te halen, maar je moet er wel een beetje je best voor doen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
