Van alles een beetje
Hugo Koolschijn (1946) speelt sinds 1987 bij Toneelgroep Amsterdam (tegenwoordig Internationaal Theater Amsterdam) en schreef en speelde talloze (solo)voorstellingen. Naast zijn werk bij Toneelgroep Amsterdam speelde Koolschijn bij andere gezelschappen en in diverse speelfilms, waaronder Soldaat van Oranje en Erik of het klein insectenboek. Ook in seizoen 18/19 is Koolschijn in verschillende theaterproducties op het toneel te vinden. In Voorstellingen schreef de acteur zijn memoires over het toneelleven.
“Wat je waard was werd voorzichtig besproken. Twijfels kwamen uit hun hok. Dat je er niks van kon zou niemand je ooit recht in je gezicht zeggen, […].”
Koolschijn werd opgevoed in een zwaar bevindelijk gereformeerd gezin. De keuze voor het theater was dan ook allesbehalve vanzelfsprekend of gewaardeerd. Koolschijn schrijft over de geloofsgemeenschap rondom dominee Ponjaard waarbinnen hij streng werd opgevoed met alle angst voor de hel of verdoemenis daarbij behorend. Er is sprake van een moeizaam gezinsleven, ook wanneer hij zelf zijn gezin sticht. Scheidingen zijn bijna onvermijdelijk. Aan zijn opvoeding houdt Koolschijn over dat hij geen bestaansrecht heeft, niet als mens, niet op het toneel.
“Spelen was eigenlijk het enige middel tegen de angst. Daar was Ramses het mee eens, zonder naar de angst te vragen. Ik was niet bang om te falen, maar om te bezwijken.”
Vanaf het begin is duidelijk dat Koolschijn vanaf zijn jonge jaren opkijkt tegen Ramses. Zijn memoires lijken op sommige pagina’s zelfs meer te vertellen over Ramses dan over Koolschijn zelf.
Voorstellingen bestaat uit fragmenten die een beeld van een leven vormen. Zowel op het toneel als daarbuiten. Familie, vrienden en het werk komen langs, maar de lezer krijgt nergens meer dan een vluchtige glimp. Door het fragmentarische karakter van het verhaal mist de lezer informatie. Gebeurtenissen in het privéleven komen door middel van dialogen met collega’s of andere personages uiteindelijk wel bij de oplettende lezer aan het licht maar je kunt er net zo gemakkelijk overheen lezen. De lezer mist een geschreven context.
Ook lijkt er geen enkele chronologie uit te gaan van de memoires. De auteur lijkt geen keuze te hebben kunnen maken tussen een persoonlijke of theaterkroniek en heeft beiden in zijn verhaal proberen te stoppen zonder ze een van beiden geheel uit te werken. Daarnaast is het verhaal een ode aan de vriendschap met Ramses, maar tegelijk is ook dat niet overtuigend genoeg uitgewerkt om het boek in die term te kunnen vatten.
Voorstellingen is dus noch een ode aan de vriendschap, noch een persoonlijke geschiedenis of cultuurgeschiedenis van de Nederlandse toneelwereld, hoewel het lijkt te proberen alle drie tegelijk te zijn. Er zijn te veel hiaten in het verhaal om er één geheel van te kunnen maken en uiteindelijk leert het de lezer vrij weinig.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
