Een krachtig verhaal over hoe Anne's leven had kunnen zijn
Het verhaal van Anne Frank, het 13-jarige meisje dat onder moest duiken in Amsterdam en stierf in een concentratiekamp, is wereldwijd bekend. Haar dagboek: Het Achterhuis is vertaald in meer dan 63 talen en in ruim 60 landen gepubliceerd. Dit maakt het een van ‘s werelds meest gelezen boeken.
De Amerikaanse auteur David Gillham heeft het verhaal een fictief vervolg gegeven in de historische roman Annelies. Hij geeft antwoord op de vraag: “Wat als Anne Frank het concentratiekamp en de oorlog had overleefd?” Een gedurfde stap van Gillham, want is het verhaal op zichzelf staand niet een klassieker, dat je als schrijver in ere moet houden en waar je geen fictie-elementen aan toe zou moeten voegen?
Het boek begint met het verblijf in het achterhuis, wat de ruimte biedt om het boek te lezen, zonder de dagboeken van Anne Frank te lezen. Na de inval in het achterhuis volgt een treinreis richting de concentratiekampen. De gruwelijkheden van de treinreis en het verblijf in het kamp zijn realistisch beschreven en menig lezer van oorlogsverhalen zal de omschrijvingen herkennen. Tegelijkertijd zorgt Gillham ervoor dat hij de lezer blijft boeien, omdat niet alleen de ervaringen van Otto Frank en overlevers die Anne in het kamp zijn tegengekomen zijn meegenomen, maar vooral door een vernieuwend beeld van de moeder van Anne te schetsen. Waar Anne in haar dagboeken lang niet altijd positief over haar moeder spreekt, is in Gillhams visie haar moeder een krachtige vrouw die alles in het werk stelt om ervoor te zorgen dat haar dochters zullen overleven.
Wat volgt is een verhaal over het verblijf in het concentratiekamp. Gillham heeft ruim zes jaar onderzoek gedaan, waarin hij verhalen heeft meegenomen van overlevers uit de kampen die al dan niet Anne zijn tegen gekomen. Bovendien heeft hij bezoeken gebracht aan de plekken waar Anne gedurende haar gevangenschap heeft verbleven. Hierdoor zet hij een sterk en bijzonder verhaal neer, wat voor de lezer erg realistisch aan doet.
Wanneer Bergen Belsen wordt bevrijd is de op het randje van de dood balancerende Anne ervan overtuigd dat ze de enige overlevende is van haar familie. Het is het beeld van Margot dat haar overeind houdt en ervoor zorgt dat ze terugkeert naar Amsterdam. Daar blijkt dat haar vader nog in leven is. Het is voor Anne niet zo makkelijk om haar leven op te pakken als dat zij en haar omgeving graag zouden willen. Ze worstelt met de aanwezigheid van Margot, die tegen haar praat en Anne voedt in haar gedachten dat ze iets verkeerd heeft gedaan.
“I killed her. I killed her, Bep. I killed my sister at Bergen-Belsen.”
“It’s not my guilt speaking,” Anne says. “That is, my guilt at surviving when she did not. I do feel a terrible guilt over that. Survival? That is its own kind of crime. But my crime is something different.” Rolling tears begin to ice her cheek, but she does not wipe them away.
Anne worstelt met wantrouwen, schuldgevoelens en boosheid. Deze worstelingen zet Gillham duidelijk uiteen gedurende het hele verhaal en zie je bijvoorbeeld terug in de wijze waarop ze reageert op haar vaders nieuwe relatie. Anne weet dat ze haar leven in Amsterdam niet voort kan zetten en is vastbesloten haar droom waar te maken in Amerika. Maar hiervoor heeft ze haar vader nodig en is dat ook wat haar vader wil?
Gillham is erin geslaagd een verhaal neer te zetten, dat de lezer meeneemt in de worstelingen van een jong meisje dat veel te snel volwassen moest worden. De toegankelijke schrijfstijl, in combinatie met de quotes van Anne zelf en overlevenden van de kampen, zetten het verhaal extra kracht bij.
Een gruwelijk en tegelijkertijd prachtig beeld van hoe Anne haar leven had kunnen zijn als ze niet twee maanden voor de bevrijding van kamp Bergen Belsen was overleden. Gillham maakt je deelgenoot van de worstelingen die veel overlevers hebben moeten doorstaan en zorgt ervoor dat je van begin tot einde meeleeft met Anne en haar omgeving.
Op een bijzondere wijze laat hij de lezer kennismaken met het leven van Anne voor en tijdens de oorlog. De overlap met passages uit het dagboek zijn goed en vol respect uiteen gezet, waardoor hij het oorspronkelijke werk dat de basis vormt voor dit verhaal in ere houdt. Daarnaast voegt hij nieuwe elementen toe gebaseerd op de verhalen van mensen die Anne hebben gekend. Zo zorgt Gillham ervoor dat ook het begin voor de lezers van de dagboeken interessant is.
Opnieuw wordt het leven van Anne uiteen gezet, alleen houdt het nu niet op bij het vertrek richting het concentratiekamp. Hij heeft de stap gezet om een beeld te vormen van hoe haar leven had kunnen zijn als het anders was gelopen en is hier zonder twijfel in geslaagd!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Annemieke de Jong
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
