Het ongelofelijke verhaal van de stamhouder
Alle familiegeschiedenissen zijn misschien gelijk, maar sommige zijn gelijker dan anderen. De stamhouder – Een familiekroniek van Alexander Münninghoff (1944) is echter een van de mooiste en opmerkelijkste familiegeschiedenissen. Al lezend val je van de ene verbazing in de andere en begin je als vanzelf stilletjes op zoek te gaan naar inconsistenties en ongerijmdheden. Want: het kàn niet waar zijn.
En toch is De stamhouder een licht geromantiseerde versie van het ware verhaal van zijn familie. Kort samengevat: zijn grootvader, afkomstig uit Laren, raakte als handelaar en industrieel begin twintigste eeuw verzeild in Riga, Letland en werd daar puissant rijk, verloor alles toen hij eind jaren dertig bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog naar Nederland vluchtte. Bouwde in Nederland opnieuw een imperium op, dat daarna, grotendeels, door economische omstandigheden en onzakelijke opvolgers ineen zeeg. Wat zich daaromheen aan huwelijken, buitenechtelijke relaties, hoogte- en dieptepunten, onmogelijke keuzes (tégen de communisten die ons alles hebben afgenomen, dus vóór de nazi’s) heeft afgespeeld, de vele manieren waarop al die mensen door en uit oorlogen en crises zijn gekomen, de moed en creativiteit van sommigen daarin, en het verleden dat altijd als een zware sluier over de onderlinge relaties hing: het is veel, veel meer dan er in wat voor familie dan ook gebeurde.
Het boek is geschreven als een roman, scènes uit het verre verleden worden beschreven alsof Münninghoff er zelf bij was, en dat maakt het verhaal sterker en leesbaarder. Als het verhaal het einde van de twintigste eeuw nadert vermijdt Münninghoff zichzelf langzaamaan tot hoofdpersoon te laten uitgroeien. Gelukkig heeft hij over een deel van zijn eigen leven lang geleden al een ander prachtig boek geschreven: Tropenjaren in Moskou (1991). De stamhouder is een prachtige bijdrage aan de sociale geschiedenis van de twintigste eeuw. En tevens een mooi verhaal over de Baltische staten. Wie Baltische Zielen van Jan Brokken mooi vond, moet dit zeker lezen (en andersom). Münninghoff was een vooraanstaand journalist van de Haagsche Courant, van wie je lang geleden al wist dat hij iets bijzonders had: als schaker, als schrijver, als Ruslandkenner. Maar niet dat er zo’n verpletterend verhaal achter zat.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Ben Rogmans
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
